(vasep.com.vn) Ngành cá thịt trắng đang dõi theo sự tạm ngưng hoạt động của các nhà máy chế biến Trung Quốc do virus corona vì điều này có thể tác động đến giá của cá tuyết, cá haddock và cá minh thái bỏ đầu, rút ruột (H&G).
Các công nhân bắt đầu làm việc lại sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán và hầu hết các công ty cũng trở lại hoạt động vào ngày 10/2/2020. Tại Hồ Bắc, nơi dịch bệnh bùng phát ở thành phố Vũ Hán, hoạt động sản xuất có thể bắt đầu sau ngày 14/2/2020. Tính đến ngày 4/2/2020, 425 người đã chết vì căn bệnh này, với hơn 20.000 trường hợp nhiễm bệnh được ghi nhận, theo BBC.
Virus corona đã tác động đến doanh thu cá hồi tươi và hải sản sống như tôm hùm Úc và tôm hùm Canada. Đối với lĩnh vực tái xuất cá thịt trắng và cá hồi có trụ sở chủ yếu ở Đại Liên và Thanh Đảo, tác động của dịch bệnh lên lĩnh vực này vẫn đang hiển hiện. Dịch bệnh tác động đến giá H &G của các sản phẩm cá thịt trắng như cá tuyết, cá haddock và cá minh thái - mặt hàng chủ lực của các nhà máy sản xuất philê của Trung Quốc cho khách hàng châu Âu và Mỹ.
Dịch bệnh tác động đến lĩnh vực tái xuất (Trung Quốc đang NK cá thịt trắng và nguyên liệu cá hồi để XK sản phẩm phile đông lạnh sang châu Âu và Mỹ) ở khía cạnh lao động.
Trong mọi ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động ở Trung Quốc - từ hải sản đến các đại gia điện tử như Foxconn - các công ty luôn không chắc chắn sẽ có bao nhiêu lao động sẽ trở lại làm việc sau kỳ nghỉ. Tình hình trong năm nay ở mức nghiêm trọng hơn.
Frank Bodin, người có thâm niên trong lĩnh vực cá thịt trắng cho biết, nếu tất cả các phương tiện giao thông công cộng hoặc các nhóm vận tải bị hạn chế hoặc được đề nghị không nên sử dụng, công nhân sẽ phải tự mình đến các nhà máy, điều này có thể dẫn đến sự chậm trễ.
“Chính quyền địa phương đang kiểm soát việc đi lại, với một số phương tiện giao thông công cộng đã dừng hoạt động. Điều này có nghĩa là việc sản xuất bị trì hoãn vì không đủ công nhân có thể trở lại xưởng. Chúng tôi không nghĩ rằng ngành thủy sản có thể bắt đầu sản xuất trong vòng 2-3 tuần tới”, ông Bodin cho biết thêm.
Một số công nhân đã bắt đầu quay trở lại các nhà máy. Tuy nhiên, họ sẽ bị kiểm tra nghiêm ngặt về sức khỏe bởi Chính quyền địa phương trước khi họ có thể quay trở lại các nhà máy.
Một số công ty cho biết hiện tại họ sẽ tập trung vào lao động địa phương trong giai đoạn trở lại sản xuất. Tuy nhiên, điều này sẽ hạn chế khả năng đạt công suất tối đa.
“Sau ngày 9/2/2020, chúng tôi có thể tuyển nhân viên địa phương trước và sau đó sẽ cho phép những nhân viên ngoại tỉnh của chúng tôi quay trở lại. Sau khi xác nhận sức khỏe của nhân viên ở mức an toàn, chúng tôi sẽ cho họ quay trở lại xưởng sản xuất”, Julia Ying - người điều hành nhà máy chế biến Dalian Meihe Foodstuff cho biết.
“Chính quyền sẽ cử bác sĩ đến từng nhà máy để kiểm tra thể chất cho người lao động trước khi họ trở lại làm việc. Chúng tôi sẽ kiểm tra thân nhiệt của người lao động và báo cáo tình trạng sức khỏe của từng nhân viên với Chính quyền hàng ngày.Tôi tin chắc rằng, trong một nhà máy chế biến hải sản, virus sẽ khó tồn tại vì nhà máy sử dụng nhiều cồn để khử trùng và người lao động làm việc trong điều kiện đeo khẩu trang và quần áo bảo hộ. Nếu cần thiết, chúng tôi có thể cung cấp kính bảo hộ cho nhân viên sử dụng và tạm thời cung cấp ký túc xá cho người độc thân và các điểm mở để ăn uống. Tôi tin rằng với tất cả những nỗ lực của Chính phủ, các công ty và từng cá nhân, chúng tôi sẽ sớm vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất”, Julia Ying cho biết thêm
Điều gì sẽ tác động đến giá cả?
Nếu các nhà máy Trung Quốc gặp khó trong vấn đề lao động, có thể có những tác động đến giá
Giá cá minh thái H&G của Nga thường giảm vào đầu năm do hoạt động khai thác sẽ diễn ra ở vùng biển Okhotsk. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh ở Trung Quốc là một mối lo ngại lớn.
Theo Alexey Buglak, Chủ tịch Hiệp hội khai thác cá minh thái Nga, giá cá minh thái H&G đã giảm khoảng 15%, xuống còn 1.420-1.520 USD/tấn.
Buglak cho biết, nếu diễn biến dịch bệnh trong tuần tới không cải thiện, khả năng XK cá minh thái của Nga cũng sẽ không khả quan.
