(vasep.com.vn) Quý đầu năm nay, XK cá tra của cả nước mang về 422 triệu USD, giảm 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Lạm phát thực phẩm toàn cầu cùng với lượng tồn kho nhiều khiến nhu cầu và giá NK giảm đã tác động xấu tới doanh số XK cá tra Việt Nam ở nhiều thị trường lớn.
Hai thị trường lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ đều giảm NK cá tra lần lượt 22% và 64%. Sau khi giảm sâu trong tháng 1/2023, XK cá tra sang Trung Quốc tăng 26% trong tháng 2/2023, phần nào cho thấy tín hiệu tích cực từ thị trường Trung Quốc.
XK sang EU cũng có tín hiệu tích cực hơn nhờ thị trường Đức tăng gấp đôi NK cá tra Việt Nam. Trong khi đó thị trường Mỹ chưa có dấu hiệu hồi phục. Nhiều thị trường khác cũng bị giảm sâu từ 12-61%.
Quý I/2023, XK cá tra sang thị trường EU đạt 45 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm trước (46,7 triệu USD). Hầu hết các thị trường trong khối EU đều tăng NK cá tra Việt Nam, trong đó nhiều thị trường ghi nhận tăng trưởng 2 con số là Rumania (36%), Thụy Điển (53%), Đan Mạch (34%), Bulgaria (49%). Một số thị trường nhỏ hơn ở châu Âu ghi nhận tăng trưởng dương 3 con số như: Đức (100%), Lít va (429%), Phần Lan (436%).
Ngoài EU, kim ngạch XK cá tra Việt Nam sang một số thị trường khác trong quý I/2023 cũng ghi nhận tăng trưởng dương như: sang Singapore đạt 8,7 triệu USD tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái, sang Anh đạt 16,2 triệu USD, tăng 34%. Mặc dù là nước có tỷ lệ lạm phát thuộc top cao nhất trong các nền kinh tế lớn, Anh vẫn thuộc số ít các thị trường ghi nhận tăng trưởng dương NK cá tra của Việt Nam.
Quý I/2023, hầu hết các DN cá tra đều chứng kiến tăng trưởng âm so với cùng kỳ năm ngoái. Top 5 DN lớn nhất XK cá tra gồm Vĩnh Hoàn, NAVICO, I.D.I Corp, Vạn Đức Tiền Giang, GODACO, chiếm 34,9% kim ngạch XK, đều bị giảm doanh số từ 7-43%.
Ngành thủy sản nói chung, ngành cá tra nói riêng phải đối mặt với những thách thức từ cuối năm 2022 do lạm phát kéo dài và hàng tồn kho của các nhà bán lẻ tăng cao. Ngoài khó khăn về thị trường, doanh nghiệp chế biến-xuất khẩu cá tra còn gặp khó về nguyên liệu, tín dụng và sản xuất. Chi phí đầu vào từ con giống đến thức ăn nuôi và các chi phí khác liên tục gia tăng, người nuôi bỏ ao dẫn đến nguy cơ thiếu nguyên liệu. Cả người nuôi và DN chế biến XK đều rơi vào tình trạng thiếu vốn để duy trì sản xuất, kinh doanh.
Bối cảnh thực tại của ngành cá tra đang rất cần sự chung tay, hỗ trợ của Chính phủ và các cơ quan nhà nước cũng như sự đồng lòng của người nuôi và doanh nghiệp.
XK cá tra trong thời gian tới chủ yếu kỳ vọng vào Trung Quốc, một số nước châu Âu như Anh, Đức, Bồ Đào Nha và các thị trường Trung Đông. XK cá tra kỳ vọng hồi phục trở lại vào quý III/2023, nhờ các chương trình giao thương, xúc tiến thương mại.
Thu Hằng