(vasep.com.vn) Ngành nuôi trồng thủy sản Brazil đang trải qua quá trình tái định hướng chiến lược mạnh mẽ trong năm 2025, tập trung vào an toàn sinh học và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sau khi thuế nhập khẩu của Mỹ tăng mạnh.
Ông Juliano Kubitza - bác sĩ thú y, chuyên gia tài chính kiêm Giám đốc Fider Pescados - nhận định rằng năm 2025 đánh dấu một tổ hợp thách thức chưa từng có đối với ngành nuôi trồng thủy sản Brazil. Trước những biến động đột ngột trong thương mại quốc tế cùng với sự thay đổi trong mặt bằng giá nội địa, các nhà sản xuất buộc phải thích ứng nhanh chóng. Ngành cá rô phi, vốn bước vào năm với nhiều kỳ vọng cao, hiện đang khép lại năm cũ với tầm nhìn tăng trưởng được tái cấu trúc, xoay quanh mục tiêu giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
Tác động từ chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ
Bước ngoặt lớn nhất đối với ngành là việc tăng thuế nhập khẩu mạnh tay từ phía Hoa Kỳ, nhảy vọt từ khoảng xấp xỉ 10% lên tới 50%. Động thái này đã thay đổi đáng kể lộ trình mở rộng của các doanh nghiệp xuất khẩu Brazil tại một thị trường có nhu cầu cao. Hệ quả là thị phần của Brazil trong tổng nhập khẩu cá rô phi của Mỹ đã giảm từ khoảng 5% xuống còn xấp xỉ 3%.
Trước bối cảnh đó, ngành buộc phải rà soát lại bản đồ cơ hội toàn cầu:
- Trung Quốc: Dù là thị trường tiêu thụ quy mô lớn, Trung Quốc vẫn tương đối tự chủ về nguồn cung với rào cản gia nhập cao thị trường rất cao.
- Canada: Một thị trường có sức mua lớn nhưng thói quen tiêu dùng vẫn còn khá hạn chế.
- Liên minh Châu Âu (EU): Hiện đang nổi lên như lựa chọn thay thế triển vọng nhất cho phi lê cá rô phi chất lượng cao của Brazil.
Sức chống chịu của thị trường nội địa
Trái với những lo ngại ban đầu rằng xuất khẩu suy giảm sẽ gây ra tình trạng dư cung và kéo tụt giá thành tại thị trường trong nước, mặt bằng giá nội địa vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ một cách đầy bất ngờ. Dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Nâng cao về Kinh tế Ứng dụng (Cepea) thuộc Đại học São Paulo (USP) cho thấy xu hướng tăng ổn định rõ rệt.
Trong tháng 11/2025, giá cá rô phi đạt mức xấp xỉ 1,60 USD/kg (tương đương 9,29 BRL/kg), tăng đáng kể so với mức 1,38 USD/kg (8,02 BRL/kg) ghi nhận ngay sau khi Mỹ công bố áp thuế và 1,34 USD/kg (7,75 BRL/kg) vào cuối năm 2024. Các số liệu này cho thấy nguồn cung hiện tại chưa đủ lớn để gây ra tình trạng mất giá đồng thời khẳng định Brazil vẫn đang ở giai đoạn đầu trên hành trình trở thành một trung tâm sản xuất cá rô phi toàn cầu.
Đổi mới và an toàn sinh học
Những áp lực trong năm 2025 đã đẩy nhanh quá trình nâng cao chuẩn mực vệ sinh - an toàn sinh học trên toàn chuỗi sản xuất. Doanh nghiệp đang đầu tư mạnh mẽ vào:
- Thực hành an toàn sinh học nghiêm ngặt và quản lý phòng ngừa rủi ro dịch bệnh.
- Củng cố các phác đồ miễn dịch thông qua vắc-xin và các sản phẩm dinh dưỡng bổ trợ.
- Đổi mới công nghệ nhằm tối ưu hóa năng suất khai thác trên mỗi hecta.
Các doanh nghiệp đầu ngành như Fider - đơn vị sản xuất và chế biến cá lớn nhất bang São Paulo đang đóng vai trò tiên phong trong làn sóng chuyển đổi này. Thông qua việc siết chặt quy chuẩn vệ sinh nghiêm ngặt và tích cực tìm kiếm các thị trường mới, các doanh nghiệp này đang tái định vị bản thân để thích ứng với một môi trường toàn cầu ngày càng phức tạp. Khi năm 2025 dần khép lại, ngành nuôi trồng thủy sản Brazil nổi lên với năng lực chống chịu cao hơn, nhận diện rủi ro rõ ràng hơn và chuẩn bị vững vàng để xây dựng một tương lai tăng trưởng đa dạng hóa trên sân khấu quốc tế.