Trong khi đó, giá cá tuyết và cá haddock H&G của Na Uy ổn định trong giai đoạn đầu năm với việc sản lượng khai thác thấp. Do đó, giá đấu giá của Na Uy đã tăng vọt. Cá tuyết Na Uy với kích cỡ 1-2,5kg được bán với giá 4.750 USD/tấn. Tuy nhiên, tại Hội nghị Thị trường Thủy sản Toàn cầu Mỹ (GSMC) gần đây tại Orlando, Florida, đã có những nhận định cho rằng giá cá tuyết H&G có thể vượt qua mức 5.000 USD/ tấn vào cuối năm 2020.
Theo Ying, nếu các nhà đóng gói Trung Quốc lưỡng lự trong việc NK, giá sản phẩm cũng sẽ thay đổi theo tình hình.
Theo Giám đốc điều hành của một nhà máy chế biến của Trung Quốc, nếu không có hoạt động sản xuất sẽ không có nhu cầu tiêu thụ, dẫn đến giá giảm. Tuy nhiên hiện nay nhu cầu rất lớn.
Bodin cho biết chưa nhận thấy tác động đến giá của sản phẩm H&G. “Hoạt động sản xuất tại Trung Quốc sẽ trở lại chậm, nhưng chưa thấy bất kỳ tác động nào đối với nhu cầu. Nếu tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, chúng tôi có thể có ảnh hưởng đến việc cung cấp hàng hóa thành phẩm, nhưng đây là thời điểm quá sớm để kết luận”
Thị trường hiện tại đang có nhu cầu về sản phẩm. Khả năng sẽ khó thay đổi nhu cầu trong một khoảng thời gian ngắn.Trong năm 2020, dự kiến nhu cầu tiêu thụ sẽ cao trong khi nguồn cung hạn chế. Do đó, giá H&G có thể được đẩy lên cao trong suốt những tháng còn lại của năm 2020.
Nhu cầu cá tuyết ở mức cao trong khi nguồn cung hạn chế. Vào cuối năm 2019, Na Uy và Nga đã thiết lập hạn ngạch cá tuyết năm 2020 ở mức 738.000 tấn, tăng 2%.
Mức hạn ngạch cũng cao hơn 7% so với mức khuyến nghị được đưa ra bởi Hội đồng quốc tế về thám hiểm biển (ICES). Mức hạn ngạch cuối cùng do hai quốc gia thiết lập đã vượt quá khuyến nghị mỗi năm của ICES kể từ năm 2015.
Đối với cá haddock, Na Uy và Nga thiết lập TAC ở mức 215.000 tấn; tăng 25% so với mứcTAC của năm 2019 là 172.000 tấn, phù hợp với khuyến nghị của ICES năm 2020.
Ngay cả mức giá hiện tại cũng đang đặt thị trường dưới áp lực. Thị trường cá tuyết Đại Tây Dương hiện tại rất khó khăn. Tôi không biết thị trường có thể trợ giá cho sản phẩm trong thời gian bao lâu, Todd Clark, sáng lập viên và đối tác của nhà NK Endeavor Seafood cho biết.
Một số nhận định khác cho rằng, giá cá tuyết Đại Tây Dương có thể tiếp tục tăng và vượt qua mức kỷ lục 5000 USD/tấn như đã từng đạt được trong năm 2008 nếu các nhà máy của Trung Quốc không bị gián đoạn nghiêm trọng và không có sự tác động dây chuyền của virus corona đối với nền kinh tế toàn cầu. Một số nguồn tin đã chia sẻ với New York Times, sự lây lan của virus corona là mối đe dọa với nền kinh tế toàn cầu. Chính suy thoái kinh tế toàn cầu đã khiến giá giảm mạnh trong năm 2008, khi đã tăng cao tới 5.100 - 5.200 USD/tấn.
Giá cá tuyết giảm mạnh trong năm 2008 do cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bắt đầu từ vụ khủng hoảng cho vay thế chấp dưới chuẩn của Mỹ chứ không phải vì lý do cung – cầu.
Ba ngân hàng lớn của Iceland gồm Glitnir, Landsbanki và Kaupthing Bank, đã tài trợ những khoản tài chính lớn cho các giao dịch H&G và tất cả đã phá sản trong cuộc khủng hoảng.
“Tôi cho rằng giá H&G giảm do cuộc khủng hoảng cho vay thế chấp dưới chuẩn. Khi 3 ngân hàng ở Iceland hỗ trợ tài chính cho thị trường và sau đó các ngân hàng này phá sản vì cuộc khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng của Mỹ. Khi các ngân hàng này phá sản, thị trường sụp đổ”, Clark cho biết.
Tôi không chắc các mức giá hiện tại là bền vững hay không. Năm 2019, mức giá ổn định ở mức 4.500 -4.600 USD/tấn. Tuy nhiên, tôi cho rằng thuế quan đã giúp giá ổn định vì khi thuế quan có nguy cơ bị áp đặt ở mức cao hơn, mọi người đều cố gắng dự trữ kịp thời. Khi có nhiều hàng tồn kho, sẽ không có nhiều động lực để đẩy giá cao hơn. Tuy nhiên, điều đó hiện tại đang thay đổi.
Hiện tại, có rất nhiều hoạt động quảng bá đối với cá tuyết, người tiêu dùng muốn có những sản phẩm cá tuyết trong thực đơn. Do đó, sản phẩm đang được tiêu thụ tốt. Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất hiện nay là khả năng suy thoái kinh tế trong nửa sau của năm 2020. Clark cho rằng, đó là lý do có thể quyết định giá nhiều hơn cung – cầu.