Xã Kim Trung (Kim Sơn, Ninh Bình) mấy năm gần đây được các hộ nuôi hàu tìm đến như địa chỉ tin cậy do chất lượng hàu giống của xã rất tốt. Mặc dù mới 3 năm phát triển nghề nuôi hàu giống nhưng loại con nuôi này đã đem lại doanh thu đáng kể cho mỗi hộ nuôi. Hiện nay, chính quyền địa phương đang quy hoạch mở rộng diện tích nuôi từ 26,18 ha lên 70 ha và quan tâm xây dựng thương hiệu hàu giống Kim Trung nhằm giúp bà con yên tâm đầu tư vào giống thủy sản này.
Ông Vũ Văn Tiến ở khu nuôi tôm công nghiệp xã Kim Trung là một trong những người đầu tiên đưa hàu giống vào nuôi tại khu vực này. Ông Tiến cho biết: Trước đây, gia đình tôi thầu 1 ha tại khu vực này để nuôi tôm, thế nhưng mấy năm gần đây nuôi tôm gặp nhiều rủi ro, giá trị mang lại không lớn nên gia đình đã chọn con nuôi khác thay thế. Năm 2014, có một hộ gần đó ương nuôi hàu giống, tôi thấy hiệu quả của con giống này mang lại cao nên đã học tập kinh nghiệm rồi phát triển mô hình tại gia đình. Tôi cải tạo khu vực nuôi tôm trước đây thành 8 ô nhỏ, làm bể chứa nước lắng, lán trại cấy giống, bể dưỡng hàu, mua giá thể làm giống..., với kinh phí khoảng 600 triệu đồng. Quy trình sản xuất giống hàu đơn giản, gồm 6 bước cơ bản là: thu gom hàu bố mẹ; nuôi vỗ hàu bố mẹ; nuôi tảo sinh khối; cho hàu bố mẹ sinh sản; thu và ấp trứng; chăm sóc và ương nuôi ấu trùng hàu.
Yếu tố quan trọng quyết định thành công trong quá trình sản xuất chính là nguồn nước phải đảm bảo thật sạch thì hàu giống mới khỏe mạnh. Hàu bố mẹ được nhập từ những địa chỉ uy tín ở Quảng Ninh. Thời gian cho một chu kỳ sản xuất giống khoảng 2 tháng. Với điều kiện nguồn nước ở Kim Trung 1 năm có 6 tháng nước mặn (từ tháng 8 dương lịch đến tháng 2 dương lịch năm sau) phù hợp làm hàu giống, do đó 1 vụ kéo dài nửa năm, cho thu hoạch 3 lứa. Trung bình mỗi lứa hàu sinh trưởng, phát triển tốt, thu 1 ha được 2-3 nghìn chùm hàu, thu lãi 200 triệu đồng. Như vậy, mỗi ha hàu 1 năm gia đình thu trên 500 triệu đồng. Hiện nay, đầu ra cho hàu giống của gia đình ổn định, được thương lái ở Quảng Ninh trực tiếp đến thu mua nên gia đình yên tâm sản xuất con giống tốt nhất.
Hộ gia đình ông Phạm Văn Kiệm, ở xóm 5, xã Kim Trung cũng đã chuyển đổi mô hình từ nuôi tôm và cua xanh sang nuôi hàu giống với diện tích 1 ha. Nắm bắt được thị trường hàu giống tại địa phương rất có triển vọng, nên từ năm 2015 gia đình ông Kiệm học hỏi kinh nghiệm để nuôi. Thuận lợi ở Kim Trung là có môi trường tự nhiên, đảm bảo các yêu cầu về nhiệt độ nước, độ mặn rất phù hợp để nuôi hàu. Mô hình sản xuất hàu giống đảm bảo về môi trường vì nuôi tảo tự nhiên, thời gian quay vòng nhanh, ít chịu ảnh hưởng của thời tiết do có nhà xưởng để điều chỉnh nhiệt độ, ánh sáng... Từ kiến thức kinh nghiệm học tập qua sách báo, qua các buổi chuyển giao kỹ thuật, gia đình ông Kiệm đã áp dụng thành công nuôi hàu giống, cho thu nhập khoảng 1 tỷ đồng/năm. Đạt được hiệu quả cao trong phát triển con nuôi mới, các hộ nuôi hàu đang có nhu cầu thành lập tổ hợp tác nuôi hàu của xã cũng như xây dựng được thương hiệu cho con nuôi này trên vùng đất Kim Trung, giúp người nuôi yên tâm đầu tư sản xuất, tiếp tục nâng cao chất lượng con giống, mở rộng thị trường tiêu thụ.
Trao đổi về hướng đi bền vững cho hàu giống Kim Trung, đồng chí Vũ Trường Thu, Chủ tịch UBND xã Kim Trung cho biết: Thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành Nông nghiệp của tỉnh và của huyện Kim Sơn, xã Kim Trung nắm bắt được xu hướng và lợi thế về sản xuất ngao giống, hàu giống là loại thủy sản nuôi mới và đang phát triển trên địa bàn xã nên đã chọn con nuôi này là hướng đi mới trong tái cơ cấu ngành thủy sản của xã. Đến nay, trên địa bàn xã có 26,18 ha nuôi ngao, hàu giống, với 24 hộ nuôi. Hiệu quả kinh tế từ nuôi hàu giống khá cao, tính đến tháng 11/2018, tổng doanh thu nuôi hàu giống đạt 12,5 tỷ đồng. Trong khi còn hơn 1 tháng nữa mới vào vụ chính giống hàu nên doanh thu từ hàu giống hết năm 2018 ước đạt thêm trên 5 tỷ đồng nữa.
Thời gian tới, xã Kim Trung khuyến khích các hộ nuôi mở rộng diện tích nuôi hàu giống, chuyển đổi các mô hình con nuôi như tôm sú, tôm thẻ quảng canh hoặc nuôi hình thức bán công nghiệp sang nuôi ngao giống và hàu giống. Dự kiến vùng quy hoạch là 70ha, trong đó riêng khu nuôi tôm công nghiệp Kim Trung diện tích sản xuất là 43,6ha, vùng nội đồng là trên 20ha. Về điều kiện sản xuất, nhằm tạo điều kiện cho nhân dân sản xuất, xã Kim Trung cần xây dựng được quy chế quản lý vùng, thành lập được hiệp hội nghề sản xuất, tiêu thụ ngao giống, hàu giống; phối hợp với các ngành, các cơ quan chuyên môn hướng dẫn, hỗ trợ tập huấn kỹ thuật và quản lý chuyên ngành sản xuất giống thủy sản; đề xuất, kiến nghị với các cấp, các ngành và phối hợp với hệ thống ngân hàng thương mại quan tâm, tạo điều kiện cho hộ vay vốn với thủ tục đơn giản, thuận lợi. Xã Kim Trung cam kết với các hộ nuôi là chính quyền địa phương sẽ tạo điều kiện tốt nhất và xây dựng quy chế quản lý vùng, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn để các doanh nghiệp cũng như người nông dân yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế. Đồng thời, xã tạo điều kiện xây dựng thương hiệu cho hàu giống, UBND xã đang xây dựng kế hoạch và lộ trình, phối hợp với cơ quan chuyên ngành về giống thủy sản và cơ quan xúc tiến thương mại các cấp triển khai thực hiện việc xác định và công nhận thương hiệu cho hàu giống Kim Trung.
(Theo báo Ninh Bình)