(vasep.com.vn) Cuối năm 2007 và đầu năm 2008, giá cá tuyết cod bỏ đầu và rút ruột (H&G) tăng cao kỷ lục lên tới 5.300 USD/tấn.
Trong vòng một năm rưỡi, thị trường như biến mất với giá giảm xuống khoảng một nửa mức này. Cho tới năm 2018, giá đã tăng đều lên 4.500 USD/tấn – 4.600 USD/tấn và nguồn cung dự kiến giảm trong năm 2019, cả ở Đại Tây Dương và Thái Bình Dương; giá cá tuyết haddock H&G cũng tăng lên khoảng 3.500 USD/tấn và nguồn cung dự kiến cắt giảm trong năm 2019.
Cá tuyết cod biển Barents từ Nga, Trung Quốc
Trên thực tế, giá cá tuyết cod hiện tại tính bằng euro và bảng Anh cao hơn mức vào cuối năm 2007.
Điều này xảy ra khi Ủy ban thủy sản Nga-Na Uy gặp mặt tại Alesund, Na Uy để bàn bạc về tổng hạn ngạch được phép khai thác (TAC) cho năm 2019, sau khi các nhà khoa học từ Hội đồng khai thác quốc tế biển (ICES) đề nghị giảm cả cá tuyết cod và cá tuyết haddock Đại Tây Dương vào tháng 6/2018.
ICES thông báo hạn ngạch cá tuyết tại Biển Barents cho năm 2019 được đặt ở mức 674.678 tấn, giảm 5% trên mức đề xuất cho năm 2018 từ mức 712.000 tấn trong tháng 6/2017, nhưng giảm 13% so với hạn ngạch 2018 cuối cùng được Na Uy và người Nga đưa ra với 775.000 tấn trong tháng 11/2017. Đối với cá tuyết haddock, ICES đang đề xuất TAC giảm 25% cho năm 2019 xuống 152.000 tấn, so với 202.305 tấn trong năm 2018. Điều này phù hợp với đề xuất của ICES và giảm so với mức 233.000 tấn vào năm 2017.
Đề xuất cũng nhằm giảm nguồn cung cá tuyết cod Thái Bình Dương trong ngành thủy sản của Mỹ. TAC cho các công ty đánh bắt cá Alaska sẽ được bàn bạc tại cuộc họp Hội đồng quản lý thủy sản Thái Bình Dương trong tuần đầu tiên của tháng 12/2018.
Tại Diễn đàn Groundfish, được tổ chức vào ngày 9-11/10 tại London trong năm nay, tổng dự báo nguồn cung cá tuyết cod Đại Tây Dương năm 2019 là 1,14 triệu tấn, giảm từ 1,21 triệu tấn, do dự kiến cắt giảm hạn ngạch của Nga và Na Uy cho năm tới.
Đối với cá tuyết cod Mỹ và Canada, diễn đàn dự báo tổng nguồn cung là 367.000 tấn vào năm 2019, giảm từ mức 385.000 tấn do nguồn cung từ Mỹ giảm từ 223.000 tấn xuống còn 200.000 tấn. Với nguồn cung ở Đại Tây Dương và Thái Bình Dương giảm xuống, giá dự kiến tiếp tục tăng.
Nga, Na Uy đẩy mạnh khai thác cá tuyết cod
Trong ngắn hạn, việc Nga và Na Uy đẩy mạnh khai thác nghĩa là thị trường có thể sẽ khan hàng vào cuối năm nay.
Hạn ngạch còn lại khoảng 13-20% cho cá tuyết cod và cá tuyết haddock. TAC của Nga trong hạn ngạch cá tuyết cod biển Barents là 338.159 tấn và cá tuyết haddock là 90.230 tấn.
Theo số liệu của chính phủ Na Uy tính đến tuần 41, khoảng 89% tổng hạn ngạch tương đương với 312.056 tấn cá tuyết cod của quốc gia này đã được khai thác.
Đối với cá tuyết haddock, Na Uy đã khai thác 72.393 tấn trong tổng TAC 101.605 tấn, tương đương 71%.
Tác động của cuộc chiến thương mại Trung Quốc - Hoa Kỳ
Tất cả các nguồn thông tin đều bày tỏ mối lo ngại về tác động thị trường của cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như sự co lại của ngành chế biến trong tương lai.
Mỹ đã đặt mức thuế 10%, dự kiến lên tới 25% vào đầu năm 2019 đối với cá tuyết cod, cá minh thái và cá tuyết haddock philê từ Trung Quốc. Tuy nhiên, cá tuyết cod và cá tuyết haddock đã bị loại bỏ.
Tình hình thương mại với Hoa Kỳ và việc giảm số lượng các nhà chế biến Trung Quốc sẽ có tác động lên giá. Hiện có rất ít các nhà chế biến ở Trung Quốc so với 3 năm trước đây.