(vasep.com.vn) Sáng ngày 28/8/2017, tại T.P Hồ Chí Minh, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã tổ chức Hội nghị toàn thể hội viên VASEP 2017. Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Vũ Văn Tám, đại diện của Tổng cục Thủy sản, Tổng cục Hải quan, Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản, Cục Xuất Nhập Khẩu (Bộ Công Thương), các hiệp hội, các doanh nghiệp hội viên VASEP và một số cơ quan truyền thông báo chí.
Sau báo cáo về tình hình XK 7 tháng đầu năm 2017 và kết quả hoạt động của Hiệp hội năm 2016-2017, đại diện các DN đã có những phát biểu về những vấn đề nổi cộm của ngành trong năm vừa qua.
Ông Lê Văn Quang, Phó Chủ tịch VASEP, Chủ tịch Ủy ban tôm VASEP, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Minh Phú cho biết, đầu năm 2017, thị trường tương đối ổn định, sản lượng thu hoạch đạt khá, tỷ suất lợi nhuận tốt, người nuôi có lợi. Hiện tại người nuôi chủ yếu size 30-50 con/kg tuy nhiên thị trường EU thích size 65-70 con/kg. Do vậy, người dân nên thu hoạch 3 giai đoạn để vừa có sản lượng tốt vừa có tôm nhỏ để chế biến, phục vụ XK sang thị trường EU.
Bà Nguyễn Thị Ánh – Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty Cổ phần Thủy sản Sông Tiền Sotico cho rằng nhà nước đã có nhiều quan tâm đến DN nhưng chưa sát thực. Nếu muốn DN phát triển tốt, thì rào cản tại địa phương, tại cơ sở phải được quan tâm tháo gỡ. Với vấn đề môi trường, theo bà cần phải có văn bản pháp lý, quy định trách nhiệm quyền lợi đôi bên rõ ràng, để DN căn cứ vào đó thực hiện, chứ quy định chưa rõ mà lại thường xuyên thanh tra và đưa ra quyết định xử phạt là làm khó cho DN. Ví dụ, quy chế pháp lý về khí thải và chất thải bùn cũng nên được quy định rõ ràng để DN dễ theo dõi và thực hiện.
Vấn đề thứ 2 là phí chồng phí. Một lô hàng bị kiểm 2 lần, chi phí thẩm tra cao. Nếu chi phí thẩm tra không giảm, DN sẽ khó cạnh tranh về giá.
Thứ 3, chính sách phân phối bảo hiểm lại cho công nhân chưa công bằng nên bà Ánh đề nghị nhà nước giúp đảm bảo khi chi bảo hiểm lại cho công nhân phải minh bạch để đảm bảo quyền lợi của công nhân.
Bà Trương Thị Lệ Khanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn đánh giá cao báo cáo của Hiệp hội đặc biệt của bà Tô Tường Lan, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội đã thay mặt nói lên khó khăn của DN. Cá tra thời gian qua phải đối mặt với truyền thông tiêu cực. Ví dụ như truyền thông từ trong nước nhiều khi chưa chính xác, sẽ khiến hiểu sai, gây hệ lụy nghiêm trọng. Bà Khanh kiến nghị Bộ nghiêm khắc xử lý những truyền thông này.
Trước những rào cản truyền thông tiêu cực, theo bà Khanh, chúng ta cần phải có giải pháp đối phó mạnh mẽ và liên tục. Chúng ta nên học chính ngành công nghiệp nuôi cá hồi của Na Uy. Khi giá cá giảm, họ chủ động vứt cá xuống biển để giảm sản lượng. Họ có quỹ nghiên cứu phát triển thủy hải sản. Quỹ này tập trung vào khâu nuôi là chính như phát triển chương trình nuôi cá sạch, tối ưu hóa thức ăn nuôi cá, phát triển công nghệ cho ăn tự động, công nghệ vệ tinh để thăm dò biến động môi trường nuôi. Trong Hội đồng quản lý biển của Na Uy có sự tham gia của nhà nước với vai trò quan sát viên và có chức năng giải quyết các vấn đề về cơ chế, chính sách để hỗ trợ cho ngành nuôi. Hội đồng quản lý biển có website riêng để báo cáo lại tất cả các chương trình đã được thực hiện. Từ kinh nghiệm của Na Uy, chúng ta phải làm lại từ căn bản, chứng minh được cho người ta tin con cá của mình hoàn toàn “sạch”. Bà kêu gọi DN cùng ngồi lại với nhau, đánh giá rủi ro để có hướng phát triển bền vững.
Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch VASEP, Chủ tịch Ủy ban Hải sản VASEP, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hải Nam (Hải Nam Co.,Ltd) rất mừng Hiệp hội ngày càng trưởng thành, đi sâu làm rõ những vấn đề về phương pháp quản lý từ DN tới nhà nước.
Bên cạnh đó, bà cũng nêu một số khó khăn mà DN phải đối mặt trong thời gian tới đó là EU có khả năng phạt thẻ vàng vào ngày 30 tháng 9. Đối với ngành hải sản, việc quản lý khó vì lĩnh vực hoạt động khá rộng nên phải có phương pháp luận về quản lý và phải quản lý từ gốc. Bản thân DN hải sản phải tự cứu mình trước, DN phải coi lại việc mua nguyên liệu phải có giấy chứng nhận xuất xứ, chứ không mua hàng vi phạm quy định IUU. Nếu bị phạt thẻ vàng, kinh phí kiểm hàng vào châu Âu sẽ tăng, phí lưu công lưu bãi tăng nên phải có chiến lược dài hạn để nỗ lực giải quyết vấn đề.
Thứ hai, về công bố chất lượng, DN phải mất nhiều thời gian để chờ cơ quan nhà nước. DN nên được tự công bố và tự chịu trách nhiệm để tránh “nghẹt cổ chai”. Ví dụ, tại Hàn Quốc, công bố chịu trách nhiệm về sản phẩm đưa ra chỉ trong vòng 1 tuần. Nhà nước cần giảm bớt những áp lực trong nước cho DN để họ tập trung phát triển thị trường, cạnh tranh giá.
Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch danh dự VASEP cho rằng cần có quỹ phát triển thị trường cá tra. Chúng ta mới có B2B, chưa có B2C nên phải hợp lực để phát triển thị trường và phát triển thương hiệu cho sản phẩm.
Bộ Nông Nghiệp cùng Ủy ban cá nước ngọt nên xây dựng tiêu chuẩn cho dòng sản phẩm phile riêng, DN nào tham gia sẽ được Bộ Nông nghiệp hỗ trợ vốn, được mang logo của dòng sản phẩm đó. Logo phải nằm trên chính sản phẩm đó. Bên cạnh đó, phải có cơ chế kiểm soát nội bộ để thực hiện nghiêm túc tiêu chuẩn này.
Các DN phải thống nhất với nhau xây dựng thương hiệu chung và quy tắc ứng xử nội bộ và nhà nước phải có cơ chế đặc thù cho các vấn đề của ngành thủy sản.
Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Vũ Văn Tám đánh giá cao nỗ lực của toàn ngành thủy sản, Hiệp hội VASEP và các DN hội viên và mong muốn các DN chế biến XK thủy sản hãy đoàn kết chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp chặt chẽ với nhau. Cơ quan nhà nước sẽ luôn sát cánh cùng DN, từng bước tháo gỡ khó khăn để XK thủy sản thời gian tới đạt kết quả tốt.