(vasep.com.vn) Căng thẳng ngoại giao giữa Na Uy và Nga đang leo thang và có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc quản lý nguồn cá tuyết ở Biển Barents, khu vực đánh bắt quan trọng nhưng đang ghi nhận dấu hiệu suy giảm mạnh về trữ lượng.
Mâu thuẫn bùng phát vào tháng 7/2025 khi Na Uy tuyên bố cấm hai công ty đánh cá Nga, bị nghi ngờ liên quan đến hoạt động gián điệp, tiếp cận các cảng của nước này và từ chối gia hạn giấy phép đánh bắt cá trong vùng biển Na Uy vào năm 2026. Đáp trả, Nga tuyên bố cấm toàn bộ tàu cá Na Uy hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình, đồng thời rút khỏi cơ chế quản lý nghề cá hợp tác mà hai nước duy trì từ nhiều thập kỷ qua.
Ilya Shestakov, người đứng đầu Cơ quan Thủy sản Liên bang Nga (Rosrybolovstvo), cảnh báo rằng hành động của Na Uy đang “phá hủy hệ thống quản lý nghề cá hiệu quả” từng được cả hai bên xây dựng để đảm bảo khai thác bền vững các nguồn lợi thủy sản chung.
Sau khi rút khỏi hợp tác, Nga đơn phương nới lỏng các quy định bảo vệ nguồn cá tuyết tại Biển Barents. Cụ thể, Bộ Nông nghiệp Nga cho phép các tàu cá nước này: Giảm kích thước tối thiểu cá tuyết đánh bắt từ 44 cm xuống còn 40 cm. Giảm kích thước mắt lưới từ 130 mm xuống 120 mm.
Các điều chỉnh này sẽ có hiệu lực đến ngày 1/9/2027, bất chấp những cảnh báo từ phía Na Uy và các tổ chức bảo tồn.
Chính quyền Na Uy và cộng đồng ngư dân lo ngại rằng những thay đổi này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến nguồn cá tuyết, vốn đang giảm mạnh do biến đổi khí hậu và khai thác quá mức. Biển Barents là một trong những ngư trường cá tuyết lớn nhất thế giới và từng được coi là hình mẫu về quản lý nghề cá chung giữa các quốc gia.
Nếu căng thẳng tiếp tục leo thang, các chuyên gia lo ngại rằng việc thiếu hợp tác song phương sẽ dẫn đến tình trạng khai thác thiếu kiểm soát, đẩy hệ sinh thái Biển Barents vào khủng hoảng.