(vasep.com.vn) Sản lượng nội địa giảm có thể bóp chết nguồn cung thủy sản vốn đã eo hẹp của Trung Quốc, vì các nhà cung cấp thủy sản quốc tế của Trung Quốc đang bị siết chặt do gián đoạn thương mại do COVID-19 gây ra. XK thủy sản của Ecuador đến Trung Quốc giảm 22% xuống 896 triệu USD (761 triệu EUR) trong nửa đầu năm 2021. NK từ Nga đã giảm 24% xuống còn 774 triệu USD. Việt Nam và Ấn Độ cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp cho thị trường Trung Quốc do COVID-19.
Số liệu thống kê về sản lượng nuôi trồng thủy sản của Trung Quốc gần đây cho thấy, nước này đang đẩy mạnh cải thiện các tiêu chuẩn môi trường trong nước, đồng thời đầu tư vào các dự án nuôi trồng thủy sản có giá trị cao hơn – tăng cường nuôi xa bờ.
Theo một báo cáo mới được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc công bố, diện tích nuôi trồng thủy sản của Trung Quốc thu hẹp 1,02% so với cùng kỳ năm 2020 xuống còn 7,036 triệu ha. Nuôi biển là lĩnh vực mà Trung Quốc ngày càng chú trọng đến nguồn lợi và nguồn lực với diện tích tăng 0,17% lên 1,99 triệu ha. Trong khi đó, diện tích nước ngọt giảm 1,48% so với cùng kỳ năm trước,.
Sự thu hẹp mạnh nhất là ở các lưu vực sông và hồ, và tổng diện tích ao đất được sử dụng để nuôi trồng thủy sản bị thu hẹp 0,73%. Xu hướng này phù hợp với các kế hoạch của Trung Quốc nhằm giảm ảnh hưởng của nuôi trồng thủy sản, thay vào đó tập trung vào chất lượng nước và tính bền vững của môi trường.
Nuôi nước ngọt có thể sẽ giảm mạnh hơn vào năm 2021 bởi việc thực thi các quy định về môi trường ở tỉnh Quảng Đông thắt chặt hơn. Các hộ nuôi trồng thủy sản đã buộc phải đóng cửa vào mùa hè này khi khu vực nuôi trồng thủy sản trọng điểm Mậu Danh đã phân loại lại Vịnh Shuidong trên Biển Đông thành một khu sinh thái. Việc phân loại lại tương tự cũng diễn ra ở Trạm Giang, một thành phố sản xuất tôm trọng điểm, nơi có trụ sở của Guolian Aquatic và các công ty kinh doanh tôm lớn khác. Việc phân loại lại đi kèm với các tiêu chuẩn môi trường cao hơn, với việc hỗ trợ giám sát của thanh tra từ chính phủ trung ương.
Mặc dù diện tích nuôi trồng thủy sản bị thu hẹp, sản lượng của Trung Quốc vẫn tăng vào năm ngoái. Theo Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, sản lượng nuôi trồng thủy sản của Trung Quốc năm 2020 tăng 2,86% lên 52,42 triệu tấn (MT), chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản lượng thủy sản 65,49 triệu tấn của Trung Quốc năm 2020, tăng 1,06% so với năm 2019. Sau một “đợt ra quân” toàn quốc kiểm soát đánh bắt quá mức trong vài năm qua, bao gồm các lệnh cấm đánh bắt và chính sách tích cực, sản lượng đánh bắt tự nhiên của Trung Quốc đã giảm 5,4% xuống còn 13,24 triệu tấn. Tuy nhiên, sản lượng đánh bắt xa bờ của Trung Quốc đã tăng 6,7% lên 2,31 triệu tấn, chiếm 3,54% tổng sản lượng thủy sản của cả nước.
