Mỗi năm, ngành tôm Việt Nam tạo ra hàng trăm nghìn tấn phụ phẩm như vỏ, đầu và dịch tôm. Trước đây, lượng chất thải này nếu xử lý không đúng cách sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, mùi hôi và tốn kém chi phí. Tuy nhiên, dưới góc nhìn kinh tế tuần hoàn, đây lại là nguồn tài nguyên quý giá.
Nhiều doanh nghiệp hiện đã đầu tư công nghệ tái chế phụ phẩm để chiết xuất chitin, astaxanthin, protein, hoặc sản xuất bột tôm, phân bón, thức ăn chăn nuôi. Điều này không chỉ giảm chi phí xử lý chất thải, cắt giảm khí nhà kính, mà còn tạo ra giá trị kinh tế mới từ những thứ từng bị bỏ đi.
Ví dụ, chitin từ vỏ tôm được dùng làm chitosan – chất có giá trị cao trong y dược và xử lý nước. Astaxanthin là chất chống oxy hóa được dùng trong mỹ phẩm và thực phẩm chức năng. Dịch tôm và thịt thừa cũng được tận dụng làm nguyên liệu sinh học hoặc enzyme.
Áp dụng mô hình tuần hoàn giúp doanh nghiệp đa dạng hóa sản phẩm, tiết kiệm chi phí đầu vào và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu, đặc biệt là ở các thị trường “khó tính” như EU và Mỹ – nơi ngày càng ưa chuộng các sản phẩm bền vững và thân thiện môi trường.
Không chỉ dừng ở lợi ích kinh tế, việc tái chế phụ phẩm còn góp phần bảo vệ môi trường, tạo việc làm cho cộng đồng ven biển và cải thiện chất lượng sống. Khi doanh nghiệp kết hợp với người dân trong khâu thu gom, xử lý phụ phẩm, sẽ hình thành một chuỗi giá trị khép kín, giảm áp lực lên tài nguyên biển và bảo vệ đa dạng sinh học.
Phụ phẩm tôm, nếu được xử lý đúng cách, không chỉ giảm ô nhiễm, mà còn trở thành chìa khóa để ngành tôm phát triển bền vững trong tương lai. Đây là minh chứng rõ ràng cho lợi ích thiết thực mà kinh tế tuần hoàn mang lại cho môi trường, doanh nghiệp và xã hội.
(Tổng hợp)