(vasep.com.vn) Trong bối cảnh thị trường thế giới biến động khó lường những tháng đầu năm 2022, cạnh tranh gia tăng tại các thị trường tiêu thụ chính, các nhà cung cấp tôm thế giới đều đang phải vật lộn để giữ thị phần, gia tăng khả năng cạnh tranh và phát triển sản xuất. Tôm Ấn Độ không phải là ngoại lệ. Các nhà sản xuất tôm của nước này cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức để tăng khả năng cạnh tranh và duy trì được thị phần tại các thị trường lớn.
Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), năm 2021, XK tôm đông lạnh của Ấn Độ đạt kỷ lục 5,72 tỷ USD, tăng 34% so với năm 2020. XK tôm Ấn Độ sang thị trường lớn nhất, Mỹ đạt 347.000 tấn, trị giá 3,07 tỷ USD trong năm 2021, tăng 28% về khối lượng và 38% về giá trị so với năm 2020.
XK tôm Ấn Độ sang EU năm 2021 đạt 72.000 tấn, trị giá 482 triệu USD, tăng 31% về khối lượng đạt và 35% về giá trị so với năm 2020. XK sang Trung Quốc đạt 122.000 tấn, trị giá 744 triệu USD, tăng 21% về khối lượng và 31% về giá trị so với năm 2020.
Tuy nhiên, ngành tôm của Ấn Độ hiện phải đối mặt với hàng loạt khó khăn khi đối thủ là Ecuador đang đẩy mạnh các sản phẩm giá trị gia tăng, bên cạnh đó, Trung Quốc và EU siết chặt hoạt động NK và giá cước vận chuyển ngày một tăng cao.
Trên thị trường Mỹ, tôm Ấn Độ phải chịu áp lực cạnh tranh với tôm Ecuador khi Ecuador đang tăng mạnh sản xuất các sản phẩm tôm chế biến sâu, đáp ứng được nhu cầu của thị trường Mỹ. Trước đây, Ecuador thường chỉ XK tôm nguyên con sang thị trường Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Ecuador có vị trí địa lý gần hơn nhiều so với Ấn Độ. Điều này giúp Ecuador có lợi thế lớn về mặt chi phí vận chuyển so với Ấn Độ nhất là trong bối cảnh giá cước tàu đang ngày một tăng. Doanh nghiệp Ấn Độ cũng đau đầu với cước vận tải. Trước khi COVID-19 xảy ra, cước vận tải chỉ khoảng 15 rupee/kg nhưng hiện tại con số này đã lên tới 70 rupee/kg.
Ngoài thị trường Mỹ, ngành tôm Ấn Độ cũng đang gặp khó khăn tại Trung Quốc. Năm ngoái, chính quyền Trung Quốc quyết định đình chỉ một số công ty XK tôm của Ấn Độ sau khi phát hiện coronavirus có trên bao bì một số lô hàng thuỷ sản đông lạnh. Một năm sau, tình hình cũng không khá hơn khi Trung Quốc vẫn siết chặt việc kiểm dịch.
Hiện tại, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác đang gặp vấn đề tại thị trường Trung Quốc liên quan đến các chính sách kiểm dịch ngặt nghèo. Có tới 100 nhà máy Ấn Độ bị đình chỉ xuất khẩu vào Trung Quốc.
Tại thị trường EU, tôm Ấn Độ phải chịu quy định nghiêm ngặt về quản lý dư lượng thuốc kháng sinh trên tôm. Hiện tại, tỷ lệ EU lấy mẫu xét nghiệm đối với tôm Ấn Độ là 50% trong khi tỷ lệ này ở Việt Nam và Thái Lan chỉ 10%. Hơn nữa, Ấn Độ chưa có Hiệp định Thương mại với EU nên chưa được hưởng những ưu đãi về thuế quan như các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường này.
Với sức ép cạnh tranh ngày càng lớn trên thị trường Mỹ, doanh nghiệp tôm Ấn Độ ưu tiên củng cố thị phần tại thị trường Mỹ trong những năm tới.
Với thị trường EU, thị phần của tôm Ấn Độ mới chỉ chiếm 4% nên còn nhiều dư địa để phát triển. Ấn Độ có những nhà máy chế biến tôm hàng đầu thế giới nhưng vẫn chưa được EU cấp phép để XK. Chính phủ Ấn Độ đang thương thảo với EU về vấn đề này.
Ấn Độ đặt mục tiêu doanh thu XK tôm vượt 6 tỷ USD trong năm 2022. Tuy nhiên, ngành tôm Ấn Độ còn nhiều việc phải làm để có thể kiềm chế khó khăn thách thức để đạt được mục tiêu.