(vasep.com.vn) Ấn Độ có đường bờ biển dài 8.118 km trải dài 9 bang và 4 vùng lãnh thổ liên quan. Ngành nuôi tôm của Ấn Độ là một trong những ngành phát triển nhất và thu về một nguồn ngoại tệ lớn cho Ấn Độ. Nhu cầu nguồn protein từ động vật tăng do dịch Covid không chỉ tạo ra sự chuyển dịch trong nền kinh tế toàn cầu mà còn ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của nhiều người tiêu dùng trên thế giới.
Diện tích nuôi tôm của Ấn Độ hiện đạt trên 176.000 ha trong đó khoảng 160.000 ha (91%) được dùng để sản xuất tôm chân trắng và 14.080 ha (8%) dùng cho nuôi tôm sú và 1.760 ha (1%) dùng cho sản xuất tôm càng xanh.
Năm 2019, sản lượng tôm của Ấn Độ đạt 804.000 tấn, tăng 31% so với năm 2018 (615.692 tấn). XK tôm của Ấn Độ năm 2019 đạt 667.140 tấn, tăng 8% và chiếm 83% tổng sản lượng tôm của nước này năm 2019.
Trại ương giống
Theo Cơ quan Nuôi trồng Ven biển Ấn Độ (CAA), Ấn Độ có khoảng 311 trại ương tôm chân trắng bố mẹ sạch bệnh với công suất sản xuất hàng năm đạt 45 tỷ con tôm post. Khoảng 63.430 con tôm giống bố mẹ được NK vào Ấn Độ trong quý 1/2020. Tháng 3/2020, 16 tỷ con tôm post được sản xuất trong đó có khoảng 1,5 tỷ con bị hủy do người nuôi không mua trong giai đoạn phong tỏa do Covid-19. Điều này ảnh hưởng tới chu trình sản xuất tôm giống tại các trại nuôi. Ước tính có khoảng 4 tỷ con tôm post được sản xuất trong tháng 4/2020 trong thời điểm phong tỏa. Chính phủ Ấn Độ phong tỏa cả nước từ gần cuối tháng 3/2020 đến hết tháng 5/2020 để hạn chế dịch bệnh Covid lây lan. Trong thời gian đầu của đợt phong tỏa, các trại ương giống không thể sản xuất do thiếu nhân công và hậu cần, phương tiện vận chuyển để chuyển con giống tới những khu vực xa xôi.
Do lệnh phong tỏa, thiếu tôm giống bố mẹ sạch bệnh, sản lượng giống tại các trại ương giống giảm, nhu cầu tăng sau lệnh phong tỏa nên trong tháng 4 và 5, giá tôm giống đã tăng khoảng 30%. Chính quyền bang Andhra Pradesh đã quy định mức giá tối đa cho tôm post để hỗ trợ người nuôi vì dự báo nguồn cung vẫn thiếu hụt trong các tháng sau đó.
Nếu NK tôm giống bố mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu, các trại ương có thể phải dùng tôm giống chưa sạch bệnh để sản xuất tôm post, điều này sẽ ảnh hưởng tới chất lượng giống và tỉ lệ sống và có thể dẫn tới nguồn cung tôm post thiếu trầm trọng hơn sau tháng 5/2020.
Trại nuôi tôm
Quý 1 và đầu quý 2 hàng năm là thời điểm sôi động nhất để người dân thả tôm post. Tuy nhiên, lệnh phong tỏa do Covid bắt đầu vào cuối tháng 3 đã ảnh hưởng lớn tới nguồn cung tôm post và tiến độ thả nuôi tại các ao, dẫn tới giá tôm nguyên liệu giảm mạnh.
Do tình hình dịch Covid phức tạp các các thị trường tiêu thụ và dịch bệnh trên tôm bùng phát, người nuôi tôm đã phải gấp rút thu hoạch. Phần lớn người nuôi, thả nuôi giữa tháng 1 và đầu tháng 3 đã thu hoạch hết, thậm chí tôm còn chưa đủ lớn. Tính đến tháng 4/2020, khoảng 70% diện tích nuôi tôm của Ấn Độ đã được thu hoạch và sẵn sàng thả nuôi mới.
