(vasep.com.vn) Sáu năm trở lại đây, việc các hãng tàu biển nước ngoài đơn phương thu các khoản phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển đối với hàng hóa XNK mà không có sự đồng nhất về mức thu, không có sự thông báo trước một khoảng thời gian nhất định (chỉ trước khi tàu đến cảng chủ hàng mới được thông báo các khoản phụ thu) đã gây nhiều bức xúc cho các DN, trong đó có DN XNK thủy sản.
Trong 3 năm trở lại đây, do tính cạnh tranh giữa các hãng tàu cao nên họ hạ thấp giá vận chuyển và tăng các khoản phí và phụ phí mà không có cơ sở, bất hợp lý. Trước thực trạng này, VASEP đã tích cực phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng kịp thời phản ánh khó khăn bất cập đến Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT), Bộ NN và PTNT, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét và có hướng tháo gỡ.
Trong năm 2014, VASEP đã gửi liên tiếp hai công văn tới Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, VCCI kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho DN XNK về các loại phí phụ thu của các hãng tàu và báo cáo tình hình thu phụ phí với hàng hóa thủy sản XNK. Tiếp đó, năm 2015, VASEP tham gia và góp ý kiến tại 8 cuộc họp với Bộ GTVT, Bộ ngành liên quan khác và các Hiệp hội ngành hàng để đánh giá hiện trạng và tìm cách giải quyết vướng mắc cho các DN XNK.
Cũng trong 3 năm qua, sau khi nhận được kiến nghị của các Hiệp hội ngành hàng, Bộ GTVT đã cùng các Bộ, cơ quan liên quan rất tích cực tìm cách tháo gỡ. Ngày 6/10/2014, Bộ GTVT đã ban hành Quyết định số 3776/QĐ-BGTVT thành lập Tổ công tác liên ngành về việc các hãng tàu biển nước ngoài thu phí, phụ phí bất hợp lý đối với hàng hóa XNK của Việt Nam. Đồng thời Bộ cũng nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ hướng xử lý đối với các loại phụ thu các hãng tàu đang thu.
Ngày 9/9/2015, Văn phòng Chính Phủ đã ra Công văn số 7077/VPCP-KTTH về kết quả rà soát việc thu phụ phí theo cước vận tải biển. Theo đó, Chính phủ giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tư pháp, Tài chính, Công Thương và các cơ quan liên quan đề xuất quy định về quản lý cước vận tải biển và phụ phí theo cước vận tải biển để đưa vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Bộ Luật Hàng hải; thực hiện đánh giá thị tường vận tải biển, tổ chức và kiểm soát thị trường vận tải biển, giá cước và các loại phụ phí theo cước vận tải biển để đảm báo giá cước hợp lý, tạo điều kiện cho DN xuất, nhập khẩu trong nước”.
Ngày 25/11/2015, Quốc hội đã thông qua Bộ Luật Hàng hải Việt Nam năm 2015, theo đó, tại Khoản 2, Điều 149 quy định: “Doanh nghiệp thực hiện việc niêm yết giá theo quy định của pháp luật về giá và niêm yết phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển theo quy định của Chính phủ”.
Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các DN XNK cũng như các DN vận tải biển, DN kinh doanh dịch vụ logistics, vận tải đa phương thức, giao nhận hàng hóa… Bộ GTVT đã đề xuất Chính phủ mở rộng phạm vi điều chỉnh là có quy định về việc niêm yết “giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển” và “giá dịch vụ cảng” trong Dự thảo Nghị định quy định việc niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển và giá dịch vụ cảng. Hiên nay, Bộ đang lấy lý kiến góp ý cho Dự thảo từ các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và nhân dân cả nước.
Trong Dự thảo nghị định quy định rõ về trách nhiệm niêm yết và nội dung niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển, theo đó, DN vận tải biển phải thực hiện công khai thông tin về giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển trên trang thông tin điện tử của DN và thông báo đường dẫn tới Cục Hàng hải Việt Nam. DN cảng phải thực hiện công khai thông tin về giá dịch vụ cảng trên trang thông tin điện tử của DN và thông báo đường dẫn tới Cục Hàng hải Việt Nam..
Giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển và giá dịch vụ cảng có hiệu lực kể từ ngày DN vận tải biển, DN cảng niêm yết lần đầu theo theo quy định tại Nghị định. Trong trường hợp thay đổi theo hướng tăng giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển và giá dịch vụ cảng đã được niêm yết, ngày hiệu lực được tính sau 15 ngày kể từ ngày niêm yết sự thay đổi. Trong trường hợp thay đổi theo hướng giảm giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển và giá dịch vụ cảng đã được niêm yết, ngày hiệu lực được tính kể từ ngày niêm yết sự thay đổi.
Dự thảo nghị đinh này cũng quy định, danh mục giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển bao gồm các mức giá vận chuyển bằng đường biển hàng hóa XNK chứa trong container từ cảng Việt Nam đến các nước ngoài và ngược lại mà DN vận tải biển cung cấp dịch vụ. Danh mục phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển do DN vận tải biển thu (nếu có) bao gồm 3 phụ thu giá chính là: Phụ thu giá nhiên liệu là chi phí do biến động của giá nhiên liệu chạy tàu vận tải biển, thay đổi theo từng thời kỳ; Phụ thu giá thao tác container tại cảng (THC); phụ thu giá biến động tiền tệ và các loại phụ thu ngoài giá khác. Danh mục giá dịch vụ liên quan tại Việt Nam do DN vận tải biển thu (nếu có) bao gồm 13 loại giá chính và giá dịch vụ liên quan khác phát sinh tại nước ngoài.
Theo Bộ GTVT, hiện nay, Bộ đang lấy ý kiến rộng rãi các Bộ, ngành, địa phương, các Hiệp hội ngành hàng, chủ tàu trong nước và nước ngoài và đã nhận được nhiều phản hồi tích cực và thống nhất cao về chủ trương xây dựng văn bản quy phạm pháp luật nhằm công khai, minh bạch các khoản thu của các DN vận tải biển đối với chủ hàng XNK của Việt Nam.