(vasep.com.vn) Ngành nuôi trồng thủy sản Brazil đang củng cố vị thế là một trong những cường quốc toàn cầu, không chỉ nhờ vào quy mô sản lượng mà còn nhờ định hướng phát triển theo chiều sâu, tập trung vào đổi mới trong lĩnh vực dinh dưỡng thủy sản. Nhờ các khoản đầu tư chiến lược vào nghiên cứu và phát triển thức ăn chăn nuôi thân thiện với môi trường, Brazil đã đạt sản lượng cá nuôi kỷ lục trong năm 2024, với tổng cộng 968.745 tấn, tăng 9,21% so với năm 2023, theo số liệu từ Hiệp hội Nuôi trồng Thủy sản Brazil (Peixe BR).
Nhà máy chế biến thủy sản ở Brazil
Động lực tăng trưởng mạnh mẽ nhất đến từ cá rô phi, chiếm tới 68,36% tổng sản lượng, với sản lượng đạt 662.230 tấn trong năm 2024. Với con số này, Brazil hiện đứng thứ tư thế giới về sản xuất cá rô phi và là nhà cung cấp phi lê cá rô phi tươi lớn thứ hai cho thị trường Hoa Kỳ.
Một trong những yếu tố cốt lõi tạo nên thành công của ngành là sự cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững thông qua cải tiến công nghệ thức ăn thủy sản. João Manoel Cordeiro Alves, thủ quỹ của Peixe BR và là chuyên gia tư vấn trong ngành, cho biết chất lượng thức ăn đóng vai trò thiết yếu không chỉ đối với sức khỏe của cá mà còn đối với chất lượng nước ao nuôi. Theo ông, cá cũng giống như con người: không thể hấp thụ toàn bộ dưỡng chất từ thức ăn. Phần dinh dưỡng bị đào thải nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến ô nhiễm nước. Do đó, công thức thức ăn phải được điều chỉnh tối ưu để cá hấp thụ tốt hơn, từ đó giảm lượng chất thải.
Những tiến bộ về công nghệ chế biến thức ăn đang góp phần nâng cao hiệu quả và giảm thiểu tác động môi trường. Công nghệ đùn – tương tự như quy trình sản xuất thức ăn cho vật nuôi – đã giúp thức ăn có dạng viên nhỏ, dễ tiêu hóa hơn so với thức ăn thô hoặc nghiền truyền thống. Ngoài ra, thức ăn còn được thiết kế theo từng giai đoạn phát triển của cá, từ giai đoạn cá bột đến khi trưởng thành, giúp tối ưu hóa dinh dưỡng và nâng cao năng suất.
Theo Francisco Medeiros, Chủ tịch Peixe BR, Brazil sở hữu lợi thế cạnh tranh đặc biệt nhờ có nguồn nguyên liệu thực vật phong phú và ngành công nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi phát triển hiện đại. Ông cho biết phần lớn thức ăn thủy sản tại Brazil được sản xuất từ nguồn gốc thực vật, giúp tăng chỉ số bền vững và đáp ứng xu hướng toàn cầu giảm phụ thuộc vào bột cá và dầu cá từ biển. Thị trường thức ăn có nguồn gốc thực vật tại Brazil được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 6,62% đến năm 2035.
Bên cạnh đó, Brazil còn được hưởng lợi từ nền tảng vững chắc của các ngành công nghiệp protein động vật khác như thịt bò, lợn và gia cầm – những ngành đã phát triển đồng bộ và hỗ trợ rất nhiều cho năng lực sản xuất thức ăn chăn nuôi. Quốc gia này hiện được công nhận là một trong những trung tâm công nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi hiện đại nhất thế giới.
Alves cũng nhấn mạnh rằng tính bền vững trong nuôi trồng thủy sản không thể chỉ đánh giá dựa trên yếu tố môi trường mà còn phải xem xét cả yếu tố xã hội và kinh tế. Theo ông, một mô hình bền vững phải đảm bảo cân bằng lợi ích giữa môi trường, sức khỏe vật nuôi, hiệu quả sản xuất và phúc lợi người lao động. Ông khẳng định rằng không thể xây dựng một ngành công nghiệp thành công nếu khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên hoặc đối xử không công bằng với người lao động.
Thành công thực sự, theo ông Alves, thể hiện qua các yếu tố như cá khỏe mạnh, tỷ lệ tử vong thấp, hiệu quả chuyển đổi thức ăn cao (tức là dùng ít thức ăn hơn để sản xuất ra một kilogram cá), môi trường nước không bị suy thoái và người lao động được trả lương xứng đáng. Đây là những điều kiện tiên quyết để ngành thủy sản vừa có thể phát triển bền vững, vừa đảm bảo sinh kế cho hàng nghìn người làm việc trong chuỗi giá trị.
Bang Paraná tiếp tục là trung tâm sản xuất thủy sản lớn nhất của Brazil, đóng góp 250.315 tấn cá nuôi trong năm 2024. Với tốc độ tăng trưởng hiện tại, ngành nuôi trồng thủy sản của Brazil đang đặt ra tiêu chuẩn mới cho sản xuất thực phẩm thủy sản có trách nhiệm và hiệu quả trên quy mô toàn cầu.