(vasep.com.vn) Tôm Ấn Độ vẫn chiếm ưu thế tại thị trường Mỹ, tuy nhiên các nguồn cung khác đang tìm cách tăng khả năng cạnh tranh bằng việc tập trung vào các sản phẩm cụ thể mà thị trường Mỹ đang có nhu cầu cao, theo báo cáo của Shrimp Insights.
Năm 2021, Ấn Độ tiếp tục là nhà cung cấp tôm lớn nhất cho Mỹ, có lợi thế về tôm thịt và các sản phẩm giá trị gia tăng khác. Tôm thịt là sản phẩm tôm được ưa chuộng nhất ở Mỹ, với giá trị nhập khẩu tăng từ 305.783 tấn năm 2019 lên đến 416.433 tấn năm 2021, chiếm 2/3 tăng trưởng NK tôm của Mỹ, theo Shrimp Insights. Ấn Độ chiếm phần lớn giá trị nhập khẩu với 235.943 tấn, chiếm 57% tổng NK của Mỹ. Ecuador ở vị trí thứ hai với 74.131 tấn và Indonesia với 52.408 tấn.
Các mặt hàng tôm còn vỏ là sản phẩm được NK nhiều thứ 2 vào Mỹ, với tổng giá trị nhập khẩu tăng từ 244.540 tấn năm 2019 lên 275.002 tấn năm 2021. Ecuador có mức tăng trưởng ổn định nhất, trở thành nhà cung cấp lớn nhất đối với các sản phẩm tôm còn vỏ. Mức tăng trưởng này đưa Ecuador lên vị trí thứ hai về cung cấp tôm nói chung cho Mỹ, thay thế Indonesia.
Ecuador tăng gấp đôi lượng xuất khẩu các sản phẩm tôm còn vỏ lên 101.490 tấn năm 2021, chiếm 37% tổng NK mặt hàng này của Mỹ, tăng 21% so với năm 2019. Trong khi đó, tỷ trọng NK sản phẩm này từ Ấn Độ vào Mỹ giảm từ 35% năm 2019 còn 22% năm 2021, rơi xuống vị trí thứ ba sau Indonesia.
Theo số liệu từ Phòng Thủy sản Quốc gia Ecuador (CNA), Mỹ là quốc gia nhập khẩu tôm lớn thứ ba của Ecuador vào năm 2021, chiếm 22%, với khối lượng 184.158 tấn, trị giá 1,2 tỷ USD, tăng 17% so với năm trước đó. Ecuador xuất khẩu 45% sản lượng, tương đương 390.089 tấn, sang Trung Quốc, thu về 2,3 tỷ USD, giảm từ 53% vào năm 2020. EU là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai của tôm Ecuador theo khối lượng, đạt mức 190.509 tấn, mang lại 1,16 tỷ USD, chiếm 23% tổng XK tôm của Ecuador, tăng nhẹ từ 22% năm 2020.
Trước đại dịch, ngành tôm của Ecuador tập trung vào lĩnh vực dịch vụ thực phẩm, chủ yếu XK sang Trung Quốc, tuy nhiên CNA đã đổi mới và thay đổi bộ mặt ngành thủy sản của nước này. Trong đại dịch, Ecuador chịu tác động nặng nề bởi lệnh cấm NK của Trung Quốc do Trung Quốc lo ngại viruscorona trên bao bì sản phẩm. Điều này buộc ngành tôm của Ecuador đẩy mạnh XK sang các thị trường khác như châu u và Mỹ.
Giá trị XK tôm Ecuador đạt 5,08 tỷ USD năm 2021, vượt mức kỷ lục đạt được năm 2020 với 3,6 tỷ USD, khối lượng XK đạt 843.681 tấn, tăng 24% so với kỷ lục đạt được năm 2020.
Ecuador đang tìm kiếm thị trường ngách với các sản phẩm tôm không phải là thế mạnh của Ấn Độ. Đối với sản phẩm tôm bóc vỏ, các cỡ tôm phổ biến nhất ở Mỹ là cỡ 21/25 (59.661 tấn), cỡ 31/40 (46.335 tấn), 26/30 (43.667 tấn) và 15/20 (43.434 tấn). Ecuador khẳng định vị thế là nhà cung cấp lớn nhất đối với nhóm tôm cỡ nhỏ - vừa (31/40, 41/50, 51/60, 61/70 và dưới 70). Từ năm 2019, khối lượng NK từ Ấn Độ và Indonesia không tăng, trong khi NK từ Ecuador tăng, đặc biệt là đối với tôm cỡ vừa và nhỏ (31/40 và 41/50), tăng 72% và 42%, chiếm lần lượt 58% và 66% tổng NK của Mỹ.
Ấn Độ vẫn là nhà xuất khẩu lớn nhất đối với tôm cỡ trung bình và lớn hơn (21/25 và 26/30), chiếm 33% và 36% tổng NK của Mỹ, nhưng tỷ trọng này đang giảm do sự tăng trưởng của Ecuador và Indonesia. Xuất khẩu tôm cỡ 21/25 của Ấn Độ giảm từ 35.298 tấn vào năm 2019 còn 19.612 tấn. Trong khi, XK của Ecuador tăng từ 3.048 tấn lên 15.158 tấn và XK tôm cỡ 21/25 của Indonesia tăng từ 10.194 tấn lên 15.072 tấn.
Đối với các sản phẩm tôm cỡ lớn nhất, Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam chiếm 66% tổng NK tôm cỡ dưới 15 con và chiếm 80% cỡ 15/20 của Mỹ, Indonesia vượt Ấn Độ trở thành nhà cung cấp lớn nhất tôm cỡ lớn, chiếm 21% và 34% NK các mặt hàng này vào Mỹ.
Cơ cấu XK đối với các mặt hàng tôm lột vỏ với các kích cỡ khác nhau tương đồng với cơ cấu XK tôm còn vỏ. Nhập khẩu từ Indonesia chiếm tỷ trọng lớn đối với tôm cỡ lớn, tôm cỡ vừa chủ yếu được nhập khẩu từ Ấn Độ và Ecuador chiếm tỷ trọng xuất khẩu áp đảo với tôm cỡ nhỏ, xu hướng này cũng tương đồng với xu hướng của các mặt hàng tôm lột vỏ. Có khả năng Ecuador sẽ bắt đầu cạnh tranh thị phần ở các sản phẩm khác.
Các sản phẩm tôm giá trị gia tăng - hầu hết là tôm hấp chín không bao bột - chiếm 15% tổng NK tôm của Mỹ. Ấn Độ, Việt Nam và Indonesia chiếm lĩnh phân khúc này, tương ứng 41.753 tấn, 37.322 tấn và 36.988 tấn, chiếm 86%. Bên cạnh đó, Mỹ NK 62.182 tấn tôm bao bột, chiếm 7% tổng khối lượng NK. Đứng đầu trong phân khúc này là Indonesia (22.510 tấn), Việt Nam (13.349 tấn) và Thái Lan (12.071 tấn).
Năm 2021, 4 nhà xuất khẩu tôm lớn nhất vào Mỹ tăng XK so với thời điểm trước đại dịch 2019. Ấn Độ dẫn đầu với 340.387 tấn tôm XK sang Mỹ năm 2021, tiếp đến là Ecuador (183.886 tấn), Indonesia (174,583 tấn), và Việt Nam (88,163 tấn). Thái Lan, Mexico, Argentina, Trung Quốc, Peru và Bangladesh đều giảm XK tôm sang Mỹ năm 2021 và đang phải rất nỗ lực để giữ thị phần.
Minh Trang - seafoodsource