(vasep.com.vn) Theo Rabobank, thuế quan mới do chính quyền Trump đề xuất sẽ làm thay đổi dòng chảy thương mại toàn cầu, gây tổn thất nặng nề cho các nhà cung cấp từ châu Âu và châu Á, trong khi Mỹ Latinh có thể nổi lên như bên hưởng lợi chính.
Gorjan Nikolik – chuyên gia cấp cao tại Rabobank – cho rằng đợt áp thuế hiện tại chỉ là khởi đầu. Ông cảnh báo sẽ có khả năng leo thang thương mại và các biện pháp trả đũa từ EU, Trung Quốc, Nhật Bản. Điều này không chỉ gây áp lực lên giá cả, mà còn ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và người tiêu dùng Mỹ – những người sẽ phải gánh phần lớn chi phí tăng thêm.
Cá hồi: Chile và Canada hưởng lợi, Na Uy và EU chịu thiệt
Trong ngành cá hồi, Chile – chiếm gần 50% thị phần Mỹ – là bên hưởng lợi lớn nhất khi chỉ chịu thuế 10%. Canada, nhờ USMCA, hiện miễn thuế và cung cấp chủ yếu cá hồi tươi. Tuy nhiên, nếu Mỹ áp thêm thuế với hải sản Canada, ngành cá hồi nước này sẽ bị ảnh hưởng nặng.
Na Uy chịu thuế 15–20%, khiến cá hồi nước này kém cạnh tranh. EU – do không có thỏa thuận đặc biệt – sẽ là bên thiệt hại nhiều nhất. Một số nước như Iceland và Faroe có mức thuế thấp nhưng quy mô xuất khẩu hạn chế.
Tôm: Ấn Độ và Đông Nam Á gặp khó, Ecuador có cơ hội
Ấn Độ – chiếm 40% thị phần tôm nhập khẩu của Mỹ – phải chịu tổng thuế khoảng 34%, khiến tôm nước này kém cạnh tranh hơn. Việt Nam, Indonesia và Thái Lan cũng chịu mức thuế cao, lên tới 46% hoặc hơn, cản trở khả năng thay thế nguồn cung từ Ấn Độ.
Ecuador được xem là bên hưởng lợi tiềm năng nhưng cần nâng cấp năng lực chế biến để tận dụng cơ hội. Ngành tôm Ecuador có thể tiếp nhận tôm thô từ châu Á để chế biến và xuất sang Mỹ trong dài hạn.
Cá nước ngọt: Thị trường chờ đợi sự chuyển dịch
Cá rô phi phi lê đông lạnh từ Trung Quốc (chiếm hơn 80% thị phần Mỹ) chịu thuế lên tới 76%. Việt Nam – nguồn cung thay thế tiềm năng – cũng chịu thuế cao (46%). Điều này mở ra cơ hội cho các nước như Brazil, Honduras và Colombia phát triển xuất khẩu, dù cần thời gian và đầu tư hạ tầng.
Tác động lan tỏa
Thuế quan dự kiến làm tăng giá hải sản tại Mỹ, thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang các nguồn protein rẻ hơn như thịt bò, gà. Trong khi đó, các quốc gia xuất khẩu châu Á có thể sẽ cần phát triển thị trường nội địa hoặc tìm cách tái cấu trúc chuỗi cung ứng và xuất khẩu gián tiếp qua nước thứ ba.
