Chỉ 30% số doanh nghiệp ngành thủy sản thực hiện được “3 tại chỗ”. Công xuất giảm còn 30-40%. Nguyên liệu chế biến-xuất khẩu chỉ đáp ứng 40-50%. VASEP gửi công văn khẩn tới Thủ tướng đề xuất đề xuất giải pháp phục hồi sản xuất, xuất khẩu.
Cũng như ngành dệt may, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung thủy sản đã xuất hiện. Nhiều doanh nghiệp trong ngành chế biến thủy sản đã phải gác lại nhiều đơn hàng, hiện tượng mất đơn hàng đã xuất hiện do sản xuất “3 tại chỗ” không đáp ứng được yêu cầu.
Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ông Nguyễn Hoài Nam cho biết, việc thực hiện sản xuất “3 tại chỗ” ở các doanh nghiệp thủy sản hơn 1 tuần qua đã phát sinh nhiều khó khăn, bất cập tác động lớn tới việc bảo đảm an toàn phòng chống dịch cũng như nỗ lực duy trì sản xuất, xuất khẩu.
Chỉ có khoảng 30% các doanh nghiệp thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ” và chỉ 30-50% số lượng lao động đồng ý tham gia “3 tại chỗ”. Chi phí cho DN đảm bảo được “3 tại chỗ” lại tăng vọt. Việc áp dụng “3 tại chỗ” đã tạo thêm nhiều gánh nặng và áp lực cho doanh nghiệp.
Trong khi đó, sản xuất bị sụt giảm, nhiều đơn hàng phải gác lại hoặc bị mất.
“VASEP và các doanh nghiệp trong ngành thấy rằng, việc thực hiện “3 tại chỗ” chỉ là biện pháp tình thế tạm thời trong thời gian ngắn hạn. Cách này chỉ có thể kéo dài từ 2-3 tuần đối với các doanh nghiệp vừa, các DN lớn hơn cũng duy trì tối đa 4-5 tuần”, ông Nguyễn Hoài Nam cho biết.
Nhưng COVID-19 còn diễn biến phức tạp đòi hỏi phải có cách sống chung với COVID-19.
Từ trải nghiệm thực tế và kinh nghiệm đúc kết từ nhiều năm, nghiên cứu cách làm thành công mô hình “3 tại chỗ” của Bắc Giang, VASEP đã có công văn khuyến nghị khẩn gửi tới Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Đây là những khuyến nghị để phục hồi sản xuất và xuất khẩu, không để đứt gãy chuỗi cung và để duy trì sinh kế cho hàng triệu công nhân và nông, ngư dân khai thác, sản xuất nguyên liệu thủy sản.
Khuyến nghị đầu tiên là tiêm vắc-xin và thực hiện mục tiêu kép với trọng tâm mới. Đề xuất của VASEP là tiếp sau đối tượng ưu tiên là lực lượng tuyến đầu chống dịch, thì ưu tiên tiêm cho người lao động đang tham gia 3 tại chỗ, tiếp đến người lao động đang trực tiếp sản xuất, lưu thông các mặt hàng thiết yếu, người lao động trong các nhà máy, các khu công nghiệp – thực hiện sản xuất cho xuất khẩu.
Như vậy sẽ phục hồi sản xuất, giữ được thị trường, giữ được đối tác xuất khẩu duy trì được sản xuất và công ăn việc làm cho rất nhiều lao động, bao gồm cả nông-ngư dân khai thác biển và sản xuất nguyên liệu ở phía trước.
Xác định là sẽ phải sống chung với đại dịch lâu dài, VASEP đề xuất nên phải có chiến lược phát triển, phục hồi sản xuất trong bối cảnh mới và một kế hoạch chống dịch linh động theo sát thực tế các địa phương.
Từ chiến lược và kế hoạch đó, doanh nghiệp chủ động lên phương án sản xuất. Các doanh nghiệp đang tạm ngưng sản xuất cũng theo đó để chuẩn quay lại sản xuất đáp ứng đơn hàng xuất khẩu tăng vào dịp cuối năm.
