Dưới đây là bài trình bày của TS. Phạm Thị Thanh Thủy - Giảng viên Khoa Quản lý và Kinh tế Thủy sản, Đại học Nha Trang tại Hội thảo “Hợp tác trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hiện đại - Tác động của biến đổi khí hậu đối với ngành thủy sản” trong khuôn khổ Hội chợ Vietfish 2018
ClimeFish – Dự án EU Horizon 2020
Hiện nay, các quốc gia EU vẫn chưa thực sự nỗ lực hợp tác trong việc xây dựng các kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu (CAPs), đặc biệt trong lĩnh vực khai thác và nuôi trồng thủy sản
Mục tiêu của ClimeFish là xây dựng gói chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu cho lĩnh vực khai thác và nuôi trồng thủy sản
Các kết quả tác động của ClimeFish
- Xây dựng các gói chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu cho 7 vùng nghiên cứu thuộc ba lĩnh vực: khai thác, nuôi trồng, sông và hồ.
- Cung cấp các hướng dẫn xây dựng chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu cho từng lĩnh vực (khai thác, nuôi trồng, sông và hồ)
- Xây dựng một khung chuẩn EU hướng dẫn xây dựng chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.
- Tư vấn chính sách
ClimeFish tiếp cận các nghiên cứu hướng dẫn mới nhất của FAO, và IPCC để xây dựng chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu
- Các báo cáo đánh giá biến đổi khí hậu của IPCC
- Báo cáo đánh giá tổn thương của FAO (2015)
- Hướng dẫn xây dựng kế hoạch thích ứng quốc gia đối với biến đổi khí hậu cho khai thác và nuôi trồng thủy sản (đang được xây dựng bởi FAO)
CAPs được xây dựng dựa trên các viễn cảnh biến đổi khí hậu và đặc tính kinh tế xã hội của ngành
Quy trình lặp lại được áp dụng nhằm đảm bảo các chiến lược thích ứng có thể áp dụng được
Các rủi ro và cơ hội dưới tác động của biến đổi khí hậu - Trường hợp nghề cá Đông Bắc Đại Tây Dương
• Cơ hội:
- Loài mới xuất hiện
- Biến động về sự phân bố loài.
• Rủi ro:
- Sản lượng cá trích suy giảm
- Phức tạp trong việc phân bổ quota do ở vùng khai thác quốc tế;
- Nguy cơ khai thác quá mức do không đạt được thỏa thuận quốc tế về phân chia nguồn lợi.
• Nhìn chung, nghề cá được nhiều lợi ích hơn khi có tác động của biến đổi khí hậu đối với trường hợp nghề cá Đông Bắc Đại Tây Dương
Các rủi ro và cơ hội dưới tác động của biến đổi khí hậu – Trường hợp nuôi biển ở Hy Lạp
Những tác động rủi ro nhất:
• Sản lượng và trữ lượng bị biến động theo mùa
• Tăng sự hiện diện của mầm bệnh,
• Tỷ lệ chết tăng cao,
• Tăng sử dụng thuốc kháng sinh,
• Chất lượng nước suy giảm, nguy cơ thiếu oxy.
• Vị trí nuôi trồng bị ảnh hưởng,
• Giá thức ăn tăng cao
Những tác động có lợi nhất:
• Tăng sinh khối và năng suất khai thác,
• Sản lượng và trữ lượng biến động có lợi theo mùa
Bài học kinh nghiệm?
• Nuôi trồng rủi ro hơn so với khai thác trong bối cảnh biến đổi khí hậu
• Nhiệt độ tăng là tác nhân chính của biến đổi khí hậu
• Cần thiết phải xây dựng chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu ở các nước EU
• Xây dựng các biện pháp thích ứng mà có thể kiểm soát và đánh giá dựa trên các chỉ số ngưỡng
• Tư vấn các chính sách theo 3 nhóm: ngắn hạn, trung hạn và dài hạn
Chiến lược thích ứng cho khai thác thủy sản
|
Biện pháp
|
Tư vấn chính sách
|
Phát triển nghiên cứu
|
|
|
Thỏa thuận hợp tác giữa các bên liên quan về chia sẻ nguồn lợi
|
Tăng cường nghiên cứu các thay đổi nguồn lợi về mặt không gian
|
|
Phát triển thị trường cho các loài mới
|
Đề xuất hạn ngạch có thể chuyển đổi giữa các nước EU
|
Nghiên cứu phương pháp, kỹ thuật công nghệ đánh bắt cho các loài mới
|
|
Cải tiến kỹ thuật theo hướng bền vững cho các loài mới
|
Đóng cửa một số vùng khai thác
|
|
Chiến lược thích ứng cho nuôi trồng thủy sản
|
Biện pháp
|
Tư vấn chính sách
|
Phát triển nghiên cứu
|
|
Lên kế hoạch nuôi trồng thích ứng (thời gian nuôi, thời gian khai thác, …)
|
Xây dựng các chương trình hỗ trợ sinh sản con giống
|
Nghiên cứu kỹ thuật nuôi xa bờ
|
|
Tăng cường các hoạt động kiểm soát (tỷ lệ tăng trưởng, tỷ lệ chết, …)
|
Nghiên cứu quy hoạch vùng nuôi thích hợp
|
Nghiên cứu các chương trình sinh sản con giống
|
Tác động của biến đổi khí hậu ở Việt Nam đến nuôi trồng và khai thác - Các chiến lược thích ứng
• Nuôi trồng chịu nhiều rủi ro hơn khai thác thủy sản dưới tác động của biến đổi khí hậu?
• Những rủi ro và cơ hội nào có được dưới tác động của biến đổi khí hậu?
• Những chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu nào cần có trong điều kiện của Việt Nam?
• Đã có những công cụ hỗ trợ quyết định trong bối cảnh biến đổi khí hậu cho khai thác/nuôi trồng thủy sản chưa?
Bài trình bày của TS. Phạm Thị Thanh Thủy - Giảng viên tại Khoa Quản lý và Kinh tế Thủy sản, Đại học Nha Trang tại Hội thảo “Hợp tác trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hiện đại - Tác động của biến đổi khí hậu đối với ngành thủy sản” trong khuôn khổ Hội chợ Vietfish 2018