(vasep.com.vn) Nửa đầu tháng 12/2023, XK cá tra Việt Nam sang các thị trường đạt hơn 76 triệu USD, tăng gần 6% so với cùng kỳ năm 2022. Tính đến ngày 15/12/2023 thế giới đã NK gần 1,8 tỷ USD cá tra từ Việt Nam, giảm 26% so với cùng kỳ năm 2022.
Trung Quốc & HK vẫn là thị trường tiêu thụ hàng đầu cá tra từ Việt Nam trong năm 2023. Việc Trung Quốc mở cửa mạnh dạn hơn so với đầu năm 2023 khiến giá trị XK cá tra sang thị trường này dần tăng trở lại. Năm 2024, nhu cầu từ Trung Quốc sẽ phục hồi tốt hơn so với năm 2023. Mặc dù sản phẩm cá tra được sử dụng rộng rãi và ưa thích tại hệ thống nhà hàng ăn uống, tuy nhiên giá XK vào thị trường này sẽ tiếp tục làm giảm sức cạnh tranh của các DN XK sang thị trường này.
Câu chuyện với Mỹ năm 2023 chủ yếu là do lượng hàng tồn kho tại nước này ở mức quá cao từ đợt NK ồ ạt cuối năm 2022. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến giá trị XK cá tra sang Mỹ liên tục tăng trưởng âm so với cùng kỳ trong suốt năm 2023. Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), năm 2022 giá trị NK cá tra của Mỹ mua từ Việt Nam đạt mức cao nhất trong lịch sử do nhu cầu tiêu thụ tăng cao sau dịch Covid-19. Cũng theo ITC, tính đến tháng 10/2023, Mỹ đã mua gần 278 triệu USD cá tra Việt Nam.
Sau khi giảm tồn kho giá cao từ năm 2022, thị trường có thể quay lại sôi động hơn, tuy nhiên mức độ phục hồi sẽ không cao. Bên cạnh đó, kết luận cá tra Việt Nam được đánh giá tốt về ATTP của FSIS trong đợt thanh tra vừa qua cùng với mức thuế thấp mặc dù mới sơ bộ trong kỳ xem xét hành chính POR 19 đặt nhiều hy vọng cho các DN cá tra thâm nhập thị trường này. Bên cạnh những cơ hội hồi phục cho xuất khẩu thủy sản sang Mỹ, hiện cũng có nhiều thách thức doanh nghiêp phải vượt qua. Trong đó, việc ngày càng có nhiều công ty kinh doanh sản phẩm thủy sản Mỹ nộp đơn để Bộ Thương Mại Mỹ chấp thuận là nguyên đơn của vụ kiện CBPG cá tra khiến cho các đợt rà soát hành chính hàng năm ngày càng trở nên phức tạp.
Kết quả ngành XK cá tra đạt được trong năm 2023 cũng trả lời phần nào đó cho xu hướng XK và xu hướng tiêu thụ của năm 2024. Cá tra XK sẽ không chỉ tập trung vào các phile đông lạnh - sản phẩm thế mạnh của Việt Nam, mà sẽ mở rộng và tăng dần với cá tra GTGT và các sản phẩm phụ (bong bóng cá, chả cá tra).
Biến động của thế giới những tháng cuối năm 2023 cũng ảnh hưởng nhất định đến xu hướng và chiến lược của các nhà chế biến. Hải sản có nguồn gốc từ Nga bao gồm cả hải sản Nga được bên thứ 3 chế biến bị Mỹ cấm NK vào nước này có thể là cơ hội cho các DN XK cá tra Việt Nam sang Mỹ.
Năm 2024 được dự báo giá XK sẽ tăng trở lại, tuy nhiên những căng thẳng trên Biển Đỏ gần đây cũng gây ra không ít khó khăn trong quá trình vận tải, nhất là những thách thức về cước vận chuyển gia tăng. Giá bán đến tay người tiêu dùng tăng cao sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng. DN cần theo dõi sát tình hình, chủ động lên các phương án thích hợp bao gồm cả việc mua bảo hiểm đầy đủ để phòng ngừa rủi ro và tổn thất khi hàng hóa phải kéo dài thời gian vận chuyển hoặc gặp sự cố khi đi qua tuyến đường này, hay tìm kiếm thêm các phương thức vận chuyển khác để đảm bảo chuỗi cung ứng.