(vasep.com.vn) Trước những lo ngại xung quanh xung đột giữa Nga và Ukraine, xuất hiện những quan điểm khác nhau về việc có hay không lệnh cấm sản phẩm thuỷ sản Nga được chế biến tại Trung Quốc. Do đó, lệnh cấm nhập khẩu này sẽ khiến hàng loạt hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng.
Southwind từ chối các sản phẩm thuỷ sản Nga chế biến tại Trung Quốc
Sau khi chính quyền Biden thông báo lệnh cấm đối với hải sản Nga vào ngày 11/3, kho bạc và hải quan nước này đã ban hành lệnh thực thi, tất cả các mặt hàng nhập khẩu bị ảnh hưởng phải cập cảng không muộn hơn "12:01 sáng theo múi giờ phía đông, ngày 25/3/2022". Những tác động có thể xảy ra với lượng lớn cá tuyết, cá tuyết chấm đen, cá minh thái và cá hồi của Nga được chế biến thành philê đông lạnh kép ở Trung Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ vẫn còn chưa rõ ràng.
Carson, trụ sở của Southwind tại California, hay còn gọi là Great American Seafood Imports, đang giữ vị thế nhất định trong thị trường kinh doanh hàng đông lạnh kép từ Trung Quốc. Gallettin, Chủ tịch công ty này cho biết, họ luôn muốn kiểm soát xuất xứ các sản phẩm đông lạnh kép nhập khẩu từ Trung Quốc.
Khi Nga tấn công Ukraine, rõ ràng sẽ có các phản ứng từ các khách hàng của Southwind, bao gồm Kroger, Sysco Corp. và Whole Foods. Vì vậy, “chúng tôi quyết định không chấp nhận sản phẩm có nguồn gốc từ tàu Nga hoặc cảng của Nga hoặc nhà máy của Nga. Các mặt hàng phải có nguồn gốc từ Mỹ hoặc một số quốc gia khác."
Các lập trường khác nhau về việc chế biến tại Trung Quốc
Tại Triển lãm Thuỷ sản Quốc tế ở Boston, xuất hiện hai lập trường khác nhau về vấn đề thủy sản Nga chế biến tại Trung Quốc. Hiệp hội Thủy sản Quốc gia (NFI), cho biết các công ty thủy sản của Mỹ vẫn có thể nhập khẩu cá của Nga chế biến tại Trung Quốc sau khi lệnh cấm có hiệu lực.
NFI giải thích, cá của Nga sau khi được chế biến tại Trung Quốc sẽ trở thành sản phẩm của Trung Quốc. Do đó, nhập khẩu philê đông lạnh kép cá tuyết, cá tuyết chấm đen, cá minh thái và cá hồi tự nhiên mà Hoa Kỳ nhập khẩu từ các trung tâm của Trung Quốc như Đại Liên và Thanh Đảo được chế biến từ nguyên liệu thô của Nga sẽ không bị ảnh hưởng.
Song nhận định của NFI lại trái ngược với các chính trị gia và các doanh nghiệp tại Alaska, những người được hưởng lợi từ việc loại bỏ cá Nga chế biến tại Trung Quốc khỏi thị trường.
Dan Sullivan, một thượng nghị sĩ Alaska, người từ lâu đã thúc đẩy lệnh cấm đối với hải sản Nga, cho biết, lệnh cấm sẽ được áp đặt lên cả cá chế biến ở Trung Quốc.
Joe Bundrant, Giám đốc điều hành của Trident Seafoods, cũng cho rằng, cá chế biến ở Trung Quốc cũng sẽ bị cấm. Trident hiện là đơn vị nắm giữ hạn ngạch cá minh thái lớn nhất của Hoa Kỳ và là nhà chế biến cá hồi tự nhiên lớn.
343 triệu USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc ‘gặp rủi ro’
Lệnh cấm đối với thủy sản đánh bắt bởi Nga được chế biến tại Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến hơn 342 triệu USD mặt hàng thủy sản nhập khẩu của Mỹ, bên cạnh 1,2 tỷ USD nhập khẩu trực tiếp từ Nga.
