(vasep.com.vn) Ấn Độ, nước xuất khẩu tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) hàng đầu thế giới, đang tìm cách quay trở lại nuôi thêm tôm sú (Penaeus monodon) như một cách thức để đa dạng hóa các sản phẩm của mình.
Nông dân nuôi tôm của Ấn Độ từng nuôi tôm sú rộng rãi, đặc biệt là ở các vùng ven biển của đất nước. Nhưng các vấn đề về dịch bệnh ảnh hưởng đến sản xuất tôm sú không khuyến khích đầu tư vào ngành này, và khi tôm thẻ chân trắng được đưa vào Ấn Độ vào năm 2009, chỉ vài năm nông dân và nhà đầu tư Ấn Độ gần như chuyển đổi hoàn toàn sang tôm thẻ chân trắng, do năng suất cao hơn và khả năng chống chịu bệnh tật tốt hơn. Sản lượng tôm sú của Ấn Độ giảm xuống còn 38.000 tấn trong năm tài chính 2019-2020, giảm từ hơn 100.000 tấn từ năm 2010 đến 2013, theo dữ liệu từ Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Thuỷ sản Ấn Độ (MPEDA).
Với sự thay đổi này, Ấn Độ đã tìm thấy thị trường ở Mỹ và trong 5 năm qua, trở thành nhà xuất khẩu tôm hàng đầu sang Mỹ. Ấn Độ đã tăng thị phần của mình tại Mỹ lên mức cao 40,5% vào năm 2019 , nhưng năm 2020 ngành tôm của Ấn Độ lại trả quan một năm khó khăn vào, hoạt động sản xuất và xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19. Ước tính sản lượng tôm của quốc gia Nam Á này đạt 650.000 -700.000 tấn năm 2020, giảm từ 780.000- 800.000 tấn vào năm 2019. Nước này vẫn là nhà xuất khẩu tôm hàng đầu vào Mỹ, nhưng xuất khẩu sang Mỹ năm 2020 đã giảm từ 632,5 triệu pound, hay 286.902 tấn (MT) vào năm 2019 xuông 599,3 triệu pao (271.831 tấn) vào năm 2020. Và năm 2021 thậm chí còn tồi tệ hơn đối với Ấn Độ khi nước này trải qua một trong những đợt bùng phát COVID-19 tồi tệ nhất trên toàn cầu, gây tổn hại nghiêm trọng cho ngành tôm của nước này.
Theo nhà phân tích ngành tôm Willem van der Pijl, do tất cả những yếu tố trên, Ấn Độ có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào nuôi tôm sú.
Trong phân tích gần đây nhất của mình, van der Pijl cho biết việc nuôi tôm thẻ chân trắng đang trở nên kém lợi nhuận hơn ở Ấn Độ do giá cả giảm và gắn kết vấn đề dịch bệnh, và nhiều nông dân nuôi tôm thẻ chân trắng Ấn Độ không còn kiếm được lợi nhuận từ việc kinh doanh của họ.
Do đó, một số nông dân đã quay trở lại nuôi tôm sú. Nhưng hầu hết nông dân ở Ấn Độ vẫn miễn cưỡng chuyển đổi do không có sẵn tôm sú bố mẹ sạch bệnh (SPF) cụ thể, theo van der Pijl.
Để giải quyết các vấn đề cung cấp tôm bố mẹ SPF, chính phủ Ấn Độ vào tháng 10 năm 2019 đã cấp phép cho Moana Technologies từ Hawaii và Aquatology de la Mahajambre (được gọi là Aqualma) từ Madagascar cung cấp tôm sú bố mẹ SPF cho Ấn Độ. Hiện đây là hai nhà cung cấp tôm sú bố mẹ SPF duy nhất ở Ấn Độ thông qua hai trại giống đối tác của họ tại Ấn Độ –Vaishnavi Aquatech, đối tác của Moana; và Unibio, đối tác của Aqualma. 2.000 con tôm bố mẹ đầu tiên từ hai nhà cung cấp đã được chuyển đến Ấn Độ vào cuối năm ngoái. Tổng cộng, Vaishnavi Aquatech và Unibio đã bán từ 125 đến 135 triệu con post cho nông dân địa phương kể từ đầu năm nay. Vaishnavi Aquatech dự kiến sẽ tăng sản lượng ở Andhra Pradesh lên 200 triệu con post vào tháng 6, từ 125 triệu con post hiện tại, với kế hoạch mở thêm hai trại giống vào năm 2022. Aquatech hy vọng sẽ sản xuất 30.000 con tôm bố mẹ vào năm 2022, và công ty hy vọng sẽ cung cấp 52.000 con tôm bố mẹ vào năm 2026. Vaishnavi Aquatech cũng điều hành các trang trại nuôi tôm trên diện tích 300 ha ở Gujarat, dự kiến sẽ có sản lượng 1.000 tấn tôm sú trong năm nay. Một trại giống khác, do Unibio vận hành, có sản lượng dự đoán là 10 triệu con hậu ấu trùng, mặc dù những biến chứng do cuộc khủng hoảng COVID-19 ở Ấn Độ có thể làm giảm tổng số đó.
Theo van der Pijl, châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc có thể sẽ là những thị trường sẵn sàng khi sản lượng tôm sú Ấn Độ tăng.
Tuy nhiên, những nhà NK ở châu Âu cảnh báo rằng các nhà cung cấp tôm Ấn Độ nên đặt giá hợp lý cho tôm sú của họ, vì Bangladesh có thuế XK tôm sang EU bằng 0%. Hiện tại, sản lượng tôm sú từ Bangladesh đang giảm trong khi tôm sú sản xuất tại Việt Nam được coi là quá đắt đối với hầu hết các thị trường ở châu Âu, van der Pijl cho biết.
Nhật Bản, nước nhập khẩu khoảng 40% sản lượng tôm sú của Ấn Độ, năm ngoái đã dỡ bỏ kiểm tra đối với tôm sú từ Ấn Độ sau khi dư lượng thuốc kháng sinh furazolidone không bị phát hiện trong sản phẩm của Ấn Độ.
Thị trường tiềm năng khác cho tôm sú của Ấn Độ là Trung Quốc, vốn đã là một khách hàng tôm sú lớn của Việt Nam. Nếu được ghi nhãn và tiếp thị đúng cách, người mua Trung Quốc có thể sẵn sàng trả mức giá mà nông dân Ấn Độ đang hy vọng để chuyển đổi trở lại tôm sú một cách đáng giá.