(vasep.com.vn) Tại Hội nghị Tiếp thị Hải sản Toàn cầu, nhiều chuyên gia thảo luận về cá tra đã dự đoán Hoa Kỳ sẽ giảm NK cá tra. Nhưng ít ai dự đoán được giá cả ổn định hoặc sự nổi lên của Trung Quốc như là một thị trường nổi bật với tất cả các lô hàng mà Mỹ từ chối.
Sau một cuộc tranh luận chính trị kéo dài, vào tháng 8/2017, Cơ quan kiểm tra và an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ bắt đầu thanh tra toàn bộ cá tra/basa NK. Do việc tăng cường thanh tra và thuế chống bán phá giá cao, chỉ có 2 trong số 14 nhà XK cá tra / basa của Việt Nam hiện vẫn đang XK cá tra sang Mỹ.
Giám đốc Viện Thủy sản Quốc gia, ông John Connelly, thảo luận với các đại biểu của GSMC 2018 tại Miami, Florida về việc Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục đánh giá xem các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm có đảm bảo các kiểm tra bổ sung tiến hành gần đây hay không. Tuy nhiên, theo ông Mike Kocsis, Phó chủ tịch về thu mua thủy sản nuôi của công ty High Liner Foods, cũng như trường hợp của GSMC 2017, vẫn chưa thể xác định được xu hướng chiếm ưu thế trong thương mại cá tra tại Mỹ trong thời gian tới.
NK cá tra / basa của Mỹ dự kiến sẽ giảm đáng kể so với tổng khối lượng 384.000 tấn kể từ năm 2016, trong đó Mỹ NK 263.000 tấn trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2017. theo số liệu của Cục Nghề cá biển Quốc gia (NMFS) do Kocsis đưa ra, thị phần NK từ Việt Nam với tổng sản lượng 1,3 triệu tấn giảm từ 33% xuống còn 21% trong giai đoạn 2016 và 2017.
Tháng 9/2017, FSIS đã bắt đầu với vai trò thanh tra an toàn thực phẩm mới của mình đối với cá tra/basa và các loài siluriformes khác, bao gồm cả cá da trơn trong nước.
Trước đây, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) duy trì vai trò giám sát tính an toàn của tất cả các loài thủy hải sản ở Hoa Kỳ, tuy nhiên luật đã thông qua trong năm 2008 và một cuộc chiến chính trị tiếp theo đã dẫn đến việc FSIS thay thế việc thanh tra.
Sự thay đổi này đã gây ra một số rắc rối đối với XK của Việt Nam. Vào tháng 12/2017, FSIS đã chặn một container có chứa 39.000 pao cá swai xông CO đông lạnh từ Việt Nam.
Ngoài ra, cũng vào tháng 9/2017, FSIS nhấn mạnh vào một yêu cầu ghi nhãn mới, nhất quán với các tiêu chuẩn về thịt, thông báo cho người tiêu dùng rằng cá tra / basa có thể chứa đến 5% lượng nước bổ sung.
Erik Buckner, Giám đốc cấp cao của Sysco cho biết, các nhà hàng độc lập đã duy trì được lòng trung thành với cá tra/basa, nhưng sự sụt giảm này có thể thấy rõ qua sự sụt giảm đơn đặt hàng từ chuỗi nhà hàng quy mô lớn của Mỹ.
Tuy nhiên, trong những gì Kocsis mô tả như một "bậc thầy trong việc xoay chuyển từ thị trường này sang thị trường khác", các nhà sản xuất Việt Nam đã xem Trung Quốc như là một đối tác thương mại sẵn sàng cho việc cung cấp cá tra/basa.
Trong một khoảng thời gian rất nhỏ, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ và trở thành nước NK cá tra/basa hàng đầu của các công ty XK Việt Nam. Jerry Chang, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Chang International Group cho biết, tổng số thực tế có thể cao hơn gấp đôi so với báo cáo, do sự phụ thuộc nhiều vào thương mại xám giữa các nước thứ ba, thường được sử dụng ở Trung Quốc để giảm thuế hải quan.
Dự kiến rằng Trung Quốc sẽ tăng tiêu cá tra. Thực tế là rào cản về kỹ thuật và quản lý mới ở Mỹ là một chất xúc tác để thúc đẩy yếu tố đó, nhưng cơ sở về vị trí địa lý và giá trị của loài cá này đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi này từ Hoa Kỳ sang Trung Quốc.
Nhờ nhu cầu cá tra cao của Trung Quốc, nguồn cung cá và giá cả vẫn ổn định.
Tuy nhiên, mặc dù thành công ở Trung Quốc, các nhà sản xuất Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn rời khỏi thị trường Mỹ.
Thị trường Mỹ chắc chắn vẫn sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tương lai đối với loài cá này. Ở đây, hầu hết người tiêu dùng có nhu cầu cao về các sản phẩm chất lượng cao.