Châu Á: Nuôi trồng thủy sản bứt phá, khai thác biển chững lại 

Báo cáo cho thấy châu Á vẫn dẫn đầu thế giới với hơn 70% sản lượng thủy sản toàn cầu, trong đó tỷ trọng nuôi trồng ngày càng chiếm ưu thế. Ấn Độ nổi lên như động lực chính của “cuộc cách mạng xanh dương”, khi sản lượng nuôi trồng nội địa tăng tới 167%, từ 1,5 triệu tấn năm 2014 lên gần 4 triệu tấn năm 2023. Theo Giám đốc BOBP-IGO P. Krishnan, sự tăng trưởng này đã làm thay đổi đáng kể cấu trúc lao động, với tỷ lệ lao động nuôi trồng trong ngành thủy sản Ấn Độ tăng từ 17% năm 1995 lên khoảng 40% vào năm 2020. 

Tuy nhiên, sự bứt phá của nuôi trồng phản ánh áp lực lớn lên nguồn lợi tự nhiên. Sản lượng khai thác biển tại Trung Quốc được ước tính giảm 15–20% kể từ năm 2015, trong khi Sri Lanka và Malaysia cũng ghi nhận xu hướng sụt giảm kéo dài. Dù thúc đẩy xuất khẩu mạnh mẽ, đặc biệt là tôm đông lạnh, Ấn Độ vẫn tiêu thụ trong nước khoảng 82% tổng sản lượng thủy sản, đóng vai trò quan trọng đối với an ninh dinh dưỡng. 

Một vấn đề đáng báo động được nêu trong báo cáo là tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch gia tăng nhanh. Tại Ấn Độ, thất thoát cá biển tăng từ 2,78% lên hơn 10%, còn thất thoát cá khô có thể lên tới 37%, chủ yếu do thiếu hạ tầng lạnh, quy trình xử lý kém và điều kiện bốc dỡ, phơi sấy không đảm bảo vệ sinh. Chủ tịch Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Thủy sản Ấn Độ (MPEDA) D. V. Swamy cảnh báo rằng dù ngành xuất khẩu trị giá 7,5 tỷ USD đang tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn chất lượng, chuỗi cung ứng nội địa vẫn tồn tại nhiều rủi ro về an toàn thực phẩm. 

Báo cáo cũng nhấn mạnh vai trò của phụ nữ trong khâu sau thu hoạch, chiếm tới 95% lực lượng lao động nhưng chủ yếu làm việc phi chính thức và chưa được ghi nhận đúng mức. Các chuyên gia FAO và BOBP-IGO kêu gọi tăng đầu tư vào hạ tầng lạnh phân tán, cải thiện trung tâm bốc dỡ và hiện đại hóa công nghệ chế biến để củng cố chuỗi giá trị thủy sản, phục vụ dinh dưỡng, sinh kế và khả năng chống chịu của khu vực trước biến đổi khí hậu.