(vasep.com.vn) Cá rô phi là 1 trong những loài cá thịt trắng thơm ngon, dinh dưỡng được nhiều thị trường trên thế giới ưa thích. Xu hướng thương mại của loài cá này đang tăng trưởng khi người tiêu dùng các quốc gia trên thế giới ngày càng ưa chuộng.
Về thị trường Trung Quốc, năm 2023, do NK bột cá từ Peru giảm mạnh hơn 50% xuống còn hơn 430 nghìn tấn, khiến ngành cá rô phi của Trung Quốc phải đối mặt với nhiều thách thức về nguồn cung nguyên liệu, ảnh hưởng tới hoạt động chế biến và XK sang các thị trường khác. Sản xuất cá rô phi ở Trung Quốc, vốn phụ thuộc nhiều vào bột cá của Peru để làm thức ăn cho cá rô phi. Năm 2023, Trung Quốc XK hơn 100 nghìn tấn cá rô phi nguyên con, tăng 47% so với gần 75 nghìn tấn năm 2022. Tuy nhiên, giá trung bình XK sản phẩm này của Trung Quốc lại giảm từ 2,2 USD/kg năm 2022 xuống 1,8 USD/kg vào năm 2023.
Indonesia là nước sản xuất cá rô phi lớn thứ 2 nhưng phần lớn nguồn cung tập trung vào thị trường nội địa. Indonesia đang nổi lên như một đối thủ cạnh tranh “đáng gờm’’ với Trung Quốc trong lĩnh vực nuôi cá rô phi. Dự báo sản lượng cá rô phi của Indonesia sẽ sớm đạt gần mức của Trung Quốc. Tổng thống Indonesia, Joko Widodo cho rằng, nhu cầu toàn cầu cực kỳ lớn đối với cá rô phi là cơ hội kinh doanh lớn cho Indonesia, do vậy, nước này nên khai thác nhiều hơn vào thị trường cá rô phi tiềm năng. Năm 2023, Mỹ - thị trường cá rô phi lớn nhất thế giới - chỉ nhập khẩu 6.400 tấn philê cá rô phi đông lạnh từ Indonesia, trị giá 56,5 triệu USD, trong khi Mỹ nhập khẩu 84.000 tấn từ Trung Quốc, trị giá 286 triệu USD, bất chấp thực tế là Mỹ đánh thuế trừng phạt 25% đối với cá rô phi nhập khẩu từ Trung Quốc.
Sản lượng cá rô phi của Brazil năm 2023 đạt 579 nghìn tấn, tăng 5% so với năm 2022. Năm 2023, XK cá nuôi của Brazil chủ yếu là cá rô phi, chiếm 94% tổng kim ngạch, trị giá hơn 23 triệu USD, giảm 22% về lượng nhưng tăng 1% về giá trị. Mỹ là thị trường XK hàng đầu của Brazil trong năm 2023, hấp thụ 88% khối lượng, trị giá gần 22 triệu USD. XK phile cá rô phi tươi dẫn đầu, tăng 102% về khối lượng và 147% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, XK cá rô phi nguyên con đông lạnh sang thị trường Mỹ giảm 33% về lượng và 41% về giá trị. XK sản phẩm này sang Trung Quốc tăng 3%, Nhật Bản tăng 1% và Đài Loan tăng 1% trong năm 2023.
Với một số thị trường khác, năm 2023, tại Honduras, sản lượng ở Honduras giảm do đóng cửa trang trại, chi phí tăng và tác động của biến đổi khí hậu. Năm 2023, XK cá rô phi của Honduras giảm 42% và đạt 43 triệu USD; Ngành sản xuất cá rô phi Colombia cũng giảm 20% về sản lượng; Sản lượng cá rô phi của Ai Cập tăng 6% vào năm 2023 và dự báo tăng 5% vào năm 2024; Ghana, Nigeria, Uganda, Zambia và Zimbabwe được dự đoán sẽ tăng trưởng 18% trong năm 2024.
NK cá rô phi vào thị trường Mỹ đạt gần 170 nghìn tấn, trị giá 634 triệu USD trong năm 2023, giảm 7% về khối lượng và 16% về giá trị so với năm 2022, do sản lượng giảm và chi phí đầu vào tăng. Trung Quốc vẫn là nhà cung cấp cá rô phi hàng đầu cho Mỹ với hơn 113 nghìn tấn, trị giá 318 triệu USD, giảm 3% về khối lượng và giảm 21% về giá trị. Trong khi đó, Colombia tiếp tục gia tăng thị phần tại thị trường Mỹ với gần 18 nghìn tấn, trị giá 117 triệu USD trong năm 2023. Đài Loan và Indonesia đứng thứ 3 về nguồn cung cá rô phi cho Mỹ.
Bất chấp sự suy thoái mà các nhà sản xuất cá rô phi lớn trên toàn thế giới đang phải đối mặt do chi phí đầu vào tăng và thị trường lao động trì trệ, nguồn cung cá rô phi toàn cầu nhìn chung vẫn ổn định và triển vọng thị trường khá tích cực. Điều này cho thấy khả năng thích ứng nhanh nhạy và năng lực cạnh tranh mạnh của ngành cá rô phi thế giới trong việc đáp ứng các động lực thị trường.