Để hạn chế nguy cơ thiệt hại đối với người nuôi nghêu có thể xảy ra như hàng năm, ngành chức năng đã chủ động một số biện pháp giúp giảm thiệt hại do nắng nóng, hạn mặn gây ra.
Chủ động ngăn thiệt hại
Toàn tỉnh hiện có 9 hợp tác xã (HTX) nuôi nghêu ở 3 huyện biển với tổng diện tích 7.414ha. Theo thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh Bến Tre, có 3.762 diện tích có nghêu, trong đó, 345ha nghêu giống và 3.417ha nghêu thịt. Thời điểm này, nghêu giống và nghêu thịt còn khá nhiều và mật độ tương đối cao, tập trung ở HTX Thủy sản: Thạnh Lợi, Bình Minh (Thạnh Phú), Rạng Đông (Bình Đại), An Thủy, Tân Thủy (Ba Tri).
HTX Rạng Đông đã tiến hành kiểm tra trữ lượng trên bãi nghêu, ước khoảng 1 ngàn tấn (cỡ 150 - 200 con/kg). HTX đang tập trung khai thác, san thưa để giảm mật độ; đồng thời, tập trung công tác quản lý môi trường vùng nuôi nghêu và thường xuyên khảo sát sân bãi để sớm phát hiện các biến động yếu tố môi trường, thời tiết để có giải pháp can thiệp kịp thời.
Giám đốc HTX Rạng Đông Phan Hoàng Vân cho biết, rút kinh nghiệm từ những năm trước, từ thời điểm bắt đầu mùa nắng nóng, nước mặn dâng cao, mực nước thấp, vùng có nghêu ở gò cao thường bị chết. Nắm được chu kỳ của thời tiết cùng kinh nghiệm, từ đầu tháng 2-2019, HTX họp thông báo đến xã viên và chính quyền địa phương thống nhất các biện pháp chủ động kiểm tra, khảo sát, đánh giá lại trữ lượng nghêu để có những phương án thích hợp ngăn chặn thiệt hại do thời tiết.
Theo đó, các xã viên đang tiến hành khai thác nghêu thịt (40 - 80 con/kg), ước khoảng 500 tấn, từ nay đến trước tháng 3 dương lịch, để san thưa nghêu trung còn lại trên bãi từ vùng cao xuống vùng thấp. Ông Phan Hoàng Vân cho hay, HTX sẽ tranh thủ thời gian và điều kiện thủy triều để khai thác toàn bộ các lô nghêu đạt kích cỡ thương phẩm, tuyệt đối không đợi giá nhằm tránh thiệt hại xảy ra.
Riêng khu vực HTX Thủy sản Đồng Tâm và Bảo Thuận đã xuất hiện khu vực nghêu giống với diện tích tương đối lớn, ước sản lượng khoảng 700 tấn. Trước tình hình đó, HTX cử lực lượng luân phiên theo dõi diễn biến tình hình nghêu giống ở khu vực này. Hiện HTX Đồng Tâm và Bảo Thuận đã có kế hoạch di dời nghêu đến khu vực nuôi an toàn và duy trì mật độ dưới 250 - 300 con/m2. Dự kiến, nếu điều kiện môi trường bất lợi, HTX xin chủ trương khai thác để tránh ảnh hưởng đến nghêu nuôi, giảm bớt thiệt hại có thể xảy ra.
Giải pháp bảo vệ nghêu
Ông Huỳnh Văn Dư - Chuyên viên Phòng Quản lý nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản tỉnh cho biết, để quản lý tốt tình hình nuôi nghêu trong thời gian tới, góp phần mang lại hiệu quả cao cho các HTX nuôi nghêu tại 3 huyện biển, Chi cục Thủy sản tỉnh đã khuyến cáo một số giải pháp.
Cụ thể, HTX nuôi thường xuyên khảo sát sân bãi, kiểm tra tình hình phát triển của nghêu nuôi, theo dõi chặt chẽ sự biến động của thời tiết, môi trường nước. Phân công cán bộ đo đạc các yếu tố môi trường: độ mặn, nhiệt độ, pH… nhằm phát hiện các biến động bất lợi của môi trường, thời tiết để có giải pháp quản lý tốt. Đối với nghêu giống, nghêu trung chưa đạt kích cỡ thu hoạch cần tiến hành san thưa hoặc di dời ra vùng bãi nuôi sâu hơn, giảm mật độ nghêu nuôi ở các bãi cao triều, mật độ khoảng 150 - 200 con/m2.
Nhằm giảm thiệt hại cho các HTX khi hiện tượng nghêu chết có thể xảy ra trong thời gian nắng nóng, HTX và hộ nuôi tập trung thu hoạch toàn bộ số lượng nghêu thịt đạt kích cỡ thương phẩm trước thời điểm giữa tháng 3 (dương lịch). Đồng thời, có biện pháp khai thông các vùng nước đọng lại ở các bãi nghêu để tránh hiện tượng đọng nước cục bộ, nhiệt độ tăng cao vào buổi trưa dễ kích thích nghêu sinh sản và gây ra hiện tượng nghêu yếu và chết.
Ông Huỳnh Văn Dư lưu ý, khi phát hiện những dấu hiệu bất thường trên sân nghêu, các HTX nên báo ngay về trạm chăn nuôi và thú y huyện, cán bộ thú y các xã, phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện để được hướng dẫn, hỗ trợ xử lý kịp thời. Đồng thời, khẩn trương thu gom toàn bộ vỏ nhuyễn thể bị chết, tránh ô nhiễm môi trường vùng nuôi. Tuyệt đối không đem nhuyễn thể sống còn lại khu vực nuôi bị nhiễm bệnh tiếp tục thả nuôi ở các bãi nuôi khác nhằm tránh lây lan giữa các vùng.
Theo con nước hàng tháng, lực lượng của Chi cục Thủy sản tỉnh phối hợp với các HTX, trong đó có HTX Rạng Đông lấy mẫu nước, mẫu nghêu, độ mặn để chủ động ngăn chặn thiệt hại. Theo các chuyên gia, độ mặn trên 10 - 25‰ thích hợp để nghêu sinh trưởng tốt với mật độ dưới 150 - 200 con/m2; độ mặn quá thấp hoặc quá cao (dưới 10‰ và trên 30‰) sẽ ảnh hưởng đến nghêu.
(Theo báo Đồng Khởi)