(vasep.com.vn) Sản lượng thủy sản và nuôi trồng thủy sản toàn cầu dự báo sẽ tăng 2,2% lên gần 192 triệu tấn vào năm 2024. Trong đó, sản lượng đánh bắt tự nhiên phục hồi 1,1% sau năm 2023 suy giảm do tác động của El Niño đối với trữ lượng cá cơm Peru.
Hạn ngạch cá cơm năm 2024 của Peru đã được điều chỉnh cao hơn nhiều so với năm trước, đạt hơn 5 triệu tấn. Bên cạnh việc thúc đẩy tổng sản lượng, sự phục hồi của ngành đánh bắt đã giúp cải thiện đáng kể tính khả dụng của các thành phần biển dùng làm thức ăn, dù trữ lượng dầu cá toàn cầu vẫn còn thấp. Tương tự, với sự gia tăng sản lượng ở các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam, sản lượng nuôi trồng thủy sản toàn cầu được dự báo sẽ tăng 3,1%. Chi phí thức ăn thủy sản cũng có thể giảm vào năm tới, nhờ vào mùa thu hoạch cây trồng có dầu và ngũ cốc cải thiện, cùng với nguồn cung cấp các thành phần biển tốt hơn.
Mặc dù khối lượng thương mại thủy sản toàn cầu tăng nhẹ 1,0%, giá trị của nó lại dự báo sẽ giảm 1,2%. Nhu cầu tại các thị trường lớn đã có dấu hiệu trì trệ, với Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Hoa Kỳ và Nhật Bản đều dự báo giá trị nhập khẩu thủy sản giảm trong năm 2024. Niềm tin của người tiêu dùng vẫn yếu, và bất ổn kinh tế đã ảnh hưởng đến mức tiêu thụ hải sản. Mặc dù tỷ lệ lạm phát toàn cầu giảm và các ngân hàng trung ương đã bắt đầu giảm lãi suất, các nền kinh tế đang phục hồi, nhưng mức tiêu thụ cá tại các thị trường lớn vẫn chững lại và có thể tiếp tục đối mặt với khó khăn. Nửa đầu năm 2024, ngành thủy sản chứng kiến sự gián đoạn lớn khi người tiêu dùng lo ngại về lạm phát và chi phí tăng cao, dẫn đến mức tăng trưởng tiêu thụ và thương mại thấp. Các quốc gia như Na Uy, Nhật Bản, Liên bang Nga, Vương quốc Anh và Bắc Ireland, Đức và Hoa Kỳ đều gặp phải tình trạng khó khăn trên thị trường.
Sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11, Donald Trump chuẩn bị nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai. Dù còn quá sớm để xác định chính xác tác động của chính sách mới, thương mại bảo hộ là chủ đề quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông. Các đề xuất bao gồm thuế cơ sở 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ, thuế 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, và một "đạo luật thương mại có đi có lại" áp dụng thuế tương đương đối với các quốc gia đánh thuế lên hàng hóa của Mỹ. Trong nhiệm kỳ trước (2017–2021), chính sách thuế quan và căng thẳng thương mại, đặc biệt là với Trung Quốc, đã làm giảm thương mại thủy sản với Hoa Kỳ. Nếu chính quyền của ông Trump tiếp tục áp dụng các chính sách tương tự, ngành thủy sản có thể sẽ đối mặt với sự biến động và gián đoạn mới trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Các vấn đề khí hậu gần đây cũng đã gây ra gián đoạn lớn cho ngành thủy sản. Vào năm 2023, nhiệt độ đại dương tăng cao do El Niño đã tác động đến hệ sinh thái biển, khiến sản lượng đánh bắt giảm đối với một số loài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng mà còn góp phần làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa. Một báo cáo của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA) chỉ ra rằng ngành thủy sản Alaska đối mặt với những khó khăn lớn, dẫn đến dự báo giảm 50% lợi nhuận trong giai đoạn 2021–2023. Trong khi nguyên nhân phức tạp, tác động của khí hậu lại rất sâu rộng và lâu dài. Ví dụ, đợt nắng nóng ở biển vào năm 2017 đã làm giảm số lượng cá tuyết và cua, ảnh hưởng đến sự bền vững lâu dài của ngành thủy sản và các cộng đồng phụ thuộc vào chúng. Thiệt hại ngành thủy sản Alaska ước tính lên tới 1,8 tỷ USD, với tổng thiệt hại 4,3 tỷ USD đối với GDP của Hoa Kỳ.