Giảm chi phí, bao gồm cả chi phí thức ăn, là mục tiêu quan trọng đối với ngành nuôi tôm toàn cầu, trong bối cảnh
nhu cầu giảm, dư cung và giá thấp
Đó là nhận định của Olivier Decamp, Giám đốc R&D và phát triển kinh doanh của INVE Aquaculture ở Thái Lan - phát biểu tại hội nghị IFFO gần đây ở Cape Town, Nam Phi.
Giá nguyên liệu tôm thẻ chân trắng toàn cầu đã giảm trong 2 năm qua, chủ yếu do suy thoái kinh tế lan rộng khiến nhu cầu thị trường giảm xuống dưới mức cung. Đồng thời, chi phí đầu vào cho nuôi trồng - đặc biệt là thức ăn, cùng với giá bột cá và dầu ở mức cao kỷ lục - đã khiến nuôi trồng thủy sản trở thành một ngành kinh doanh thua lỗ.
Ecuador hiện là nhà cung cấp tôm lớn nhất thế giới, sản lượng của nước này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng. Đứng sau Ecuador là Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam.
Sản lượng tôm ở Mỹ Latinh dự kiến sẽ tăng hơn nữa vào năm 2023 và năm tới, trong đó Ấn Độ và Indonesia cũng duy trì vị thế là những nước đóng góp đáng kể cho thị trường tôm toàn cầu.
Dịch bệnh là mối quan tâm hàng đầu của người nuôi tôm ở châu Á cũng như Mỹ Latinh, cùng với sự thay đổi khí hậu và biến động giá tại trại nuôi ảnh hưởng đến lợi nhuận. Tuy nhiên, chi phí tăng cao ở tất cả các yếu tố đầu vào gần đây đã chiếm vị trí trung tâm, gây áp lực to lớn cho các nhà sản xuất trong việc duy trì lợi nhuận.
Cung cấp sản phẩm hiệu quả và cạnh tranh về mặt chi phí đã trở thành một thách thức đáng kể đối với người nuôi tôm trên toàn thế giới.
Một chỉ số quan trọng được quan tâm là tỷ lệ chuyển đổi thức ăn, dao động trong khoảng từ 1,1 đến 2 đối với sản xuất tôm. Tỷ lệ này đóng vai trò then chốt trong việc xác định lợi nhuận của hoạt
động nuôi tôm.
Ngay cả ở châu Á, cũng có những mức độ đa dạng khác nhau, và mặc dù tôm được nuôi rộng rãi, nhưng các cuộc khủng hoảng và xu hướng khác nhau sẽ ảnh hưởng đến cấc loài khác nhau. Nhìn vào các con số cho năm 2022 và 2023, sản lượng tôm sú (sú) tăng ổn định, điều này có thể có ý nghĩa quan trọng đối với các thị trường cụ thể; Giá tôm sú đang tăng lên, trong khi giá tôm thẻ chân trắng đang giảm, xu hướng này sẽ tác động đến tiêu thụ bột cá vì tôm sú là loài ăn tạp.
Một trong những mối quan tâm cấp bách là sự biến động mạnh về chi phí sản xuất, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như khả năng tiếp cận nguyên liệu thô và tỷ lệ thành công, đặc biệt là trong bối
cảnh quản lý dịch bệnh. Nông dân phải đối mặt với cuộc chiến giữ chi phí sản xuất thấp hơn doanh thu để duy trì lợi nhuận.
Người nuôi ở châu Á bị ảnh hưởng đặc biệt bởi cuộc khủng hoảng hiện nay, nhiều người không thể kiếm được lợi nhuận, khiến họ phải trì hoãn sản xuất hoặc tìm cách giảm thiểu rủi ro tài chính bằng cách sửa đổi các quy trình nuôi của họ.
Ngành sản xuất và chế biến tôm ở châu Á có quy mô tập trung kém hơn so với châu Mỹ Latinh, do đó bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi chi phí cao.
Tỷ lệ sống trong nuôi tôm cũng là vấn đề then chốt. Tỷ lệ thất bại của vụ nuôi là yếu tố quyết định quan trọng đến lợi nhuận. Ở một số nước, tỷ lệ thất bại có thể lên tới 50%, ảnh hưởng đáng kể đến tài chính của người nông dân.
Chi phí thức ăn nuôi trồng thủy sản đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của người nuôi, chiếm khoảng 50-65% tổng vốn đầu tư của họ. Do đó, các nhà sản xuất thức ăn thủy sản đã phải điều chỉnh bằng cách tìm kiếm hoặc xem xét lại các nguyên liệu thay thế và bổ sung. Mặc dù việc giảm đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro tài chính nhưng cũng có thể dẫn đến suy giảm hiệu suất nuôi. Việc điều chỉnh chế độ cho ăn bao gồm tăng cường hàm lượng protein trong giai đoạn đầu của ấu trùng, sử dụng chế độ ăn có hàm lượng protein giảm và xem xét lại tỷ lệ sử dụng bột cá cũng như đa dạng hóa nguồn bột cá.
Việc tìm kiếm các chất thay thế bột cá đặt ra một thách thức lớn do cần phải có sự kết hợp giữa protein và chất dinh dưỡng. Theo Decamp, cần chuyển sang nâng cao hiệu quả sản xuất và lợi nhuận. Điều này có thể đạt được bằng cách thực hiện một quy trình cho ăn phù hợp kết hợp hỗn hợp thức ăn phù hợp, bao gồm cả chế phẩm sinh học, đồng thời thích ứng với các giai đoạn tăng trưởng khác nhau của tôm. Cần cân nhắc các yếu tố, gồm mật độ thả tôm, cơ sở hạ tầng trang trại và quy mô thu hoạch mục tiêu.
Decamp nhấn mạnh, cần hiểu nhu cầu dinh dưỡng của tôm và vai trò của protein trong chế độ ăn của chúng. Một lượng đáng kể protein thường bị lãng phí hoặc sử dụng không hiệu quả, đặt ra những thách thức về môi trường và kinh tế. Ông đề xuất một số chiến lược để giảm chi phí sản xuất, bao gồm làm việc với cơ quan quản lý chuyên ngành để có thức ăn hợp lý hơn, tối ưu hóa các quy trình cho ăn và áp dụng các biện pháp thực hành thân thiện với môi trường để giảm tác động sinh thái.
Hiệu quả là yếu tố quan trọng trong việc giảm chi phí, trong đó đầu tư vào công nghệ và phương pháp sản xuất đóng vai trò quan trọng. Decamp cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lựa chọn nhà cung cấp để đạt được hiệu quả hoạt động tốt hơn khâu nuôi.
Dự báo những thách thức trong ngành nuôi tôm sẽ còn tồn tại trong ít nhất 6 tháng nữa và cách tiếp cận tập trung vào chi phí và tăng hiệu quả thông qua đổi mới sẽ rất quan trọng.