(vasep.com.vn) Ngày 15/9/2023, Bộ Công Thương đã có Báo cáo số 160/BC-BCT gửi Thủ tướng Chính phủ về cơ chế phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, cơ quan công sở tại Việt Nam.
Tại Báo cáo này, Bộ Công Thương đã làm rõ hơn khái niệm “tự sản, tự tiêu” khi cho rằng đây là loại hình để tiêu thụ tại chỗ.
Nguồn điện tự sản tự tiêu chưa có quy định thuộc đối tượng phát triển điện lực. Bộ Công Thương đề xuất đưa nội hàm “tự sản tự tiêu” vào chương trình xây dựng Luật Điện lực (sửa đổi) trong thời gian tới để tạo hành lang pháp lý áp dụng trong thực tiễn, dễ quản lý, kiểm tra, giám sát các chủ thể tham gia.
Bổ sung đối tượng là doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời mái nhà
Về cân nhắc đối tượng áp dụng cơ chế, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại các Báo cáo số 74/BC-BCT (đối tượng áp dụng cơ chế là nhà ở, cơ quan công sở và trụ sở doanh nghiệp) và 107/BC-BCT (đối tượng áp dụng cơ chế là nhà ở và cơ quan công sở).
Tại Công văn số 6079/VPCP-CN ngày 9/8/2023 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà có chỉ đạo Bộ Công Thương cân nhắc việc đề xuất bổ sung đối tượng là các doanh nghiệp lắp đặt tự sản, tự tiêu. Bộ Công Thương tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và các ý kiến góp ý của các Bộ trong quá trình hoàn thiện Báo cáo số 107/BC-BCT ngày 26/7/2023 để bổ sung đối tượng áp dụng cơ chế chính sách. Tuy nhiên, nguồn điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu của các doanh nghiệp cần phù hợp với Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023. Nghĩa là: Nếu có đấu nối/liên kết với lưới điện quốc gia thì phải thuộc tổng công suất đến năm 2030 là khoảng 2.600 MW và không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác, chỉ để tiêu thụ tại chỗ; Nếu không liên kết với lưới điện quốc gia thì phát triển không giới hạn công suất theo quy định tại điểm c khoản 1 Mục III Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15 tháng 5 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch điện VIII.
Bộ Công Thương đề xuất ba mô hình phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà
Bộ Công Thương đã đề xuất ba mô hình phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà. Mô hình thứ nhất là hình thức điện mặt trời mái nhà để tự sản tự tiêu, tự sử dụng, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác.
Mô hình này sẽ áp dụng cho điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, cơ quan công sở, trụ sở doanh nghiệp, với diện tích mái nhà và quy mô công suất không lớn, có thời điểm sử dụng điện chủ yếu vào ban ngày.
Mô hình thứ hai, sẽ bổ sung thêm đối tượng là điện mặt trời lắp đặt tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, nhà xưởng...
Mô hình thứ ba là không liên kết với lưới điện quốc gia, được Bộ Công Thương đề xuất nên ưu tiên phát triển.
Với cả ba mô hình, Bộ Công Thương khẳng định quan điểm dù điện mặt trời mái nhà tự sử dụng, có hay không liên kết với lưới điện quốc gia thì Nhà nước vẫn cần phải quản lý. Việc này nhằm tránh phát triển tự phát, có thể gây phá vỡ quy hoạch.
CQNN có liên quan ưu tiên ngân sách để thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà tại cơ quan công sở
Bộ Công thương nêu một số nội dung xem xét đưa vào chính sách:
Cho phép điện mặt trời mái nhà được liên kết với hệ thống điện (đấu nối sau công tơ) không phải thực hiện thoả thuận đấu nối với ngành điện do trước đây việc đấu nối trong quá trình cung cấp, sử dụng điện, các chủ thể có liên quan đã thực hiện đấu nối theo quy định về hệ thống điện phân phối. Cho phép điện mặt trời mái nhà để tự sử dụng được liên kết với lưới điện (đấu nối sau công tơ mua điện) nhưng không phát điện lên lưới điện quốc gia, tổng công suất phát triển đến năm 2030 là khoảng 2.600 MW (theo Quy hoạch điện VIII được phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ).
Điện mặt trời tự sản tự tiêu không liên kết với lưới điện quốc gia được phát triển không giới hạn công suất, cho phép được bán điện cho tổ chức, cá nhân không thuộc EVN.
Các tổ chức, cá nhân đầu tư và sử dụng điện mặt trời mái nhà thực hiện chính sách ưu đãi thuế, phí, lệ phí theo quy định của pháp luật về thuế phí, lệ phí.
Tổ chức, cá nhân đầu tư, lắp đặt, sử dụng điện mặt trời mái nhà phải đảm bảo hiệu quả và các yêu cầu về an toàn diện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phỏng chống cháy nổ theo quy định hiện hành.
Trên cơ sở Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện lực quốc gia được cấp có thẩm quyền phê duyệt, giao địa phương thực hiện việc quản lý, kiểm soát phát triển điện mặt trời mái nhà theo đúng yêu cầu và quy định của pháp luật. Để thực hiện nội dung này, cơ chế cần đưa ra thủ tục hành chính cho các tổ chức, cá nhân thực hiện đăng ký phát triển (gồm quy mô, địa điểm, hệ thống thiết bị điện, loại công trình xây dựng...), cơ quan nhà nước xem xét, chấp thuận, thực hiện kiểm tra, tổng hợp kết quả triển khai phát triển trên địa bàn và thực hiện báo cáo với cơ quan cấp trên để kiểm soát tình hình phát triển điện mặt trời mái nhà trên cả nước.
Các cơ quan nhà nước có liên quan ưu tiên bố trí ngân sách để thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà tại cơ quan công sở.
Báo cáo số 160/BC-BCT ngày 15/9/2023