Theo Bộ Nông nghiệp, sản lượng thủy sản bình quân đầu người của nước này giảm 0,13% tương đương 0,06 gam – là tín hiệu cho thấy nhu cầu thủy sản của Trung Quốc có thể tiếp tục vượt xa nguồn cung. Khối lượng xuất khẩu đạt 3,81 tấn, giảm 10,6% trong khi giá trị cũng giảm 7,8% xuống còn 19 tỷ USD (16,1 tỷ EUR). Khối lượng nhập khẩu đạt 5,67 triệu tấn, trị giá 15,5 tỷ USD (13,2 tỷ EUR), lần lượt giảm 9,3% và 16,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Dữ liệu cũng cho thấy sự thay đổi lớn hơn về nhân khẩu học ở Trung Quốc, nơi giá lao động đã tăng khi số người lao động thu hẹp. Theo báo cáo, “lao động ngành thủy sản” của Trung Quốc đã giảm 5,8% vào năm 2020 xuống còn 1,07 triệu công nhân, tiếp tục xu hướng trong thập kỷ qua khi chi phí lao động của Trung Quốc tăng và lực lượng lao động của nước này già đi.
Theo Didier Boon, Giám đốc công ty kinh doanh hải sản East China Seas có trụ sở tại Bắc Kinh, nhiều vấn đề đang ảnh hưởng đến ngành thủy sản ở Trung Quốc và càng trở nên trầm trọng hơn do dịch COVID-19. Và biến đổi khí hậu là một yếu tố nữa ảnh hưởng đến lĩnh vực nuôi trồng thủy sản của Trung Quốc. Theo Boon, thời tiết khô hơn trong nửa đầu năm 2021 ở miền nam Trung Quốc khiến nhiều ao nuôi không thể sử dụng được.
Boon cho rằng, sản lượng nội địa giảm có thể bóp chết nguồn cung thủy sản vốn đã eo hẹp của Trung Quốc, vì các nhà cung cấp thủy sản quốc tế của Trung Quốc đang bị siết chặt do gián đoạn thương mại do COVID-19 gây ra. Nguồn cung từ Mỹ Latinh - và đặc biệt là từ Ecuador - đã thắt chặt. XK thủy sản của Ecuador đến Trung Quốc giảm 22% xuống 896 triệu USD (761 triệu EUR) trong nửa đầu năm 2021. NK từ Nga đã giảm 24% xuống còn 774 triệu USD do Trung Quốc gia tăng tần suất và mức độ kiểm tra kỹ lưỡng đối với thủy sản nhập khẩu của Nga do lo ngại về COVID-19.
Việt Nam và Ấn Độ cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp cho thị trường Trung Quốc do COVID-19. Xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu chậm lại vào nửa cuối năm 2020 do các biện pháp nghiêm ngặt của chính quyền Trung Quốc đối với hàng hóa nhập khẩu. Việc kiểm soát tương tự đối với hàng nhập khẩu của Ấn Độ đã làm giảm tổng lượng hàng xuất khẩu của quốc gia Nam Á này sang Trung Quốc. Thêm vào đó, các đợt bùng phát COVID-19 nghiêm trọng ở cả hai quốc gia đã cản trở hoạt động sản xuất của họ.
Trung Quốc NK rất nhiều nguyên liệu thô từ Ấn Độ và Việt Nam, nhưng COVID bùng phát ở các nước sản xuất này đã khiến nhiều nhà máy phải đóng cửa. Trong khi đó, các lô hàng xuất khẩu vào Trung Quốc đang bị chính phủ nước này kiểm tra “từng container truy vết COVID-19. Hàng trăm container mắc kẹt tại các bến cảng không được bốc dỡ. Chi phí vận chuyển đang tăng vọt.
Với thực trạng này, dự kiến giá thủy sản sẽ vẫn cao hơn bình thường cho đến mùa hè năm 2022. Ở Trung Quốc, các nhà máy dự kiến sẽ sản xuất nhiều hơn trong tháng 8 và tháng 9, nhưng sẽ rất khó có đủ dự trữ kéo dài đến tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau trước khi có nguyên liệu vụ mới.