(vasep.com.vn) Cuộc xung đột Nga – Ukraine đang khiến các nhà kinh tế đang lo lắng về giá các mặt hàng nông nghiệp và nhiên liệu tăng cao. Ukraine là nhà cung cấp dầu hướng dương quan trọng nhất cho thị trường toàn cầu, điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến ngành cá ngừ.
Đối với Bangkok, nhà cung cấp cá ngừ đóng hộp quan trọng nhất thế giới, Nga và Ukraine đều là thị trường nhỏ. Hầu hết cá ngừ được tiêu thụ tại 2 nước này đều là cá ngừ đóng hộp và có nguồn gốc từ Thái Lan. Ukraine NK các mặt hàng này qua các cảng Biển Đen, chủ yếu Odessa. Tuy nhiên, có vẻ như hoạt động kinh doanh giữa Thái Lan và các nước tham chiến sẽ bị gián đoạn. Các giao dịch tài chính cho các đơn đặt hàng đến Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng vì người Nga sẽ sớm bị cắt khỏi hệ thống thanh toán Swift.
Các nhà kinh tế lo ngại rằng cuộc xung đột Nga – Ukraine cũng sẽ ảnh hưởng tới các mặt hàng nông nghiệp. Cả hai nước này đều đang là nhà XK ngũ cốc và dầu thực vật lớn như lúa mì, ngô và dầu hướng dương. Dầu hướng dương là loại sản phẩm được giao dịch nhiều thứ 3 trên thế giới sau dầu cọ và dầu đậu tương. Trong giai đoạn 2020 – 2021, Ukraine đã XK 5,27 triệu tấn dầu hướng dương, chiếm gần 47% tổng lượng XK của toàn thế giới. Trong khi nguồn cung từ Nga chiếm gần 30%.
Châu Âu phụ thuộc nhiều vào sản xuất dầu hướng dương của Ukraine. Theo số liệu thống kê của Uỷ ban Châu Âu, trong giai đoạn 2020 – 2021, Ukraine đã vận chuyển gần 1,5 triệu tấn dầu ăn sang các thị trường EU. Cũng trong giai đoạn này, EU chỉ NK khoảng 8.000 tấn dầu hướng dương từ Nga.
Người mua Mỹ đã gặp khó khăn trong việc theo dõi các đơn hàng dầu hướng dương NK từ Ukraine và Nga. Giá của hầu hết các loại dầu thực vật đều tăng lên mức cao nhất mọi thời đại trong tháng 1/2022, trong khi các nhà chế biến cá ngừ đóng hộp đang phải đối mặt với giá dầu hướng dương tăng cao chưa từng có.
Các đơn hàng cá ngừ đóng hộp đang được vận chuyển tới 2 nước này cũng sẽ bị ảnh hưởng. Các nhà vận hành các hãng tàu đang cố gắng thay đổi các tuyến đường vận chuyển container để có thể tránh các bến cảng trong khu vực xung đột. Trong bản cập nhật dành cho khách hàng, Tập đoàn A.P.Moller-Maersk cho biết để ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn ở các bến cảng chính. Công ty này đang chuyển hàng hoá đến và đi từ Ukraine đến các cảng có mật độ ít hơn nhưng họ vẫn cần có nguồn điện để bảo quản các hàng hoá dễ hư hỏng. Còn đối với các hàng hoá đã lên tàu và đang vận chuyển trên biển, họ sẽ cố gắng hết sức để vận chuyển hàng hóa đến điểm đến đã định. Công ty này đang tập trung vào việc bảo vệ các container lạnh và giữ chỗ hoạt động của dây chuyền lạnh ổn định nhất có thể, vì các mặt hàng này bao gồm các mặt hàng quan trọng như hàng tạp hoá và dược phẩm.
Ukraine đã thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ đóng của eo biển Bosphorus và Dardanelles với tàu chiến của Nga để ngăn chúng tiếp cận Biển Đen. Điều này không chỉ cắt đứt sự hỗ trợ lâu dài của Nga đối với quân đội của họ ở Ukraine mà còn cho thấy sự hậu thuẫn tuyệt vời đối với Ukraine. Nga thường sử dụng eo biển Thổ Nhĩ Kỳ để điều động tàu quân sự giữa Biển Địa Trung Hải và Biển Đen. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên NATO - vẫn chưa đưa ra quyết định.