Giá tại đầm tôm Ấn Độ khá ổn định từ tháng 1 đến tuần đầu tháng 3/2020. Tuy nhiên, giá bắt đầu giảm trong tuần thứ 2 của tháng 3 và tiếp tục giảm đến tuần thứ 3 của tháng 4.
Giá tôm cỡ 30-40 con giảm trong đầu tháng 5/2020 trong khi cỡ khác tăng. Tôm cỡ lớn này được sử dụng nhiều trong các nhà hàng (70% vẫn đóng cửa trên toàn thế giới do Covid). Tôm cỡ trung bình được XK sang Trung Quốc và các nước khác để tiêu thụ trong nước.
Người nuôi tôm Ấn Độ đang bắt đầu khôi phục sản xuất sau thời gian giá giảm mạnh. Giá tôm đã bắt đầu phục hồi trong tuần cuối tháng 4. Giới chức bang Andhra Pradesh tuyên bố sẽ đảm bảo mức giá tối thiểu để hỗ trợ người nuôi. Ước tính có 60-70% người nuôi thả nuôi lại vào tháng 5 và 6/2020 nên nguồn cung tôm post chất lượng có thể bị thiếu hụt.
Thức ăn nuôi tôm
Năm 2019, Ấn Độ có hơn 30 công ty sản xuất thức ăn nuôi tôm, sản xuất 1,2 triệu tấn mỗi năm. Trong quý đầu năm 2020, khoảng 350.000 tấn thức ăn cho tôm được sản xuất, sản lượng tháng 4/2020 ước đạt 80.000 tấn, giảm 40% so với tháng 4/2019. Với sự hỗ trợ của Chính phủ Ấn Độ, chuỗi nguồn cung đang dần hồi phục.
Sản xuất bột cá (một trong những thành phần trong sản xuất thức ăn nuôi tôm) và dầu cá của Ấn Độ trong quý 1/2020 giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng các thành phần này sẽ tăng khi hoạt động thả nuôi của người dân tăng.
XK tôm Ấn Độ
XK tôm Ấn Độ tăng liên tục trong những năm qua. Năm 2019, XK tôm Ấn Độ đạt 5 tỷ USD. Nước này hiện có khoảng 366 công ty XK thủy sản được MPEDA chứng nhận và 60 cơ sở kho lạnh. Quý I/2020, có 230.000 tấn tôm được sản xuất trong đó 180.500 tấn được XK.
Thị trường NK tôm lớn nhất của Ấn Độ trong quý I/2020 là Mỹ với khoảng 68.894 tấn, tiếp đó là 24.848 tấn sang Trung Quốc. EU và Nhật Bản lần lượt là các thị trường NK lớn thứ 3 và 4. Nhật Bản đã giảm tần suất lấy mẫu kiểm tra tôm sú NK, điều này có thể hỗ trợ XK tôm Ấn Độ sang Nhật Bản năm 2020.
XK tôm Ấn Độ sang Mỹ trong tháng 4 năm nay tăng 25% đạt 4.480 tấn. Các chuyên gia cho rằng XK tôm Ấn Độ sang Mỹ có thể tăng những tháng tới do nhu cầu tăng ở thị trường bán lẻ Mỹ.
Tiêu thụ tôm ở kênh bán lẻ ở Mỹ và EU tăng trong tháng 4 và 5 vì người dân tích trữ nhiều thực phẩm hơn do lo sợ thiếu hụt nguồn cung thực phẩm.
XK tôm Ấn Độ sang Mỹ bị tác động bởi thuế chống bán phá giá tăng và Chương trình Giám sát nhập khẩu thủy sản của Mỹ (SIMP). SIMP yêu cầu tôm XK vào Mỹ phải đảm bảo yêu cầu về dữ liệu toàn bộ chuỗi cung ứng từ thu hoạch đến XK sang Mỹ.
Ngành tôm Ấn Độ hiện cần nhiều sự hỗ trợ từ Chính phủ về tài chính để đảm bảo phát triển bền vững. Các chuyên gia cũng khuyến cáo người nuôi đảm bảo các biện pháp thực hành quản lý ao nuôi và nguồn thức ăn nuôi tôm tốt hơn, cân nhắc áp dụng thả nuôi mật độ thấp với sự tập trung vào tôm cỡ trung để phục vụ thị trường trong nước và quốc tế.
Kim Thu tổng hợp