(vasep.com.vn) Trung Quốc hiện chiếm gần 70% sản lượng cá rô phi toàn cầu, với hệ thống nuôi và chế biến vận hành ở quy mô lớn. Mô hình mật độ cao kết hợp cảm biến AI, thu hoạch tự động và dây chuyền phi lê công suất lớn tạo nên một chuỗi cung ứng tiêu chuẩn hóa, đáp ứng nhu cầu của nhiều thị trường xuất khẩu.
Chuỗi sản xuất bắt đầu từ công đoạn chọn giống. Cá bố mẹ được sàng lọc dựa trên tốc độ tăng trưởng và khả năng kháng bệnh, hỗ trợ bởi chọn lọc có chủ đích. Trứng được thụ tinh và ấp trong môi trường kiểm soát; ấu trùng sau khi nở được chuyển vào bể ương có theo dõi pH, nhiệt độ và oxy bằng cảm biến. Thuật toán điều chỉnh thức ăn nhiều lần mỗi ngày giúp giảm dư thừa và duy trì chất lượng nước.
Khi phát triển, cá được đưa sang bể nuôi lớn hoặc hệ thống tuần hoàn (RAS). Tại đây, tới 85% nước được tái sử dụng nhờ bộ lọc sinh học và các thiết bị tách chất rắn. AI và camera giám sát chuyển động, nhu cầu ăn và chất lượng nước theo thời gian thực, tự động điều chỉnh sục khí và lưu lượng nước. Mật độ nuôi cao giúp tăng sản lượng, trong khi giám sát liên tục góp phần giảm sử dụng kháng sinh.
Công tác quản lý trong trang trại tuân thủ quy trình tiêu chuẩn. Thức ăn viên được cấp theo liều lượng tối ưu. Chất lượng nước được theo dõi 24/7 và cảnh báo khi vượt ngưỡng. Cá bệnh hoặc chết được loại bỏ nhanh nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm. Thiết bị và khu vực nuôi được khử trùng định kỳ.
Sau 6–9 tháng, cá đạt trọng lượng 500–800g. Quá trình thu hoạch tại các trung tâm lớn sử dụng máy chuyên dụng, có khả năng vận chuyển khoảng 12 tấn cá mỗi giờ thông qua hệ thống hút kiểm soát, giảm tổn thương cho cá. Cá được chuyển vào xe bồn oxy hóa và một số trang trại kết nối dữ liệu này vào hệ thống truy xuất nguồn gốc.
Khâu chế biến được tổ chức tại các nhà máy quy mô cao. Cá được gây mê, xả huyết, cạo vảy, mổ bụng và phi lê theo dây chuyền tự động hoặc bán tự động. Máy cắt có thể xử lý đến 5000 con mỗi giờ, kết hợp hệ thống X-quang hỗ trợ phát hiện lỗi. Thành phẩm được làm lạnh nhanh, cấp đông hoặc đóng gói chân không theo tiêu chuẩn xuất khẩu.
Thị trường cá rô phi toàn cầu có giá trị hơn 10,2 tỷ USD, trong đó Trung Quốc giữ vai trò cung cấp chính cho Bắc Mỹ, châu Âu và châu Á. Nhờ truy xuất số hóa và chứng nhận chất lượng, sản phẩm phi lê của Trung Quốc ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong các phân khúc tiêu chuẩn cao.
Bên cạnh đó, nuôi quy mô lớn đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường. Cá rô phi có thể sử dụng thức ăn thực vật, giảm áp lực lên nguồn lợi tự nhiên, nhưng mật độ cao đòi hỏi kiểm soát chất thải và tiêu thụ năng lượng chặt chẽ. Các hệ thống tuần hoàn giúp giảm tác động, song yêu cầu giám sát liên tục và đầu tư đồng bộ chuỗi sản xuất.