(vasep.com.vn) Cho đến nay, nhu cầu cá tuyết cod Na Uy từ thị trường châu Âu đang cao hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, các vấn đề về tỷ giá hối đoái, chi phí vận chuyển hàng hóa và giảm hạn ngạch đang khiến tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp sản xuất cá tuyết của Na Uy giảm mạnh.
Trong năm nay, giá cá tuyết cod nguyên con tăng khoảng 50% và cá haddock tăng 30%. Nhưng việc đưa các sản phẩm này ra thị trường là một thách thức, bởi chi phí vận tải đường bộ đã tăng 32% so với năm ngoái, theo ông Jensen, Giám đốc điều hành mặt hàng cá thịt trắng của công ty Insula, cho biết.
Hơn nữa, đồng Krone Na Uy chịu ảnh hưởng bởi giá dầu, và giá dầu đang tăng rất cao do tình hình ở Ukraine. Vì vậy, đồng Krone Na Uy có giá trị hơn, nghĩa là chúng tôi nhận được ít hơn đồng Krone Na Uy cho những gì chúng tôi bán", ông Jensen cho biết.
"Đây là một thách thức, nhưng những gì chúng tôi trải qua bây giờ là một tình hình thị trường mới. Những người tham gia thị trường, người mua, nhà bán lẻ, nhà chế biến đều hiểu rằng giá sẽ không giảm.", ông Jensen cho biết tại Triển lãm Thủy sản Toàn cầu ở Barcelona, Tây Ban Nha.
Thông thường, bất kể giá cả, nhu cầu cá thịt trắng tươi của châu Âu vẫn ổn định - các nỗ lực trước đây nhằm thay thế cá tuyết cod bằng cá tra hoặc cá hoki phần lớn đều đã thất bại. Tuy nhiên, mức tăng giá năm nay có thể thay đổi điều đó.
Cá và khoai tây chiên được dự đoán sẽ đắt hơn; cá tuyết muối (bacalao) ở Bồ Đào Nha và loin cá tuyết được bán ở Pháp cũng sẽ đắt hơn. Cá tuyết sẽ trở thành “cá hồi mới”, cá tuyết cod sẽ không còn rẻ như trước nữa.
Công ty Insula không ký thêm các hợp đồng mới
Ông Jensen cho biết một vấn đề khác của thị trường đó là Insula hiện đang kiếm được lợi nhuận tốt hơn đối với cá nguyên con so với philê.
“Giá đang tăng cao mỗi ngày,” ông cho biết. "Tuy nhiên, đối với các sản phẩm đông lạnh, chắc chắn tồn tại sự chậm trễ trong cơ chế định giá, bởi có nhiều hợp đồng kéo dài 6 tháng. Việc xem xét kỹ cơ chế định giá cá thịt trắng vô cùng cần thiết – cơ chế này cần hiệu quả hơn bởi chúng tôi, với tư cách là các nhà chế biến, không sẵn sàng chấp nhận các rủi ro thị trường hiện tại."
Trong thời điểm hiện tại, tất cả các biến động thị trường khiến Insula đang phải từ chối ký tất cả các hợp đồng cá thịt trắng mới.
Dự kiến có thêm đợt giảm hạn ngạch khác vào năm 2023
Dù chưa có thông báo chính thức từ Tổng cục Thủy sản Na Uy, nhiều nguồn tin cho biết họ đang kỳ vọng thêm một đợt giảm hạn ngạch khác đối với cá tuyết cod Na Uy vào năm 2023 tới.
Ban đầu, tổng hạn ngạch đánh bắt cho phép của cá tuyết cod và cá haddock biển Barents đã giảm đáng kể trong năm nay, lần lượt giảm 20% và 23%.
Tuy nhiên, năm ngoái, ngành đánh bắt cá tuyết cod Na Uy có 15% khối lượng chưa được đánh bắt, khối lượng này sau đó được chuyển sang năm 2022. Có nghĩa là thực tế, hạn ngạch cá tuyết cod không có nhiều thay đổi, 385.000 tấn cho năm nay, tăng so với con số ban đầu là 338.000 tấn.
Tuy nhiên, nếu không có sự thay đổi từ sản lượng khai thác năm nay, năm tới sẽ thấy được những hiệu quả khi việc giảm hạn ngạch năm nay và giảm hạn ngạch dự kiến năm 2023 được áp dụng đồng thời.
Giám đốc kinh doanh cá thịt trắng của Nhà máy chế biến Nils Sperre, ông Sperre cho biết: “Đây là một phần lý do tại sao giá cá tuyết cod đang tăng lên."
Các nhà sản xuất cá tuyết muối đang theo dõi phản ứng từ thị trường
Cá tuyết muối, hay bacalao, là một trong những sản phẩm thủy sản của Na Uy bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch, do mặt hàng này chiếm ưu thế trong thị trường dịch vụ thực phẩm của Bồ Đào Nha và Italy.
Trong khi nhu cầu đã phục hồi vào năm 2022, hiện có nhiều lo ngại rằng giá nguyên liệu thô cao ở Na Uy sẽ gây khó khăn cho người tiêu dùng.
Nhu cầu cao đối với cá tuyết muối, nhưng thách thức chính là giá tăng cao, liệu thị trường có sẵn sàng chấp nhận mức giá mà các nhà chế biến buộc phải đưa ra hay không.
"Chúng tôi hiện đang ở giai đoạn sản xuất và chưa thực sự kiểm tra xem liệu thị trường có chấp nhận các mức giá này hay không. Chúng tôi đang giả định lượng tiêu thụ sẽ giảm với các mức giá này, và câu hỏi chính là lượng tiêu thụ sẽ giảm bao nhiêu.", ông Sperre cho biết.
Đối với các kích cỡ cá tuyết cod mà Nils Sperre đang mua, ông Sperre tin rằng sẽ phát sinh thêm chi phí hàng năm từ 15-20%, người tiêu dùng sau đó sẽ phải chịu các chi phí này.
Hiện có rất nhiều người tiêu dùng cá tuyết cod đang tìm cách chuyển từ cá Nga sang cá Na Uy hoặc Iceland.
Hiện chưa có khoảng cách về giá vào lúc này, nhưng có những lo ngại cho rằng điều này sẽ xảy ra. Nguồn cung sẵn có rất hạn chế và đây có thể sẽ là vấn đề nếu giá tiếp tục tăng cao trong những tháng hè.
Phương Linh