(vasep.com.vn) Từ ngày 01/01/2014, Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Chile (VCFTA) chính thức có hiệu lực. Và cũng từ đó, XK cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này có xu hướng tăng trưởng liên tục. Chile hiện đang là thị trường XK cá ngừ đơn lẻ lớn thứ 16 của Việt Nam.
VCFTA là FTA song phương đầu tiên của Việt Nam với một quốc gia ở khu vực Châu Mỹ, trong đó cả Việt Nam và Chile dành nhiều ưu đãi cho nhau. Về mức cam kết chung, Việt Nam cam kết xoá bỏ thuế quan đối với 87,8% số dòng thuế cho Chile trong vòng 15 năm. Đổi lại, Chile sẽ xóa bỏ thuế quan cho 99,62% kim ngạch xuất khẩu (ở thời điểm năm 2007) của Việt Nam trong vòng 10 năm, trong đó 81,8% kim ngạch và 83,54% dòng thuế sẽ được xóa bỏ ngay. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sẽ được cắt giảm thuế ngay và nhanh từ mức 6% hiện tại, trong đó có các mặt hàng thủy sản như cá ngừ các loại.
Chính vì vậy mà VCFTA có hiệu lực đã trở thành đòn bẩy cho XK cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này. Năm 2010, giá trị XK cá ngừ của Việt Nam sang Chile chỉ đạt 146 nghìn USD, một con số rất thấp. Nhưng chỉ 2 năm sau đó, khi Việt Nam đặt bút ký Hiệp định Thương mại Tự do với Chile, XK cá ngừ sang thị trường này đã tăng vọt 212%. Và 5 năm kể từ khi VCFTA có hiệu lực, năm 2014, giá trị XK cá ngừ của Việt Nam sang Chile đã tăng từ 1,4 triệu USD lên gần 10,2 triệu USD, tăng 633%.
Chile hiện đang NK rất nhiều cá ngừ chế biến đóng hộp để phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước. Sản phẩm này chiếm tới 98% tổng khối lượng NK cá ngừ của Chile. Còn lại là các sản phẩm thăn/ philê cá ngừ đông lạnh. Các nguồn cung cá ngừ chính cho thị trường Chile gồm Thái Lan, Ecuador, Tây Ban Nha, Trung Quốc và Việt Nam.
Tuy Chile không phải là một thị trường NK cá ngừ lớn, nhưng Chile là quốc gia đầu tiên ở khu vực Mỹ Latinh ký kết hiệp định thương mại tự do với Việt Nam. Đây được xem là cửa ngõ giúp các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường rộng lớn ở Mỹ Latinh như Brazil, Argentina,… Ngoài ra, nếu VCFTA mang lại hiệu quả cao cho hai quốc gia sẽ là hình mẫu cho việc mở rộng quan hệ kinh tế với các quốc gia khác trong khu vực này.
Việc các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam XK được sang thị trường này thì cũng có khả năng XK sang được cả 33 thị trường thuộc khu vực Mỹ Latinh. Hiện Chile cùng với Mexico, Peru, Colombia đã thành lập Liên minh Thái Bình Dương, Chile cũng đã có hiệp định thương mại với các nước trong khu vực. Do vậy, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam vào được thị trường Chile thì cũng có thể thâm nhập vào các thị trường khác trong Liên minh Thái Bình Dương và thị trường các nước Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, trước khi VCFTA có hiệu lực, Chile đã ký đến 23 hiệp định thương mại tự do, tiêu biểu với các quốc gia có ngành đánh bắt và chế biến XK cá ngừ lớn như Hoa Kỳ, Mêxicô, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Australia… Như vậy có thể nhận thấy tại thị trường Chile, các DN XK cá ngừ của Việt Nam phải đối mặt với nhiều đối thủ cạnh tranh. Và để cạnh tranh được với các đối thủ này, giá cả và chất lượng là yếu tố quan trọng nhất để các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam có thể giữ vững được thị phần tại thị trường này.