(vasep.com.vn) Người mua mực ống khổng lồ (Dosidicus gigas) quốc tế đang kêu gọi tăng cường phối hợp trong ngành khai thác tại Thái Bình Dương, nhằm đảm bảo tính bền vững, minh bạch và ổn định nguồn cung. Cảnh báo này được đưa ra bởi Đối tác Nghề cá Bền vững (SFP), nhấn mạnh: “Nếu không có cam kết chắc chắn, ngành thủy sản có nguy cơ suy giảm và ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi giá trị”.
Mực ống khổng lồ từ Peru, cùng với Chile, Ecuador và Mexico, là nguồn cung quan trọng cho thị trường quốc tế. Những người mua từ châu Âu và châu Á đòi hỏi khả năng truy xuất nguồn gốc, tuân thủ các tiêu chuẩn xã hội và môi trường, khiến việc phối hợp giữa các quốc gia ven biển trở nên cấp thiết. Lời kêu gọi này được đưa ra tại hội chợ Conxemar 2025 ở Vigo, Tây Ban Nha, trong hội thảo “Mực Jumbo: Khoa học, Quản lý và Thị trường”, nơi các nhà lãnh đạo ngành, đại diện thị trường châu Âu và các quốc gia sản xuất thảo luận về tình trạng nguồn tài nguyên và tác động đến thị trường.
Tại buổi thảo luận, ba vấn đề chính được nêu bật: nhu cầu hợp tác khu vực, sự bất ổn của thị trường do biến động nguồn cung, và nhu cầu ngày càng tăng về khả năng truy xuất nguồn gốc và sản xuất có trách nhiệm trong toàn bộ chuỗi giá trị. Các đại biểu kêu gọi tăng cường phối hợp trong Tổ chức Quản lý Nghề cá Khu vực Nam Thái Bình Dương (SPRFMO), áp dụng các biện pháp quản lý dựa trên hệ sinh thái, chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực và thúc đẩy minh bạch công-tư.
SFP nhấn mạnh, mặc dù mực ống khổng lồ là nghề khai thác động vật chân đầu lớn nhất thế giới theo khối lượng, ngành này đang đối mặt với biến động môi trường, dữ liệu trữ lượng hạn chế và thiếu phối hợp quản lý giữa các quốc gia sản xuất, dẫn đến bất ổn về thương mại, đặc biệt ở châu Âu – thị trường đích chính.
Bà Yobana Bermúdez, Tổng giám đốc Conxemar, cho biết: “Mực bay cỡ lớn là nguồn tài nguyên quan trọng của Tây Ban Nha và châu Âu. Các yêu cầu truy xuất nguồn gốc mới của EU nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định và quản lý tốt hơn. Các quốc gia ven biển phải phối hợp để đảm bảo tính minh bạch và ổn định nguồn cung, tiếp cận thị trường EU theo tiêu chuẩn HACCP nghiêm ngặt”.
Tại Chile, Liên minh vì sự bền vững của mực ống Jumbo thủ công được thành lập mùa hè năm nay, tập hợp các đại diện từ toàn bộ chuỗi giá trị, với sự hỗ trợ của Chính phủ và các cơ quan quản lý. Liên minh này trình bày tiến độ Dự án Cải thiện Nghề cá (FIP) nhằm nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc, cải thiện dữ liệu trữ lượng và thúc đẩy quản lý bền vững.
Trong khi đó, ở Peru, Bộ Sản xuất đã ban hành quy định quản lý mới cho mực bay Jumbo, nhằm bảo vệ loài, cải thiện truy xuất nguồn gốc và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, biến động trữ lượng và hạn ngạch đánh bắt liên tục thay đổi khiến ngành gặp bất ổn. Sản lượng giảm năm 2024 do hiện tượng El Niño, trong khi năm 2025 trữ lượng dồi dào nhưng hạn ngạch nhanh chóng bị đội tàu đạt, dẫn đến mùa đánh bắt bị mở-đóng liên tục, gây biểu tình của ngư dân và giải quyết bằng các thỏa thuận mới, đồng thời tiến hành “Chiến dịch Mực bay Jumbo IV” do Viện Biển Peru (Imarpe) chỉ đạo.
Các doanh nghiệp nhập khẩu, như Matsuoka Co. của Nhật Bản, nhấn mạnh rằng dữ liệu đáng tin cậy và khả năng truy xuất nguồn gốc là lợi thế cạnh tranh. Sự phối hợp giữa các quốc gia, cải thiện quản lý trữ lượng và áp dụng các quy tắc quản lý tương thích là điều cần thiết để giảm rủi ro và đảm bảo nguồn cung ổn định.
Các chuyên gia và đại diện thị trường đồng thuận rằng việc mở rộng khả năng truy xuất nguồn gốc kỹ thuật số, kiểm soát nguồn gốc hợp pháp và báo cáo chuẩn hóa sẽ giúp giảm bất ổn, duy trì niềm tin thị trường và bảo vệ toàn bộ chuỗi giá trị. SFP kết luận: “Việc duy trì nguồn cung mực ống lớn ổn định sẽ phụ thuộc vào tiến độ nhanh chóng trong quản lý, truy xuất nguồn gốc và hợp tác. Nếu không có cam kết chắc chắn, nghề cá có nguy cơ suy giảm, ảnh hưởng toàn bộ chuỗi giá trị”.