Theo dữ liệu thương mại từ Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA), năm 2021, kim ngạch nhập khẩu philê cá tuyết cod đông lạnh từ Trung Quốc vào Mỹ đạt 222 triệu USD; philê cá tuyết chấm đen đông lạnh 42 triệu USD; philê cá minh thái đông lạnh đạt 75 triệu USD; và các sản phẩm cá hồi tự nhiên đạt 209 triệu USD.
Trong số này, theo ước tính của ngành, 95% cá minh thái H&G chế biến ở Trung Quốc được đánh bắt bởi các tàu Nga - chủ yếu ở vùng Viễn Đông của Nga; khoảng 50% cá tuyết và cá tuyết H&G do các tàu Nga đánh bắt ở biển Barents; và các nhà chế biến Trung Quốc nhập khẩu khoảng 60% cá hồi tự nhiên của họ từ vùng Viễn Đông của Nga, ngư trường cá hồi tự nhiên lớn nhất thế giới.
Do đó, nguyên liệu thô của Nga sẽ chiếm tới 144 triệu USD trong giá trị nhập khẩu philê cá tuyết cod và cá tuyết chấm đen, 71 triệu USD philê cá minh thái và 125 triệu USD cho cá hồi tự nhiên.
Theo Sullivan, một trong những thành viên Đảng Cộng hòa Alaska, người trước đó đã đề xuất lệnh cấm nhập khẩu thuỷ sản Nga của Mỹ, nhắm đến cả hai loại mặt hàng này.
"Chúng tôi hiểu rõ vấn đề này, nhưng rõ ràng là lệnh cấm sẽ được áp đặt lên cả sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ Nga." ông nói. Vì vậy, nếu cá được chuyển đến Trung Quốc để chế biến thì vẫn phải chịu các mức thuế và sự phong tỏa này.
Theo số liệu của hải quan Trung Quốc, năm ngoái, Trung Quốc đã nhập khẩu 23.500 tấn cá tuyết cod H&G và 21.000 tấn cá tuyết chấm đen H&G từ Na Uy, trong đó lượng nhập khẩu những sản phẩm tương tự từ Nga lần lượt là 93.000 tấn và 26.000 tấn. Quốc gia này cũng nhập khẩu 15.000 tấn cá tuyết từ Mỹ, bao gồm cả cá tuyết Thái Bình Dương và Đại Tây Dương được đánh bắt ngoài khơi bờ biển phía đông và phía tây của Mỹ.
Bên cạnh đó, Trung Quốc nhập khẩu 41.000 tấn cá hồi tự nhiên từ Mỹ và 37.000 tấn từ Nga, bao gồm cá hồi hồng, chum và cá hồi đen. Nhập khẩu cá hồi tự nhiên năm 2021 từ Nga tương đối thấp; trong khi lượng nhập khẩu hàng năm có thể dao động từ 40.000-160.000 tấn.
Việc kiểm tra nguồn gốc nhập khẩu thủy sản của Mỹ có thể được thực hiện với giấy chứng nhận khai thác, chứng chỉ này được yêu cầu đối với một số loài theo Chương trình Giám sát Nhập khẩu Thủy sản của Hoa Kỳ. Jeffrey Martinez-Malo, Giám đốc tiếp thị tại Weston, Floridabased Supreme Crab and Seafood, cho biết, Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) có thể giúp thực hiện điều này.
Hàng hoá quá cảnh cũng là một trọng điểm được các quan chức hải quan Hoa Kỳ xem xét, dựa trên phạm vi và quy mô chuyển khẩu trên toàn cầu.
Theo Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), năm ngoái, Nga đã xuất khẩu 375.000 tấn cá minh thái sang Hàn Quốc và 182.000 tấn sang Trung Quốc, trị giá lần lượt là 358 triệu USD và 208 triệu USD. Tuy nhiên, theo số liệu của Trung Quốc, có 358.000 tấn cá minh thái từ Nga đã nhập khẩu vào nước này do phần lớn cá xuất khẩu sang Hàn Quốc trên thực tế được tiếp tục xuất sang Trung Quốc.
Khánh Linh