Trong số các hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam thì VASEP là một trong số hiệp hội doanh nghiệp hoạt động bài bản, tích cực và chuyên nghiệp nhất. Đây là điều mà cá nhân tôi, với hơn 15 năm kinh nghiệm làm việc với các hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam từ Trung ương cho tới địa phương, từ đa ngành cho tới ngành hàng, từ trong nước cho đến nước ngoài cảm nhận rất rõ.
Hiện nay, bức tranh chung của nhiều hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam là đang bị rơi vào một vòng luẩn quẩn: nguồn lực thiếu, nhân lực yếu, dịch vụ hoạt động nghèo nàn, không chuyên nghiệp, doanh nghiệp hội viên không thấy lợi ích nên không tham gia, cơ quan Nhà nước chưa thấy rõ vai trò nên ít hợp tác, ảnh hưởng tác động chính sách ít… chính vì vậy lại các hiệp hội lại tiếp tục thiếu nguồn lực, yếu nhân lực. VASEP không phải như vậy, VASEP đang từng bước chắc chắn khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của mình đối với các doanh nghiệp, đối với ngành xuất khẩu và chế biến thuỷ sản.
VCCI đã và đang hợp tác chặt chẽ với VASEP trong nhiều hoạt động, đặc biệt đã cùng thực hiện các chương trình vận động chính sách tốt hơn cho các doanh nghiệp. VCCI và VASEP là thành viên tham gia các chương trình lớn của Chính phủ như Đề án 30 về cải cách thủ tục hành chính từ năm 2007, Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ từ năm 2008 đến nay, các hoạt động thực hiện loạt nghị quyết 19 hàng năm của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia từ 2014, sửa đổi và hoàn thiện Bộ luật lao động…
VCCI và VASEP cùng với các cơ quan tổ chức khác đã rất thành công trong việc vận động cho sự ra đời của Nghị định 15 năm 2018 thay thế cho Nghị định 38 năm 2012 hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm, một sự thay đổi được đánh giá là cuộc cách mạng trong quản lý thực phẩm, giảm hơn 90% gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Theo quan sát của tôi, VASEP là một hiệp hội (có thể nói là hiếm hoi) mạnh trên cả hai chức năng cơ bản của một hiệp hội doanh nghiệp: đó là hoạt động xúc tiến thương mại và mảng đại diện bảo vệ quyền lợi cho hội viên. VASEP mạnh trong xúc tiến thương mại thể hiện qua những bản tin thị trường, tạp chí chuyên ngành, các hội chợ, triển lãm… được VASEP thực hiện hay tổ chức rất chuyên nghiệp, hiệu quả thời gian vừa qua. VASEP mạnh trong đại diện quyền lợi hội viên, trong vận động chính sách thể hiện ở những phát biểu mạnh mẽ của đại diện Hiệp hội tại các phiên họp của Chính phủ, các hội thảo, hội nghị để bảo vệ đến cùng quyền lợi của doanh nghiệp hội viên của mình.
Để lý giải nguyên nhân thành công của VASEP tôi cho rằng lý do đầu tiên có lẽ là sự ý thức và thực tế liên kết chặt chẽ của nhiều doanh nghiệp trong ngành chế biến và xuất khẩu thuỷ sản. Hơn hẳn nhiều doanh nghiệp trong các ngành hàng khác, đặc biệt là nhóm các doanh nghiệp tư nhân trong nước, những doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thuỷ sản đã kết hợp khá hiệu quả để khai mở thị trường, để chia sẻ thông tin, để cùng nhau tháo gỡ các rào cản cho phát triển. Phải chăng ngành chế biến và xuất khẩu thuỷ sản là ngành có mức độ hội nhập cao, đã nhanh chóng phải đối mặt với các vụ kiện thương mại quốc tế phức tạp (như các vụ kiện chống bán phá giá cá tra, tôm…) nên thấm thía hơn ai hết về nhu cầu liên kết này. Những vụ kiện quốc tế có thể là rủi ro, rủi ro đã biến thành lợi thế khi các doanh nghiệp trong ngành đã liên kết chặt chẽ với nhau hơn dưới mái nhà chung VASEP.
Lý do thứ hai là VASEP đã có được một đội ngũ nhân sự rất chất lượng, vừa giỏi về chuyên môn, vừa am hiểu thực tiễn, vừa năng động, rất quyết liệt trong hoạt động. Chính điều này giúp VASEP cung cấp được các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp chất lượng cao. Lý do thứ ba có lẽ là mức độ liên kết tốt với các hiệp hội doanh nghiệp khác và các tổ chức liên quan. VASEP chủ động hợp tác với VCCI, CIEM và các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài, trong nước trong vận động thay đổi Nghị định 38 là một điển hình.
Thành công của VASEP không chỉ góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành xuất khẩu thuỷ sản nước ta, liên tục đạt được các cột mốc mới, góp phần giúp cải cách hệ thống quy định liên quan đến kinh doanh của Việt Nam hiện nay mà còn giúp chia sẻ những kinh nghiệm trong hoạt động sang các tổ chức hiệp hội doanh nghiệp khác, góp phần khắc phục một điểm yếu của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là tính liên kết kém.
20 năm là độ tuổi đẹp nhất của đời người, chúc cho VASEP tiếp tục thành công trong chặng đường phía trước.
Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)