(vasep.com.vn) Lượng cá ngừ đóng hộp cập cảng EU trong nửa đầu năm 2021 ở mức thấp nhất trong 5 năm qua. Mặc dù nhu cầu của người tiêu dùng đã trở lại mức bình thường và các nhà hàng đã mở cửa trở lại nhưng nhu cầu của các nhà NK vẫn giảm mạnh. Nguyên nhân là do lượng tồn kho ở mức cao và giá cước vận chuyển cao.
EU đã NK 254.602 tấn cá ngừ đóng hộp trong nửa đầu năm 2021, giảm 14% so với mức 295.861 tấn của cùng kỳ năm trước, tương đương 2.500 container 20ft. Sau khi đạt mức kỷ lục do tác động của đại dịch Covid-19, các giao dịch cá ngừ tại các thị trường như Mỹ đã bình thường hoá trở lại và trở lại mức tương tự như cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, đây rõ ràng là trường hợp chưa từng xảy ra tại Liên minh Châu Âu.
Cho đến nay, số liệu thống kê của EU cho thấy NK cá ngừ đóng hộp của khối thị trường này đã ở mức thấp nhất, thậm chí thấp hơn cả những năm trước đại dịch. Nguyên nhân là do lượng hàng NK tồn kho từ quý 2/2020 vẫn ở mức cao, đủ để đáp ưng nhu cầu tiêu thụ của người dân mà không cần phải NK trong quý 1/2021. Mặt khác, giá cước vận chuyển cao kỷ lục buộc các nhà sản xuất đồ hộp phải trì hoãn các hợp đồng và các lô hàng bán theo giá CFR càng nhiều càng tốt cho đến quý 3/2021 với hy vọng giá cước sẽ bình thường hoá trở lại. Những người mua hàng theo giá FOB cũng làm điều tương tự.
Ecuador là nước bị ảnh hưởng tiêu cực nhiều nhất vì nước này đã giảm ¼ hoạt động kinh doanh tại thị trường EU. XK của nước này đã giảm 11.000 tấn so với cùng kỳ năm 2019. EU là thị trường XK cá ngừ đóng hộp chính của Ecuador do đó kết quả này là cú đánh lớn đối với ngành sản xuất đồ hộp nước này.
Trong khi đó, XK cá ngừ đóng hộp của Philippines sang EU trong nửa đầu năm 2021 cũng giảm khoảng 12% so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, bất chấp sự sụt giảm này, các công ty Philippines đang mở rộng chỗ đứng của mình tại EU thông qua các công ty của mình tại Papua New Guinea (PNG). NK cá ngừ đóng hộp từ quốc đảo Thái Bình Dương này đã tăng gấp đôi trong 2 năm qua. Cộng gộp cả hai nước này chiếm 23% tổng khối lượng NK cá ngừ đóng hộp của EU, gần bằng 27% thị phần của Ecuador. Cả Philippines và PNG đều được miễn thuế XK sang EU.
PNG và Seychelles là những quốc gia duy nhất đang có sự tăng trưởng XK sang EU. 100% các lô hàng cá ngừ đóng hộp của Seychelles XK sang EU được chế biến tại nhà máy IOT thuộc sở hữu của Thai Union, XK của nước này trong nửa đầu năm 2021 đã tăng 6% so với cùng kỳ. Hầu hết các lô hàng của nước này được chuyển đến Pháp và Italy, là nơi Thai Union sở hữu thương hiệu Petit Navire và Mareblu.
Nhà máy sản xuất đồ hộp của Pioneer Food đặt tại Ghana cũng thuộc sở hữu của Thai Union cũng đã duy trì ổn định khối lượng XK trong những năm qua. Mặc dù quốc gia Châu Phi này đã bị EU rút thẻ vàng vào tháng 6, điều này có thể cản trở các chuyến hàng trong tương lai của họ sang thị trường này. Ecuador cũng đang bị cảnh báo thẻ vàng, tuy nhiên không có dấu hiệu nào cho thấy sự sụt giảm XK gần đây của nước này là kết quả trực tiếp của cảnh báo này.
Các lô hàng cá ngừ được phân phối từ các quốc gia EU khác cũng đã quay trở lại mức gần bằng vào năm 2019.
Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA) dường như không thúc đẩy được XK cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang khối thị trường này trong nửa đầu năm 2021. Mặc dù, XK cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang khối thị trường này đã tăng 24% so với cùng kỳ năm 2020, tức là tăng thêm khoảng 1.000 tấn. Do đó, có vẻ như XK của Việt Nam sẽ không vượt qua mức hạn ngạch 11.500 tấn cá ngừ đóng hộp được miễn thuế theo thoả thuận trong EVFTA.
XK cá ngừ đóng hộp của các quốc gia khác sang EU cũng được bị sụt giảm mạnh là Thái Lan và Colombia. XK của cả hai nước này đều đang bị sụt giảm mạnh trong 2 năm qua. Còn Bờ Biển Ngà cũng đang bị sụt giảm XK tới 40%.