Khả năng tự cung cấp cá ngừ của EU giảm

Báo cáo mới nhất về thị trường EU cho thấy tỷ lệ tự cung tự cấp của khu vực này đã giảm kể từ năm 2014. Tự cung tự cấp được xác định là khả năng của các quốc gia thành viên của khối kinh tế có thể đáp ứng nhu cầu bằng sản xuất của chính họ, và được tính bằng tỷ lệ giữa sản xuất địa phương trên tiêu dùng nội địa. Báo cáo cho biết cá ngừ vẫn là loài cá được ưa thích số một của người Châu Âu.

Mức tự cung tự cấp giảm

Trong năm 2019, khả năng tự cung tự cấp của EU đối với cá và thuỷ sản là 41,2%, giảm 1,5% so với cùng kỳ năm trước. Khả năng tự cung tự cấp đối với 3 loài tiêu thụ nhiều nhất tại EU là cá ngừ, cá hồi và cá tuyết giảm. Trong giai đoạn 2010 – 2019, khả năng tự cung tự cấp của EU đạt mức cao nhất vào năm 2014, do sản lượng cá ngừ vây vàng và cá thu cập cảng cao. Sau năm đó, khả năng tự cung cấp đã giảm, điều này được phản ánh thông qua xu hướng sụt giảm sản lượng đánh bắt của các tàu mang cờ của các nước EU và lượng cập cảng của các nước trong khối, cùng với đó là sự gia tăng NK của các nước EU.

Trong năm 2019, nguồn cung các sản phẩm hải sản và thuỷ sản nuôi để là thực phẩm của EU, bao gồm cả sản xuất trong nội khối và NK, tổng cộng đạt 14,53 triệu tấn tính theo trọng lượng sống (LWE). Các sản phẩm đánh bắt tự nhiên để làm thực phẩm chiếm 76% trong số này. Con số này thấp hơn 206.402 tấn so với năm 2018. Trong số 23,97kg thuỷ sản mà trung bình một người Châu Âu tiêu thụ, 18,33kg là các sản phẩm hải sản, phần còn lại là thuỷ sản nuôi.

EU tăng nhập khẩu cá ngừ

Tỷ lệ tự cung đối với cá ngừ của EU đã giảm từ 33% xuống còn 29% vào năm 2019. Điều này là do lượng cá ngừ vằn được đánh bắt bởi các tàu mang cờ của các nước EU giảm. Tỷ lệ tự cung trong năm 2018 cao là do sản lượng đánh bắt cá ngừ vằn của đội tàu Tây Ban Nha và Pháp tăng và NK giảm. Trong năm 2014, các nước thành viên EU ít phụ thuộc vào nguồn cung cá ngừ từ ngoài khối. Tuy nhiên, năm 2021, khối thị trường này đã phải tăng hạn ngạch thuế quan tự trị (ATQ), và kết quả là các nhà chế biến cá ngừ Địa Trung Hải phải thu mua nhiều loin cá ngừ hấp đông lạnh từ các nước Châu Á và Mỹ Latinh. Hạn ngạch ATQ là một trong những nguyên nhân khiến NK cao hơn và mức tự cung giảm 4% từ năm 2018 đến 2019.

Trong những năm qua, EU đã phụ thuộc ngày càng nhiều vào lượng loin cá ngừ hấp đông lạnh theo hạn ngạch ATQ. Đặc biệt, Trung Quốc đã và đang tận dụng chương trình thương mại miễn thuế này để mở rộng XK loin cá ngừ hấp đông lạnh sang EU. Sự sụt giảm khả năng tự cung tự cấp từ năm 2018 đến năm 2019 có thể thấy qua sự gia tăng nhập khẩu từ mức 148.219 tấn loin cá ngừ năm 2018 đã tăng lên thêm 9,660 tấn vào năm 2019.

Nhu cầu tiêu thụ cá ngừ tại EU chủ yếu được đáp ứng bởi NK nhưng cũng có một lượng đáng kể từ nguồn đánh bắt trong nước, chủ yếu là các tàu lưới kéo và câu vàng của Pháp và Tây Ban Nha. Tuy nhiên, một lượng đáng kể cá ngừ nguyên con cập các cảng nước ngoài gần khu vực đánh bắt và được chế biến trước khi tái xuất sang các nước EU.

Trong năm 2019, khối lượng cá ngừ và các loài thuộc họ cá ngừ (như cá kiếm) cập cảng tại EU giảm 7% so với năm 2018, đạt 359.060 tấn. Trong số tất cả lượng cá ngừ cập cảng trong năm 2019, cá ngừ vằn chiếm khối lượng và giá trị cao nhất, đạt 178.473 tấn, trị giá 211 triệu EUR. So với năm ngoái, điều này tương đương với mức giảm 13% về khối lượng và 15% về giá trị.

Trong tổng khối lượng cá ngừ vằn, 97% là từ các đội tàu của Tây Ban Nha (trị giá 203 triệu EUR) nhưng con số này đã thấp hơn 18.750 tấn so với cùng kỳ năm 2018. Giá trung bình cá ngừ vằn nguyên con đông lạnh mỗi năm đã tăng từ 1.050 EUR/tấn lên 1.180 EUR/tấn trong năm 2019. Giá cá ngừ vây vàng ở mức 2.120 EUR/tấn, tăng 10% so với năm 2018.

Các đội tàu lưới vây của Tây Ban Nha đã phàn nàn với các quan chức về việc họ gặp khó khăn khi bán cá ngừ nguyên con cho các nhà chế biến đồ hộp EU, vì các nhà chế biến thích NK loin cá ngừ giá rẻ hơn. Họ cho rằng điều này khiến họ buộc phải XK cá ngừ nguyên con.