Theo tính toán, nếu TP.HCM thu phí cảng biển, chi phí của một doanh nghiệp thủy sản xuất khẩu quy mô trung bình có thể phải tốn thêm 3 - 3,5 tỉ đồng/năm, doanh nghiệp lớn con số này lên đến 13 - 14 tỉ đồng/năm.
Cộng đồng doanh nghiệp kêu gọi TP.HCM xem xét lại việc thu phí cảng biển
Đó cũng là vấn đề của nhiều doanh nghiệp (DN) dệt may, túi xách, gỗ, nhựa, sữa…, nhưng liên quan trực tiếp đến lực lượng lớn công nhân, nông dân.
Ngày 16/2/2022, UBND TP.HCM đã bắt đầu vận hành thử nghiệm hệ thống thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP.HCM trên cơ sở Nghị quyết số 10/2020 ngày 9/12/2020 của HĐND TP.HCM. Từ ngày 1.4, sẽ chính thức áp dụng thu phí này.
Nên hoãn lại ít nhất 1 năm
Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), phân tích: Năm 2021, cộng đồng DN như người bị nhiễm Covid-19, chết rất nhiều, số ít sống sót còn ốm yếu vì di chứng. Chúng ta thực hiện chính sách bình thường mới, nhưng họ còn rất khó khăn. Hiện nay, các DN đang đối mặt với đủ nỗi lo, nào là thiếu nguyên liệu, thiếu lao động, lo chi phí trang thiết bị y tế để bảo đảm an toàn sản xuất, áp lực giá xăng dầu…, giờ phải chịu thêm phí cảng biển nữa thì sẽ quá sức.
“Chúng tôi đã kiến nghị việc này ít nhất hoãn lại đến hết năm nay. Năm sau nếu có thu thì cũng nên giảm 50% so với mức phí hiện nay. Một năm thu thêm 2.000 - 3.000 tỉ đối với TP.HCM không phải là nhiều, nhưng áp lực của nó lên cộng đồng DN là rất nặng nề. Cứ mỗi thứ một ít cộng lại làm hàng hóa Việt Nam không thể cạnh tranh với các nước, DN hoạt động không hiệu quả”, ông Hiệp nói.
Cũng theo ông Hiệp, về lý thì việc thành phố thu phí cũng chưa đưa ra cơ sở thuyết phục. Hạ tầng cảng biển thì không phải TP đầu tư, hạ tầng kết nối thì chưa làm được bao nhiêu. Tiền thu phí thì chưa có kế hoạch rõ ràng sẽ làm gì để phục vụ ngược trở lại cho hạ tầng cảng biển. Đó cũng là một phần vấn đề làm cho nhiều DN bức xúc.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Kịch, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP thủy sản CAFATEX (Cần Thơ), phân tích: Trước TP.HCM, Hải Phòng cũng triển khai thu phí này từ năm 2017. Lúc đó cũng có nhiều tiếng nói phản đối, nhưng việc thu vẫn được thực hiện, DN cũng phải cắn răng đóng. Nhưng thời điểm đó không khó khăn, áp lực như hiện nay. Còn bây giờ giống như giọt nước tràn ly, thêm một đồng cũng là gánh nặng với các DN.
“Tôi cũng hiểu là khi thấy Hải Phòng thu được thì TP.HCM cũng muốn thu. Nhưng mà TP.HCM là trái tim của nền kinh tế Việt Nam, có vai trò và vị thế tương quan với các nước trong khu vực. Vậy nên muốn thu phí này cũng nên xem xét với các nước lân cận. Hiện nay cước phí dịch vụ vận chuyển hàng hóa logistics của Việt Nam đã rất cao so với các nước khiến hàng hóa của chúng ta cạnh tranh kém. Cứ hình dung như một cái bánh, nếu người này lấy nhiều hơn thì sẽ có người chịu phần ít hơn. Nếu TP.HCM quyết tăng thu thì DN cũng phải chịu. Đến một lúc nào đó, DN hụt hơi không phát triển được thì ảnh hưởng đến những đối tượng yếu thế nhất là công nhân và nông dân. Các hiệp hội ngành nghề họ không chỉ lên tiếng vì bản thân họ mà còn vì hàng triệu công nhân và nông dân sau lưng”, ông Kịch nói thẳng.
Mức phí sử dụng hạ tầng cảng biển TP.HCM (theo VASEP)
Với hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu, áp dụng mức thu 50.000 đồng/tấn với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container; 4,4 triệu đồng/cont với container 40 ft và 2,2 triệu đồng/cont với container 20 ft.
Với hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai ngoài TP.HCM thu 500.000 đồng/cont đối với container 20 ft; 1 triệu đồng/cont với container 40 ft và 30.000 đồng/tấn với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container.
Hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai tại TP.HCM thu 250.000 đồng/cont đối với container 20 ft, 500.000 đồng/cont với container 40 ft và 15.000 đồng/tấn với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container.