(vasep.com.vn) Trung Đông là một thị trường tiềm năng đối với ngành xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. XK thủy sản sang khối thị trường này liên tục gia tăng trong những năm gần đây với kim ngạch từ 200 – 320 triệu USD. Ước tính năm 2024, XK thủy sản Việt Nam sang Trung Đông đạt 330 triệu USD, tăng 6% so với năm 2023.
Các quốc gia Trung Đông có nhu cầu tiêu thụ thủy sản lớn, đặc biệt là các sản phẩm chế biến sẵn, và ngày càng có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm chất lượng cao. Với vị trí chiến lược và cơ sở hạ tầng phát triển, Trung Đông là một cửa ngõ quan trọng kết nối Việt Nam với các thị trường quốc tế khác. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần phải đối mặt với các yêu cầu nghiêm ngặt về chứng nhận Halal, chất lượng sản phẩm và các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, cùng với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ khác.
Ngoài ra, vấn đề Hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ xuất khẩu thủy sản sang các nước Trung Đông là một quy trình quan trọng khi XK sang thị trường này. Việc này giúp đảm bảo rằng các giấy tờ, chứng từ liên quan đến lô hàng xuất khẩu được công nhận hợp pháp và hợp lệ tại quốc gia nhập khẩu.
Các giấy tờ cần hợp pháp hóa khi xuất khẩu thủy sản sang Trung Đông
Tùy vào yêu cầu của từng quốc gia Trung Đông, các nhà xuất khẩu thủy sản cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và hợp pháp để đảm bảo rằng lô hàng được thông quan một cách hợp pháp. Các tài liệu thường cần hợp pháp hóa bao gồm:
- Giấy chứng nhận xuất xứ (COC): Để xác nhận nguồn gốc của sản phẩm, thường do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp.
- Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (Health Certificate): Chứng nhận rằng sản phẩm thủy sản đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và không gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
- Giấy chứng nhận Halal: Nếu thủy sản xuất khẩu sang các quốc gia Trung Đông yêu cầu sản phẩm phải được chứng nhận Halal (phù hợp với tiêu chuẩn đạo Hồi), các nhà xuất khẩu phải có chứng nhận này từ các tổ chức Halal uy tín.
- Giấy chứng nhận chất lượng: Bao gồm các chứng nhận về chất lượng thủy sản, như chất lượng đóng gói, bảo quản, và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Các chứng nhận này có thể được cấp bởi các cơ quan có thẩm quyền như Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) hoặc các tổ chức kiểm tra và chứng nhận độc lập.
- Giấy chứng nhận kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật (nếu có): Để đảm bảo rằng sản phẩm không chứa các hóa chất độc hại hoặc thuốc trừ sâu vượt quá mức cho phép.
Quy trình hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ xuất khẩu thủy sản
Quy trình hợp pháp hóa lãnh sự có thể khác nhau tùy vào yêu cầu của từng quốc gia nhập khẩu, nhưng về cơ bản, quy trình này bao gồm các bước chính sau:
Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ cần thiết. Tập hợp tất cả các giấy tờ yêu cầu theo quy định của quốc gia nhập khẩu, bao gồm chứng nhận chất lượng, giấy chứng nhận Halal (nếu có), chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, giấy chứng nhận xuất xứ, và các tài liệu liên quan.
Bước 2: Xác nhận giấy tờ tại các cơ quan có thẩm quyền trong nước. Các giấy tờ, chứng từ này cần được xác nhận hoặc cấp bởi các cơ quan có thẩm quyền trong nước như Cơ quan kiểm tra chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm (Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) (để cấp chứng nhận xuất xứ), và các tổ chức Halal có thẩm quyền nếu cần.
