(vasep.com.vn) Khi mùa cá minh thái Alaska B sắp kết thúc (bắt đầu từ ngày 10/6/2024), giá bán buôn cá minh thái block ở Hoa Kỳ vẫn ổn định trong thời gian qua.
Khi hoạt động đánh bắt cá ở một số khu vực bắt buộc kết thúc vào ngày 31/10, trọng tâm chuyển sang vụ A sắp tới vào tháng 1/2025, một số chuyên gia trong ngành dự đoán giá có thể tăng khi hàng tồn kho giảm, trong khi nhu cầu ở cả Bắc Mỹ và khắp Châu Âu đang dần cải thiện.
Tổng sản lượng đánh bắt được phép (TAC) năm 2024 đối với cá minh thái biển Bering được ấn định ở mức 1,3 triệu tấn, tương đương năm 2023. Tính đến ngày 21/9/2024, Cục Nghề cá biển Quốc gia (NMFS) báo cáo rằng khoảng 95% TAC đã bị đánh bắt.
Tính đến giữa tháng 9, 1.248.062 tấn phân bổ hàng năm đã được thu hoạch, phản ánh mùa vụ năng suất và khả năng sử dụng tài nguyên cao.
Giá cả ổn định trong bối cảnh lệnh trừng phạt và nhu cầu ngày càng tăng
Những người tham gia thị trường đã báo cáo mức nhu cầu ở mức trung bình đến khá đối với các khối cá minh thái tại thị trường Hoa Kỳ và EU. Điều này một phần là do lệnh trừng phạt đối với hải sản của Nga, vốn đã chuyển sự chú ý sang cá minh thái Alaska. Từ ngày 1 tháng 6 năm 2024, cá tuyết, cá minh thái và cá hồi của Nga được chế biến ở các nước thứ ba như Trung Quốc thành phi lê sẽ bị cấm. Năm 2022, khi chiến tranh Nga-Ukraine xảy ra, việc nhập khẩu trực tiếp đã bị cấm.
Với các lệnh trừng phạt này, những người mua trước đây phụ thuộc vào cá minh thái Nga đã chuyển sang các nhà sản xuất Alaska, điều này đã giúp duy trì giá ổn định mặc dù chi phí sản xuất tăng. Các nhà sản xuất Hoa Kỳ đã ưu tiên chiến lược cho sản phẩm block philê cá minh thái rút xương (PBO). Điều này cho thấy nhu cầu mạnh mẽ hơn đối với dạng sản phẩm này trên thị trường trong nước và quốc tế.
Mặc dù nhu cầu yếu hơn được ghi nhận ở một số phân khúc, giá chung cho block cá minh thái vẫn ổn định. Những người tham gia thị trường không dự đoán giá sẽ biến động lớn cho đến gần thời điểm bắt đầu mùa A vào tháng 1/2025, khi nhu cầu có thể tăng thêm.
Tất cả các sản phẩm đều có xu hướng giảm giá từ mức giá tháng 10/2023 so với giá bán buôn của Hoa Kỳ một năm trước. Điều này một phần là do sự cạnh tranh về giá thấp hơn từ Nga, làm giảm bớt bất kỳ áp lực tăng giá nào ở thị trường Mỹ.
Trong khi nhu cầu về cá minh thái Alaska vẫn không thay đổi, chi phí sản xuất tăng cao -- nhiên liệu, nhân công và hậu cần -- đã tác động lớn đến ngành, ảnh hưởng đến lợi nhuận chung.
Ngoài ra, sự cạnh tranh từ surimi có nguồn gốc từ Nga tại các thị trường châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, tiếp tục thách thức các nhà sản xuất Hoa Kỳ. Do nhu cầu surimi yếu hơn ở Nhật Bản, các nhà chế biến Alaska đã giảm sản lượng surimi để chuyển sang các sản phẩm PBO trong mùa này.
Những thách thức ở Vịnh Alaska
Tháng 9 bắt đầu là một tháng hoạt động đánh bắt hiệu quả ở Vịnh Alaska, với hơn 21.000 tấn cá minh thái được đánh bắt trong hai tuần đầu tiên. Tuy nhiên, việc đóng cửa ở một số khu vực của Trung GOA do khai thác không chủ đích cá hồi Chinook ở mức chưa chưa từng có đã khiến 50.000 tấn cá minh thái không được đánh bắt.
Do hoạt động đánh bắt cá bắt buộc ở GOA kết thúc vào ngày 31/10, ngành này đang phải chịu áp lực phải thu hoạch càng nhiều càng tốt trước khi mùa đánh bắt kết thúc.
Thị trường cá minh thái block vẫn tốt để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là khi lệnh trừng phạt đang diễn ra đối với hải sản Nga. Giá ổn định trong suốt mùa B dự kiến sẽ tiếp tục duy trì, với tiềm năng tăng giá khi mùa đánh bắt mới đến vào tháng 1/2025.
