(vasep.com.vn) Bước sang tháng 4, thị trường duy trì triển vọng vững chắc, nhờ sự khởi đầu ổn định của mùa đánh bắt trong nước năm 2025 và sự gia tăng bất ổn xung quanh nguồn cung nhập khẩu.
Ngày 1/4 đánh dấu sự khởi động chính thức của mùa vụ, mang lại hoạt động có kiểm soát tại các khu vực thu hoạch chính. Trong khi đó, các nhà cung cấp toàn cầu – đặc biệt là Nhật Bản và Trung Quốc – đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về thuế quan, có thể ảnh hưởng mạnh đến quyết định tìm nguồn cung ứng trong thời gian tới.
Theo các quy định tạm thời trong Khung 38, các tàu đánh bắt của Hoa Kỳ đã bắt đầu mùa vụ với 15 ngày phân bổ "Ngày trên biển" (DAS) tại các khu vực mở thuộc vùng trung Đại Tây Dương và Georges Bank. Thời gian này dự kiến sẽ tăng lên 24 ngày sau khi Khung 39 được phê duyệt. Các quy định mới dự kiến mang lại tổng sản lượng 19,75 triệu pound, tuy nhiên sau khi trừ lượng dành cho mục đích nghiên cứu và quan sát, sản lượng thương mại dự kiến còn khoảng 18 triệu pound, chủ yếu từ đội tàu có quyền truy cập hạn chế (Limited Access), theo Undercurrent News.
Hiện tại, các đợt thu hoạch ban đầu đang được chuyển từ New York Bight và Khu vực II, nhưng đến ngày 15 tháng 5 mới có thể truy cập trở lại toàn bộ các khu vực đã đóng. Số chuyến đi ít hơn và hạn ngạch thấp hơn khiến nguồn cung nội địa vẫn khan hiếm, đặc biệt là đối với các kích cỡ lớn như U10 và U12, khi lượng hàng tồn kho đã sụt giảm.
Dù báo cáo từ hiện trường cho thấy các tín hiệu tích cực như phân bố kích thước cải thiện và sinh sản sớm, tâm lý thị trường vẫn thận trọng do hàng tồn kho thấp, chi phí thay thế cao và những bất ổn về quy định.
Tác động của chính sách thuế thương mại
Trong khi nguồn cung từ Canada khan hiếm và phần lớn bị ràng buộc trong hợp đồng, thị trường đang theo sát các diễn biến chính sách thương mại từ Hoa Kỳ. Mức thuế 25% từng được đề xuất áp dụng vào ngày 2 tháng 4 đã không xảy ra nhờ các biện pháp bảo hộ từ USMCA. Miễn là sản phẩm có xuất xứ từ Canada tiếp tục tuân thủ hiệp định này, sò điệp vẫn sẽ được miễn thuế. Tuy nhiên, với USMCA dự kiến đàm phán lại vào năm 2026 và căng thẳng địa chính trị tiếp diễn, tương lai thuế quan vẫn là một ẩn số.
Nhật Bản – nhà cung cấp sò điệp hàng đầu cho Hoa Kỳ năm 2024 với hơn 9.300 tấn trị giá 172,6 triệu USD – đang chứng kiến giá xuất khẩu lập kỷ lục trong tháng 2. Tuy nhiên, mức thuế 24% theo lệnh "Ngày giải phóng" mới đã bắt đầu ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Người mua đã bắt đầu rút lui ngay cả trước khi chính sách có hiệu lực, làm dấy lên lo ngại về sự chững lại trong giao dịch.
Nếu nhu cầu từ Hoa Kỳ giảm, giá sò điệp có thể chịu áp lực tại cả Nhật Bản và trên thị trường toàn cầu. Hiện tại, sò điệp Nhật vẫn có lợi thế về giá so với sản phẩm nội địa Hoa Kỳ, nhưng lợi thế này có thể thu hẹp do chi phí thay thế gia tăng và sự điều chỉnh nhu cầu.
Sò điệp Trung Quốc cũng đối mặt với nguy cơ mất thị phần nghiêm trọng khi mức thuế dự kiến tăng tổng cộng lên tới 79%, làm suy giảm mạnh sức cạnh tranh. Mặc dù gần đây Trung Quốc không chiếm phần lớn trong tổng nhập khẩu sò điệp của Hoa Kỳ, nhưng sản phẩm giá rẻ của họ – đặc biệt ở các kích cỡ nhỏ – vẫn gây áp lực lên giá cả thị trường. Khi chi phí nhập khẩu tăng cao, nhiều nhà nhập khẩu có thể chuyển hướng khỏi Trung Quốc, mở ra cơ hội cho các nhà cung cấp khác.
Nguồn cung thay thế: Peru và các nước khác
Peru vẫn là một nguồn cung ổn định nhưng hạn chế, chỉ chịu mức thuế 10%. Sự kiện sóng thần hồi tháng 12 không ảnh hưởng đáng kể đến sản xuất, tuy nhiên, vẫn còn một số bất ổn trong chuỗi cung ứng. Mặc dù nổi bật về chất lượng, sò điệp Peru vẫn thua kém Nhật Bản về mức độ sẵn có và tính ổn định. Tuy nhiên, mức thuế mới của Nhật có thể khiến người mua chuyển sang Peru trong ngắn hạn, dù các vấn đề về hậu cần và độ tin cậy vẫn là rào cản cho sự phát triển dài hạn.
Triển vọng và chiến lược thị trường
Với các mức thuế hiện hành hoặc đang đe dọa từ nhiều thị trường chủ lực, thị trường sò điệp Hoa Kỳ đang chứng kiến sự dịch chuyển chiến lược rõ rệt. Trong bối cảnh đó, nguồn cung trong nước vẫn đóng vai trò "neo trụ", nhưng không đủ để thay thế hoàn toàn nhập khẩu – đặc biệt khi còn bị giới hạn bởi sản lượng và quy định.
Khi các dòng chảy thương mại thay đổi và chiến lược tìm nguồn cung ứng được điều chỉnh, sự linh hoạt sẽ là yếu tố sống còn. Những tuần tới, đặc biệt khi Khung 39 được thông qua và các khu vực đánh bắt được mở lại, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình triển vọng thị trường mùa vụ năm 2025.
