(vasep.com.vn) Các nhà xuất khẩu cá minh thái của Nga đã giành lại quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc, gần như đã bị đóng cửa từ cuối năm 2020 do các hạn chế COVID-19.
Cơ quan Thủy sản Liên bang Nga cho biết trong một thông cáo báo chí rằng các cảng Đại Liên và Thanh Đảo của Trung Quốc đã dỡ bỏ các hạn chế áp đặt trước đây đối với thủy sản số lượng lớn nhập khẩu từ Nga. Vào giữa tháng 1, tàu thủy Nga đầu tiên đến Trung Quốc kể từ khi lệnh cấm được dỡ bỏ đã đến cảng Đại Liên và bốc dỡ 7.000 tấn cá (MT), đã được thông quan thành công qua Hải quan Trung Quốc.
Thị trường Trung Quốc trở nên khó tiếp cận hơn rất nhiều đối với các công ty thủy sản Nga sau khi cơ quan hải quan Trung Quốc thông báo vào tháng 1/2021 rằng, họ đã tìm thấy chủng COVID-19 sống trên bao bì thủy sản nhập khẩu từ Nga. Đáp lại, Trung Quốc đã tăng tần suất và mức độ kiểm tra kỹ lưỡng đối với thủy sản nhập khẩu của Nga, đồng thời lặng lẽ đưa ra lệnh cấm trên thực tế đối với các tàu vận chuyển hàng hóa Nga ghé cảng ở Trung Quốc, chỉ cho phép nhập khẩu được vận chuyển bằng tàu lạnh và container lạnh. Sự thắt chặt này là một đòn đau đối với nghề cá của Nga, đặc biệt là trong mùa đánh bắt cá minh thái của Nga, vì trước đây Trung Quốc chiếm 60% xuất khẩu cá minh thái của nước này. Việc thiếu công suất lạnh, cơ sở bảo quản lạnh và container lạnh ở vùng Viễn Đông của Nga, nơi phần lớn sản lượng cá minh thái của nước này được đưa vào bờ và thu hoạch, hậu cần phức tạp. Và trong khi các công ty đánh cá của Nga phản ứng với cuộc khủng hoảng bằng cách đánh bắt ít cá hơn, với mức giảm 6% sản lượng khai thác của nước này xuống còn 1,67 triệu tấn (MT), thì tình trạng thừa cá minh thái đã phát triển và gây ra căng thẳng nghiêm trọng cho chuỗi cung ứng.
Bất chấp nỗ lực của Chính phủ Nga nhằm khuyến khích sự tiêu thụ ở thị trường nội địa và thúc đẩy mở ra thị trường mới, các công ty cá minh thái của Nga không thể bù đắp được khối lượng đã vận chuyển sang Trung Quốc trước đó. Họ đã cố gắng thích nghi bằng cách chuyển thẳng các chuyến hàng cá minh thái qua cảng Busan của Hàn Quốc, nơi nó được lưu lại và khử trùng. Nhưng vào tháng 5/2021, Trung Quốc đã ngừng chấp nhận giấy chứng thư vệ sinh do Nga cấp cho các sản phẩm quá cảnh qua Busan, buộc các công ty phải đăng ký tại Hàn Quốc dưới dạng sản phẩm nhập khẩu và sau đó đăng ký lại dưới dạng xuất khẩu, phát sinh thêm chi phí. Theo Alexei Buglak, chủ tịch Hiệp hội những người bắt cá minh thái, mặc dù giá cá minh thái đã phục hồi nhưng nỗ lực vẫn thua lỗ. Hiệp hội, đại diện cho các công ty đánh cá của Nga, chiếm 78% sản lượng khai thác cá minh thái của Nga, ước tính chi phí hải quan của Trung Quốc đối với các thành viên của hiệp hội vượt quá 400 triệu USD (355 triệu EUR), với 260 triệu USD (228 triệu EUR) trong 6 tháng đầu năm 2021, thời kỳ cao điểm của mùa cá minh thái ở Nga. Theo nhóm này, xuất khẩu cá minh thái của Nga sang Trung Quốc giảm gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Buglak cho biết việc xuất khẩu cá minh thái sang Trung Quốc có thể chấm dứt hoàn toàn trong năm nay với việc Trung Quốc đưa ra các yêu cầu nâng cao về nhãn mác vào năm 2022, bao gồm cả việc dán nhãn bên trong các gói cá minh thái đông lạnh. Theo Buglak, các quan chức Nga và Trung Quốc đã mở một cuộc đối thoại về việc giảm bớt các yêu cầu mới, nhưng cho đến nay phía Nga vẫn chưa nhận được dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc sẽ làm như vậy.
Buglak cho biết bước đi tốt nhất còn lại của Nga là nâng cao năng lực chế biến cá nội địa của nước này. Chỉ ra rằng tiêu thụ cá bình quân đầu người của Nga cao hơn Hoa Kỳ hoặc Liên minh châu Âu, ông cho biết đã có sự chấp nhận các sản phẩm cá tại thị trường Nga và còn nhiều khả năng để tăng trưởng. Ông nói, việc phân phối tốt hơn có thể làm giảm giá, khiến cá minh thái có giá cả phải chăng hơn, nhưng chìa khóa thực sự sẽ là sản xuất các sản phẩm thủy sản có giá trị gia tăng cao.
“Cách duy nhất để thay đổi tình hình là phát triển các sản phẩm hoàn thiện tốt hơn. Cá minh thái là một nguyên liệu thô tuyệt vời để sản xuất các bán thành phẩm khác nhau - đây là một thị trường lớn. Cần phải mở rộng phạm vi sản phẩm, tạo ra nhiều loại sản phẩm mới, tăng sản lượng sản phẩm tiêu dùng ”, Buglak nói.
Buglak cho biết, do những nỗ lực kết hợp của ngành và các khuyến khích của chính phủ, sản lượng cá minh thái phi lê, surimi và băm nhỏ đã tăng 50% vào năm 2021, lên 150.00 tấn.
Buglak cho biết, việc phát triển một bộ thành phẩm tốt hơn và đa dạng hơn sẽ làm cho các sản phẩm do ngành công nghiệp cá minh thái của Nga sản xuất trở nên hấp dẫn hơn đối với thị trường trong nước và quốc tế.