Thị trường Hoa Kỳ có thể sẽ tiếp tục tập trung vào sản xuất PBO, vì nhu cầu đối với dạng này vẫn mạnh trong nước và tại các thị trường xuất khẩu chính. Tuy nhiên, chi phí tăng và sự cạnh tranh từ surimi của Nga sẽ vẫn là những yếu tố cần theo dõi. Các nhà sản xuất đang quản lý chi phí tăng và thay đổi các ưu tiên sản xuất với mục tiêu theo dõi tình hình thị trường diễn biến như thế nào khi mùa A đến gần vào đầu năm 2025.
Tháng 8/2024, xuất khẩu phi lê cá minh thái Alaska đông lạnh của Hoa Kỳ đã sụt giảm cả về giá trị và khối lượng so với tháng trước đó. Tổng khối lượng xuất khẩu đã giảm từ 19.039 tấn vào tháng 7 xuống còn 17.923 tấn, trong khi giá trị xuất khẩu trong tháng 8 là 59,63 triệu USD, giảm so với mức 69,28 triệu USD vào tháng 7/2024.
Tháng 8/2021 chứng kiến khối lượng xuất khẩu cao nhất, ở mức 19.998 tấn, trong khi tháng 8/2023 có giá trị xuất khẩu cao nhất, ở mức 70,45 triệu USD. Khi so sánh tháng 8/2024 với tháng 8/2023, giá trị xuất khẩu của năm nay thấp hơn (59,63 triệu USD so với 70,45 triệu USD), trong khi khối lượng cũng giảm nhẹ, từ 18.187 tấn năm 2023 xuống 17.923 tấn năm 2024.
Số liệu từ đầu năm đến nay càng nhấn mạnh thêm xu hướng này. Tổng giá trị xuất khẩu năm 2024 tính đến tháng 8 là 261,75 triệu USD, giảm đáng kể so với mức 347,69 triệu USD trong cùng kỳ năm 2023, sụt giảm cả về giá trị và khối lượng đối với xuất khẩu cá minh thái Alaska năm 2024.
Hà Lan nổi bật vì liên tục nhập khẩu với giá cao hơn so với các khu vực khác mặc dù nhập khẩu khối lượng ít hơn EU. Hà Lan là điểm nhập khẩu chính trong EU do có các cảng lớn, nhưng phần lớn cá minh thái này được chuyển đến Đức, trung tâm sản xuất chính.
Mặt khác, nhu cầu của Đức dao động, đạt đỉnh vào tháng 3/2024 với 3.094 tấn và giảm xuống còn 956 tấn vào tháng 8/2024. Các thị trường nhỏ hơn như Canada và các khu vực "khác" nhập khẩu khối lượng thấp hơn đáng kể, nhưng giá trung bình của họ tương đương với các thị trường lớn hơn, với Canada nhập khẩu 322 tấn vào tháng 8/2024 với giá 2.637 USD/tấn.
Đối với các giao dịch mùa B cho đến nay trong năm 2024, giá trung bình là 3.500 USD/tấn, tăng khiêm tốn 1,45% so với mùa A trước đó. Giá từng đạt đỉnh đáng kể vào khoảng mùa B năm 2022, ghi nhận 5.000 USD/tấn. Sau mức đỉnh này, giá đã giảm dần và ổn định ở mức hiện tại.
Nhìn chung, mặc dù giá đã giảm so với mức cao nhất năm 2022, nhưng vẫn cao hơn mức trung bình lịch sử và mức tăng gần đây vào tháng 8/2024 cho thấy thị trường có thể đang bước vào một giai đoạn tăng khác, có thể là do hạn chế về nguồn cung hoặc nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm cá minh thái.
Dữ liệu từ Đài quan sát thị trường châu Âu về thủy sản và sản phẩm nuôi trồng thủy sản (EUMOFA), cho thấy giá nhập khẩu trung bình cá phi lê minh thái của Hoa Kỳ đã giảm trong cả năm, nhưng khối lượng lại tăng.
Dữ liệu từ EUMOFA cũng cho thấy mức chênh lệch đáng kể giữa phi lê của Hoa Kỳ với phi lê đông lạnh đơn của Nga và phi lê đông lạnh kép của Trung Quốc, chủ yếu dựa trên nguyên liệu thô của Nga. Trong tuần 37 (9-15/9/2024), mức của Hoa Kỳ là 3.220 EUR/tấn (3.600 USD/tấn), trong khi phi lê của Trung Quốc đã vượt qua Nga ở mức 2.440 EUR/tấn so với 2.290 EUR/tấn.
Khi phân tích lượng nhập khẩu phi lê cá minh thái Alaska đông lạnh từ Trung Quốc của Hoa Kỳ, nhìn chung năm 2023 có giá trung bình cao hơn năm 2024, với giá nhập khẩu luôn ở mức trên 1,50 USD một pound, trong khi năm 2024 cho thấy giá cả biến động nhiều hơn, đặc biệt là trong những tháng đầu. Dữ liệu cũng phản ánh xu hướng giảm khối lượng vào năm 2024 so với khối lượng lớn hơn vào năm 2022.