Bước 3: Hợp pháp hóa tại Bộ Ngoại giao Việt Nam. Sau khi các giấy tờ đã được cấp hoặc chứng nhận bởi các cơ quan có thẩm quyền trong nước, nhà xuất khẩu sẽ phải mang các giấy tờ này đến Bộ Ngoại giao Việt Nam để thực hiện hợp pháp hóa lãnh sự. Bộ Ngoại giao sẽ xác nhận rằng các giấy tờ này đã được chứng thực hợp pháp tại Việt Nam.
Bước 4: Hợp pháp hóa lãnh sự tại đại sứ quán hoặc lãnh sự quán của quốc gia nhập khẩu. Sau khi được hợp pháp hóa tại Bộ Ngoại giao Việt Nam, các giấy tờ cần được mang đến Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán của quốc gia nhập khẩu để thực hiện bước hợp pháp hóa cuối cùng. Các cơ quan lãnh sự sẽ kiểm tra và xác nhận rằng giấy tờ này có giá trị pháp lý tại quốc gia của họ.
Bước 5: Gửi hồ sơ và hoàn tất thủ tục xuất khẩu. Sau khi các giấy tờ đã được hợp pháp hóa, nhà xuất khẩu có thể sử dụng chúng để hoàn tất thủ tục xuất khẩu và gửi các hồ sơ liên quan tới cơ quan hải quan của quốc gia nhập khẩu.
Các yêu cầu đặc biệt đối với các quốc gia Trung Đông
Các quốc gia Trung Đông thường có các yêu cầu nghiêm ngặt đối với thủy sản nhập khẩu, đặc biệt là liên quan đến vấn đề Halal, vệ sinh an toàn thực phẩm và chứng nhận chất lượng.
- Chứng nhận Halal: Đây là một yếu tố quan trọng khi xuất khẩu thủy sản sang các quốc gia Trung Đông, đặc biệt là những quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi như Saudi Arabia, UAE, Qatar, Kuwait, và Oman. Chứng nhận Halal chứng minh rằng thủy sản đáp ứng các yêu cầu về chế biến, bảo quản và tiêu thụ theo quy tắc của đạo Hồi.
- Chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm: Để đảm bảo rằng sản phẩm thủy sản không có nguy cơ gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm từ các cơ quan có thẩm quyền là bắt buộc. Các quốc gia Trung Đông yêu cầu các sản phẩm thực phẩm nhập khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh khắt khe.
- Chứng nhận chất lượng quốc tế: Các chứng nhận quốc tế về chất lượng như ISO (International Organization for Standardization), HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) cũng có thể là yêu cầu đối với một số quốc gia Trung Đông để đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm và chất lượng.
Những lưu ý khi hợp pháp hóa lãnh sự đối với thủy sản xuất khẩu sang Trung Đông
- Chính xác và đầy đủ tài liệu: Cần đảm bảo tất cả các giấy tờ và chứng từ liên quan đến hồ sơ xuất khẩu thủy sản được chuẩn bị chính xác, đầy đủ và tuân thủ yêu cầu của các quốc gia nhập khẩu.
- Đảm bảo chứng nhận Halal hợp lệ: Đối với các sản phẩm xuất khẩu vào Trung Đông, chứng nhận Halal phải được cấp bởi một tổ chức Halal uy tín được công nhận tại quốc gia nhập khẩu. Điều này giúp tránh những vấn đề về việc bị từ chối hàng hóa khi kiểm tra tại cảng nhập khẩu.
- Thời gian hợp pháp hóa: Quá trình hợp pháp hóa lãnh sự có thể mất thời gian (từ vài ngày đến vài tuần), do đó, các nhà xuất khẩu cần chuẩn bị kế hoạch và thời gian hợp lý để đảm bảo lô hàng được thông quan đúng tiến độ.
- Sự khác biệt trong yêu cầu của từng quốc gia: Mỗi quốc gia Trung Đông có thể có yêu cầu khác nhau về chứng từ cần hợp pháp hóa. Do đó, cần tìm hiểu kỹ các yêu cầu cụ thể của từng thị trường nhập khẩu để tránh sự chậm trễ hoặc rủi ro.