(vasep.com.vn) Trong một thời gian dài, nguồn cung cá ngừ ngày càng khan hiếm chính là yếu tố quan trọng để các nhà cung cấp cá ngừ đông lạnh cạnh tranh với nhau. Vì chỉ có ít sản phẩm có thể thay thế cá ngừ đông lạnh và nhu cầu sản phẩm cá ngừ đông lạnh vẫn mạnh, nên mức độ cạnh tranh trong thị trường này dự kiến sẽ lớn hơn. Vì vậy vai trò của người khai thác cá ngừ sẽ càng quan trọng.
1. Quy định khắt khe tiếp tục là rào cản lớn
Quy định và luật của châu Âu tương đối phức tạp đối với NK các loài cá khai thác, liên quan đến an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bao gói. Vì vậy, các rào cản NK vào thị trường châu Âu tương đối cao. Những công ty có thể thâm nhập thị trường này thường có tàu đánh cá riêng hoặc có mối quan hệ rất chặt chẽ với ngư dân. Trước mắt hoặc lâu dài thì yêu cầu để NK vào thị trường châu Âu sẽ vẫn như cũ, thậm chí khắt khe hơn. Các DN XK ở các nước đang phát triển rất cần hợp tác với khách hàng của họ để tuân thủ tốt các yêu cầu của Châu Âu và duy trì vị trí trên thị trường châu Âu. Quan hệ hợp tác tốt cũng giúp giảm chi phí trong việc áp dụng các quy định của Châu Âu.
2. Gia tăng nguy cơ thay thế
Các sản phẩm cá ngừ đông lạnh như phile và cắt thanh không dễ thay thế bằng các sản phẩm khác có đặc điểm tương tự. Tuy nhiên, tình hình sẽ khác đối với cá ngừ được sử dụng như một thành phần trong các sản phẩm chế biến (ví dụ: salat). Vì tình hình kinh tế khó khăn tại một số nước châu Âu, người tiêu dùng thuộc phân khúc thị trường cấp thấp có xu hướng chuyển sang lựa chọn thay thế rẻ hơn, trong đó có cá ngừ miếng nhỏ, cá ngừ đóng hộp sử dụng nguyên liệu chất lượng thấp hơn hoặc sản phẩm thịt gà và cá thịt trắng giá rẻ hơn. Thậm chí, khách hàng có khả năng sẽ thay thế cá ngừ đông lạnh nếu nhà cung cấp không đảm bảo khối lượng cung cấp liên tục. Sự khan hiếm nguồn cung cũng có thể xảy ra với từng loài cụ thể (ví dụ như cá ngừ vây vàng), khi đó khách hàng hàng phải chuyển sang các loài khác đang có sẵn hơn (ví dụ như cá ngừ sọc dưa).
Vì vậy khuyến cáo cho các DN XK từ các nước đang phát triển là nên tiếp cận và hợp tác tốt với ngư dân để đảm bảo một nguồn cung cá ngừ ổn định; nên chọn nguồn khai thác sử dụng phương pháp chọn lọc, có trách nhiệm.
3. Nhu cầu cao dẫn đến cạnh tranh thấp
Mặc dù có nhiều nhà cung cấp cá ngừ ở các nước đang phát triển, nhưng nhu cầu cao khiến mức độ cạnh tranh giữa các nhà cung cấp không đáng kể. Ưu thế cạnh tranh chỉ thể hiện đối với các nhà XK tại các nước được ưu đãi theo chế độ thuế NK của EU, nghĩa là họ có thể cung cấp với giá thấp hơn so với các nhà cung cấp khác. Trong tương lai, khi nguồn cung cá ngừ ngày càng khan hiếm, thì cạnh tranh giữa các công ty XK dự kiến sẽ tăng. Đối với phân khúc sản phẩm cá ngừ bền vững, mức độ cạnh tranh rõ rệt hơn vì nguồn cung còn hạn chế. Duy trì và phát triển quan hệ kinh doanh lâu dài với ngư dân sẽ giúp DN XK đảm bảo nguồn cung cấp.
4. Nguồn cung hạ và nhu cầu tăng khiến sức mua giảm
Có sự khác biệt lớn giữa mức độ tiêu thụ các sản phẩm giá trị cao như phile và cắt thanh và các sản phẩm khác. Sức mua tại thị trường châu Âu dự kiến sẽ giảm trong thời gian trước mắt và tương lai vì nguồn cung cá ngừ đông lạnh khan hiếm. Hơn nữa, nhu cầu sản phẩm cá ngừ đông lạnh gia tăng tại thị trường châu Âu và các thị trường BRIC (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc) sẽ làm tăng cạnh tranh giữa những người mua ở Châu Âu. Sự thay đổi này sẽ làm yếu vị thế của khách hàng Châu Âu và sẽ tăng cơ hội thị trường cho các nhà XK ở các nước đang phát triển.
Khuyến cáo cho DN là tìm kiếm khách hàng sẵn sàng đầu tư quan hệ lâu dài với công ty của bạn để đảm bảo nguồn cung; Tập trung vào những thị trường thích hợp trong đó bạn có một vị thế mạnh hơn;
5. Thiếu nguồn cung - quyền lực của nhà cung cấp cao hơn
Mặc dù quyền lực của khách hàng cá ngừ đông lạnh được đánh giá là tương đối mạnh mẽ, nhưng quyền lực của các công ty đánh bắt các cá ngừ còn cao hơn. Có nhiều khách hàng tiếp cận nhà cung cấp cá ngừ vì vậy họ có ưu thế để quyết định giá. Khách hàng có xu hướng đầu tư vào quan hệ lâu dài với các nhà cung cấp để có sản phẩm cá ngừ chất lượng tốt, đảm bảo nguồn hàng cho họ. Các công ty lớn đánh bắt cá ngừ đã sáp nhập hoàn toàn và cũng tham gia chế biến và XK. Dự báo trước mắt và tương lai xa, nhà cung cấp tiếp tục có thế mạnh hơn vì nguồn lợi cá ngừ đang bị đe dọa và khách hàng châu Âu phải cạnh tranh khốc liệt hơn để đảm bảo nguồn nguyên liệu của họ. Để tận dụng được vị thế của nhà cung cấp, DN cần đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế cao nhất.