Nhu cầu thị trường lớn, cùng với tác động tích cực của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Anh (UKVFTA), giúp việc xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp Việt qua thị trường Anh đang đứng trước cơ hội bứt phá.
Xuất khẩu tăng vọt 37%
Theo thống kê của Hải quan, 2 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Anh đạt gần 44 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó riêng mặt hàng tôm chiếm 76% với 33,5 triệu USD, tăng 55%. Đặc biệt, xuất khẩu tôm sú sang thị trường Anh tăng đột phá, gấp 6 lần so với cùng kỳ năm 2021.
Năm 2021, thị trường Anh đứng thứ 5 trong số các thị trường đơn lẻ nhập khẩu thủy sản Việt Nam, chiếm 3,6%, với giá trị 316 triệu USD, giảm 8,3%. Việt Nam đang là nguồn cung cấp thủy sản lớn thứ 4 cho thị trường Anh, chiếm 7% thị phần, đứng sau Na Uy và Iceland - 2 quốc gia có thế mạnh về cung cấp cá thịt trắng.
Theo bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO (thuộc Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam- VASEP), về nguyên nhân xuất khẩu sang Anh giảm là do trong năm 2021 dịch Covid-19 khiến cho cước vận tải biển tăng cao khiến cho việc xuất khẩu của doanh nghiệp chậm lại. Ngoài yếu tố chi phí vận chuyển tăng, tôm Việt Nam cũng bị áp lực cạnh tranh khốc liệt với tôm Ấn Độ tại thị trường Anh vì giá tôm Ấn Độ thấp hơn, nhất là tôm cỡ nhỏ phù hợp bán lẻ trong bối cảnh Covid.
Tuy nhiên, bước sang năm 2022, từ tháng 1, xuất khẩu sản sang thị trường này đã hồi phục mạnh mẽ, tăng 45%, sang tháng 2 tiếp tục tăng 25% so với cùng kỳ năm trước.
Hai tháng đầu năm nay, riêng tôm chân trắng chiếm 69% giá trị xuất khẩu thủy sản sang Anh với 30,4 triệu USD, tăng 54%. Tôm sú chỉ chiếm 2,7% nhưng so với cùng kỳ năm trước tăng gấp 6 lần cho thấy tín hiệu rất lạc quan đối với mặt hàng này tại thị trường Anh.
Cá tra chiếm 16,4% xuất khẩu sang Anh với 7,2 triệu USD, tăng nhẹ 4%. Sau khi tăng 20% trong tháng 1, xuất khẩu cá tra sang Anh trong tháng 2 lại giảm 16% so với tháng 2/2021.
Xuất khẩu cá ngừ và các loại cá biển khác sang Anh tiếp tục giảm trong 2 tháng qua, giảm lần lượt 44% và 24% so với cùng kỳ năm trước.
Hiện có 47 doanh nghiệp Việt xuất khẩu thủy sản sang thị trường Anh tuy nhiên top 3 doanh nghiệp gồm Công ty CP thủy sản Thông Thuận - Cam Ranh, Công ty CP Chế biến Thủy sản Tài Kim Anh, Công ty CP Vĩnh Hoàn đang chiếm gần 30% doanh số xuất khẩu sang Anh.
Triển vọng đan xen thách thức
Về triển vọng tại thị trường Anh trong năm nay, theo VASEP, thị trường này đang có tín hiệu tốt với nhu cầu cao và dự báo những tháng tới vẫn duy trì tăng trưởng dương ở mức 2 con số.
Sở dĩ thị trường chúng ta có cơ hội thúc đẩy xuất khẩu thủy sản sang Anh là do tình hình xung đột Nga - Ukraine căng thẳng và hệ thống bán lẻ tại Anh đã có động thái tẩy chay sản phẩm thủy sản từ Nga. Các siêu thị bán lẻ Asda và Wm Morrison đang loại bỏ một số sản phẩm cá của Nga khỏi kệ bán hàng. Một số dòng cá nguyên con đang bị loại bỏ bao gồm cá minh thái đông lạnh, cá hồi hồng đông lạnh và sản phẩm thăn cá tuyết tươi.
“Nga nằm trong top 11 nhà cung cấp cá thịt trắng cho thị trường Anh, nên phản ứng tẩy chay hàng Nga của người Anh có thể là cơ hội cho doanh nghiệp cá tra Việt Nam tăng thị phần trong những tháng tới. Việt Nam là nguồn cung cá thịt trắng lớn thứ 6 tại Anh, chiếm 6% thị phần trong năm 2021”- theo phân tích của bà Lê Hằng.
Thêm vào đó, Hiệp định UKVFTA có hiệu lực từ cuối năm 2020 với những ưu đãi về thuế quan cũng đang tạo lợi thế cạnh tranh cho thủy sản Việt Nam so với các đối thủ khác.
Tuy vậy, cái khó hiện nay của các doanh nghiệp thủy sản vẫn là chi phí logistics. Cụ thể, chi phí logistics vốn đã ở mức cao từ năm 2020 thì nay chiến sự Nga - Ukraine lại góp phần làm gia tăng chi phí logistics thêm vì căng thẳng nguyên liệu. Thêm vào đó, xung đột Nga - Ukraine cũng khiến cho việc đặt container để xuất hàng ngày càng khó khăn, bế tắc. Những yếu tố này đang ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu và lợi nhuận của các doanh nghiệp sang các thị trường nói chung và sang Anh nói riêng.
(Theo báo Công thương)