VASEP đề nghị Bộ Y tế hoàn thiện Bộ quy tắc (như CDC Mỹ và một số quốc gia đã có) và tổ chức huấn luyện cho các tỉnh và các doanh nghiệp thực hiện "Y tế tại chỗ".
VASEP cũng đề xuất cơ chế phối hợp và chia sẻ giữa DN và CDC. Doanh nghiệp sẽ chủ động sử dụng tổ y tế, trạm y tế của nhà máy, công ty tự tổ chức xét nghiệm cho người lao động mỗi tháng 2 lần, mẫu xét nghiệm sẽ gửi cho cơ quan y tế và kết quả tự xét nghiệm của doanh nghiệp được áp dụng trong lưu thông và giao dịch.
CDC sẽ xét nghiệm cho người lao động trong doanh nghiệp mỗi tháng một lần.Như vậy sẽ đảm bảo mỗi công nhân được xét nghiệm 3 lần/tháng.
Bộ Y tế cần hướng dẫn xử lý kịp thời đối với các DN trong thực hiện “3 tại chỗ” như phát hiện F0 để kiểm soát các nguồn lây nhiễm, giảm tổn thất cho doanh nghiệp và bảo đảm sinh kế cho công nhân, đảm bảo an toàn dịch bệnh cho toàn nhà máy.
VASEP đã đề xuất cần có hướng dẫn thống nhất trong toàn quốc về việc thực hiện “1 cung đường – 2 địa điểm” kết hợp tuân thủ quy định 5K và các quy định về phòng dịch của doanh nghiệp và của cơ quan y tế địa phương.
Trong đó “1 cung đường” là đảm bảo cung đường từ nhà đến công ty và từ công ty về nhà với điều kiện có kiểm soát và “2 địa điểm” là tại nhà máy và nơi cư trú tuân thủ quy định phòng dịch.
VASEP cũng có ý kiến về hỗ trợ công nhân, người lao động gặp khó khăn. “Trong khi dịch vẫn còn diễn biến phức tạp và có thể còn kéo dài tình hình, thì việc ngày càng nhiều người lao động tự kéo nhau về quê trong mấy ngày qua là một điều phải suy nghĩ”, Phó Tổng thư ký VESEP nói. Chính phủ đã công bố các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Chính phủ đã có Nghị quyết 68 và Quyết định 23 với các chính sách, cơ chế hỗ trợ doanh doanh nghiệp.
“Hiệp hội thấy rõ đây là những chính sách lớn và hết sức ý nghĩa. Nhưng việc thực thi còn chậm. VASEP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo chính quyền địa phương cùng hành động với các doanh nghiệp và hiệp hội khẩn trương triển khai các gói hỗ trợ hết sức ý nghĩa mà Chính phủ đã đưa ra”, văn bản kiến nghị của VASEP viết.
Đồng thời giảm lãi suất vay ngân hàng, giảm 30% tiền điện cho đến ít nhất hết năm 2021, giảm mức đóng kinh phí xuống còn 1% quỹ lương. “Đây là những hỗ trợ quý báu để DN có thêm điểm dựa trong bối cảnh khó khăn hiện nay, để duy trì được “3 tại chỗ” và đặc biệt là có thêm cơ hội, nguồn lực cho việc phục hồi sản xuất-xuất khẩu”, Tổng Thư kỹ của VASEP phát biểu.
Theo số liệu của VASEP tập hợp từ các nhà máy, công suất sản xuất đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây. Công suất chung của cả vùng chỉ còn 30-40%.
Nguyên liệu cho chế biến-xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 40-50%. Các vật tư, phụ liệu, bao bì.....phục vụ chế biến thủy sản cũng bị thu hẹp, giảm công suất nguồn cung đến 50%.
(Theo Chất lượng & Cuộc sống)