(vasep.com.vn) Dữ liệu xuất khẩu hàng năm mới nhất từ NSC cho thấy 2022 là một năm đầy biến động của ngành cá nổi Na Uy. Giá trị xuất khẩu cá thu đạt mức cao kỷ lục vào năm 2022 nhờ tăng trưởng sang Đông Á, trong khi xuất khẩu cá trích giảm.
Trong khi xuất khẩu cá trích và cá trứng sang các thị trường trọng điểm ở châu Âu và Bắc Phi giảm, xuất khẩu cá thu sang Tây Phi và Trung Quốc đang phục hồi.
Tổng xuất khẩu cá trích của Na Uy trong 12 tháng qua đạt 289.024 tấn, tương ứng với tổng giá trị 3,9 tỷ NOK (380 triệu USD), giảm lần lượt 17% và 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Dù sản lượng khai thác cá trích tăng nhưng hầu hết được sử dụng sản xuất bột cá và dầu cá do giá bột và dầu cá cao kỷ lục. Trong năm 2022, hơn 140.000 tấn cá trích đã được sử dụng để làm bột và dầu, tăng cao so với khoảng 33.000 tấn vào 2021.
Xung đột Nga-Ukraine làm tăng chi phí năng lượng và thực phẩm, dẫn đến sức mua và chi tiêu của người tiêu dùng suy yếu trong suốt năm.
Châu Âu, đặc biệt là Đức và Ba Lan, là thị trường quan trọng nhất của cá trích Na Uy, chiếm 66% khối lượng xuất khẩu. Đức và Ba Lan chiếm 28% giá trị xuất khẩu cá trích từ Na Uy. Chiến tranh ở Ukraine không chỉ ảnh hưởng đến cả hoạt động xuất khẩu trực tiếp sang Ukraine, mà còn sang Litva và Belarus, vốn là những thị trường trung chuyển thiết yếu.
Những thách thức về thanh toán và hậu cần cũng dẫn đến sự sụt giảm xuất khẩu cá trích sang Nigeria và Ai Cập - thị trường lớn nhất tính theo số lượng vào năm 2021. Tuy nhiên, sự suy giảm sang Ai Cập và Nigeria đã được bù đắp bằng việc tăng xuất khẩu sang các thị trường như Ghana, Cameroon, Bờ Biển Ngà, Benin và Togo". Tổng cộng, gần 30.000 tấn đã đến các thị trường này vào năm 2022.
Trong khi khối lượng sản phẩm cá trích ướp xuất khẩu giảm trong năm, giá trung bình của trứng cá trích tăng - lên 79 NOK/kg - đã đưa giá trị của ngành lên mức kỷ lục 360 triệu NOK.
Giá trị xuất khẩu cá thu tăng cao kỷ lục, xuất khẩu cá trứng giảm
Dù khối lượng xuất khẩu cá thu giảm 12% trong năm 2022 xuống còn 343.252 tấn nhưng nhờ nhu cầu từ Đông Á tăng nên tổng giá trị xuất khẩu thực tế đã tăng so với cùng kỳ lên mức kỷ lục mới là 6,3 tỷ NOK.
Năm 2022, châu Á chiếm 65% tổng giá trị xuất khẩu cá thu của Na Uy, tăng so với mức 61% của năm trước. Đặc biệt, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tăng trưởng “bùng nổ”, đạt 57.629 tấn, tăng 16% về lượng và tăng 41% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn là thị trường cá thu lớn nhất của Na Uy, đạt 140.000 tấn vào năm 2022, tương đương 40% tổng xuất khẩu và gần bằng với năm 2021. Đặc biệt, giá cá thu nguyên con đông lạnh lập kỷ lục tại thị trường này, đạt 18,05 NOK/kg.
Trong năm 2022 Na Uy ghi nhận xuất khẩu cá trứng là 57.000 tấn, tăng 44% về lượng nhưng lại giảm 17% về giá trị do mức giá kỷ lục của năm trước.
Mặc dù Na Uy có hạn ngạch 145.000 tấn cá trứng của Iceland nhưng do điều kiện khó khăn và những hạn chế của nghề cá nên chỉ có 92.000 tấn được đánh bắt. Phần lớn được sử dụng sản xuất bột cá và dầu cá. Khối lượng xuất khẩu cá trứng tăng mạnh nhờ hoạt động đánh bắt cá ở Biển Barents vào với hạn ngạch 42.000 tấn được mở lại.
Thùy Linh