(vasep.com.vn) Khối lượng cá ngừ nhỏ đóng hộp NK vào thị trường Mỹ tiếp tục tăng mạnh, tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm trước. Các sản phẩm này được bán như cá ngừ thịt sáng cắt khúc, chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ thực phẩm, và mặc dù hoàn toàn được phép theo luật của Mỹ, nhưng việc này vẫn gây ra các sự lo ngại.
Trong 3 tháng đầu năm 2018, hơn 4.300 tấn các loài cá thuộc họ cá ngừ, được người dân Mỹ mua dưới mã NK “cá ngừ nhỏ, cá cam, cá minh thái ngâm muối trong hộp kín”. Con số này tăng 54% so với mức 2.800 tấn của cùng kỳ năm trước.
Kể từ năm 2014, NK sản phẩm này của Mỹ tăng vọt, và năm 2017 đã có hơn 15.800 tấn được tiêu thụ bởi người dân Mỹ, tăng 42% so với năm 2016. Và sự tăng trưởng này vẫn tiếp tục trong quý 1 năm nay.
Các nhà sản xuất Trung Quốc tiếp tục là nhà cung cấp lớn nhất các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ đóng gói như cá ngừ chấm và cá ngừ chù, chiếm 70% tổng khối lượng NK của Mỹ trong 3 tháng đầu năm nay.
Trong khi các loài này thường được xem như phân loài cá ngừ, chúng được coi là cá ngừ tại Mỹ, và chúng được phép bán dưới cái tên cá ngừ thịt sáng (Chunk Light). Tuy nhiên, cá ngừ thịt sáng thường là cá ngừ vằn hoặc cá ngừ hay cá ngừ đuôi dài (cá ngừ bò), và một số nhà NK Mỹ tin rằng các loài thuộc họ cá ngừ này có chất lượng thấp hơn và giá rẻ hơn đang tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh và hạ cấp thị trường.
Đây là mối lo ngại chính của một số nguồn cung sản phẩm này khi XK sang thị trường Mỹ. Các sản phẩm cá loại này không chỉ rẻ hơn khi mua theo giá CFR, mà còn có mức thuế 4% chứ không phải 12,5%. Giá CFR trung bình phải trả cho cá ngừ nhỏ đóng hộp NK vào thị trường Mỹ trong quý 1 đầu năm nay là 3.119 USD/tấn. Trong khi các sản phẩm cá ngừ đóng hộp truyền thống NK vào thị trường Mỹ trong quý 1 ở mức 4.000 USD/tấn.
Nếu tính thêm 4% thuế vào giá cá ngừ nhỏ, giá sẽ ở mức 3.243 USD/tấn. Trong khi, tính thêm 12,5% thuế vào giá của các sản phẩm cá ngừ truyền thống, giá sẽ tăng lên mức 4.500 USD/tấn.
Nhưng điều này không chỉ là cạnh tranh mà còn tạo ra mối lo ngại giữa các nhà NK Mỹ không nhập dòng sản phẩm này. Các nhà NK cho biết nghề khai thác các loài cá này phần lớn không được kiểm soát, và họ cho rằng phần lớn khối lượng này có được bị khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Mặc dù Chính phủ Mỹ đã đưa ra Chương trình Giám sát Thủy sản NK (SIMP) trong năm nay, nhằm ngăn chặn nạn các sản phẩm thủy sản được khai thác IUU NK vào thị trường này, nhưng các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ (bonito-like) không nằm trong quy định này. Một số người cho rằng điều này sẽ khiến NK dòng sản phẩm này dưới mã NK các loài cá ngừ nhỏ tăng, thậm chí nhiều hơn cả các sản phẩm cá ngừ truyền thống, như cá ngừ vằn.
Ngành cá ngừ Mỹ đang thúc giục Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Mỹ (NOAA) tập trung nhiều hơn vào vấn đề này, hoặc tăng thuế NK của các sản phẩm này hoặc đưa chúng vào trong chương trình SIMP mới. Cho đến nay, cơ quan chính phủ này vẫn chưa đưa ra thông báo nào về vấn đề này và việc thu mua các sản phẩm cá ngừ thịt sáng (Chunk Light) tiếp tục làm bùng nổ ngành dịch vụ thực phẩm Mỹ.