VASEP kiến nghị một số vướng mắc trong việc xin Giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác

Yêu cầu nộp thêm giấy phép khai thác

Tại mục 3a,3b, Khoản 3 Điều 1 TT 02 qui định bộ hồ sơ xin xác nhận nguồn gốc nguyên liệu Thủy sản (S/C) bao gồm: (1) Hai giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu Thủy sản và (2) Bản sao chụp nhật ký khai thác. Các DN đã thực hiện đúng qui định này. Nhưng từ sau ngày 04/6/2018 đến nay, Ban quản lý các cảng cá yêu cầu các DN phải nộp thêm giấy phép khai thác của các tàu được kê khai trong hồ sơ xác nhận nguyên liệu. Theo giải thích của BQL cảng cá là thực hiện theo đúng hướng dẫn của công văn số 1928.

Theo yêu cầu này, các DN không thể thực hiện được vì các tàu sau khi cập cảng lên hàng đã ra khơi thực hiện chuyến biển mới, DN không thể liên hệ với thuyền trưởng hoặc chủ tàu để mượn giấy phép khai thác để photo và nộp cho Ban quản lý cảng cá. Vì vậy toàn bộ số nguyên liệu mà DN mua thời gian qua (dù đã có sự giám sát của BQL cảng cá) không chứng được S/C.

TT02 không qui định trong hồ sơ xin xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản phải có nộp giấy phép khai thác, đến khi công văn 1928 hướng dẫn  thì lại phát sinh thêm yêu cầu phải nộp thêm giấy phép khai thác. Điều này đã không đúng quy định pháp luật hiện hành, và sự quá nguyên tắc của các BQL cảng cá đã và đang gây khó khăn cho các DN khi thực hiện.

Do đó, VASEP kiến nghị Tổng cục Thủy sản sửa đổi hiệu chỉnh nội dung mục số 1 của CV1928 không quy định nộp giấy phép khai thác khi xin xác nhận nguyên liệu.

Điều chỉnh giảm bớt khối lượng hải sản khi xin giấy S/C một cách bất hợp lý

Khi DN mua nguyên liệu tại cảng, DN đã báo cho cán bộ BQL cảng xuống giám sát. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có cán bộ của Cảng xuống giám sát đầy đủ. Có những tàu, cán bộ không xuống được thì là sẽ căn cứ vào khối lượng của chủ tàu/chủ nậu báo. Thế nhưng khi làm S/C thì lượng mà DN mua thực tế tại cảng lại bị BQL cảng điều chỉnh giảm bớt đi, không giải thích lý do.

VASEP kiến nghị Tổng cục Thủy sản kiểm tra, rà soát và có văn bản hướng dẫn BQL cảng cá ghi đúng số lượng theo báo cáo của chủ tàu/chủ nậu hoặc cử cán bộ giám sát trực tiếp khi DN mua hàng; và đặc  biệt không thực hiện những điều không có quy định trong các văn bản quy định của pháp luật hiện hành.

Không xin được giấy xác nhận S/C do tàu cá đi trên biển “không nhắn tin về” hoặc “có nhắn tin nhưng không đủ cơ sở để xác nhận”

Theo qui định thì hồ sơ DN trình để xin xác nhận S/C là mẫu S/C và nhật ký khai thác. Tuy nhiên, khi DN đã nộp đầy đủ các chứng từ này rồi thì vẫn không được một số BQL cảng cá xác nhận cho nhiều lô nguyên liệu hải sản khai thác thời gian qua. Vì kết quả đối chiếu và thông báo lý do của BQL cảng cá là: do tàu đi trên biển “không nhắn tin về” hay “có nhắn tin nhưng không đủ cơ sở để xác nhận”.

Về việc kiểm tra tin nhắn của BQL cảng để làm cơ sở xác nhận S/C, các DN và Hiệp hội sau khi xem xét thấy rằng không hợp lý vì: Việc này không thấy có quy định hay hướng dẫn trong TT02; và việc nhắn tin của các tàu đánh bắt, DN cũng không thể nắm hay kiểm soát được.

Hơn nữa, tin nhắn như thế nào là đủ cơ sở để xác nhận và như thế nào là không đủ cơ sở? Nội dung này cũng hoàn toàn không thấy có hướng dẫn trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành liên quan.

Việc kiểm tra tin nhắn do cán bộ BQL thực hiện (theo cách thức nào đó) liệu có đảm bảo yếu tố khách quan hay không? Và việc không có những cơ sở bằng chứng kèm theo đưa ra, thì liệu có tạo điều kiện phát sinh tiêu cực hay cơ chế xin cho hay không? BQL cảng cá báo tàu nào không có nhắn tin hoặc có nhắn tin không đủ cơ sở để xác nhận thì DN chỉ biết vậy thôi chứ cũng không có cơ chế giám sát thông tin mà BQL đưa ra.

Các DN XK hải sản kiến nghị Tổng cục Thủy sản rà soát và bãi bỏ hoặc điều chỉnh phù hợp quy định thủ tục này cho việc xác nhận S/C.

Ngoài ra, VASEP cũng kiến nghị Tổng cục Thủy sản xem xét rà soát, sửa đổi, bỏ một số nội dung hướng dẫn của công văn 1928 không phù hợp như: không quy định chỉ có thuyền trưởng mới ký vào Phụ lục IV (S/C)- Cột 13  mà có thể quy định nhiều thành phần phù hợp liên quan ghi như “chủ tàu/đại diện chủ tàu/thuyền trưởng”...