(vasep.com.vn) 100 quốc gia đã ký Hiệp định về các biện pháp của quốc gia có cảng, thỏa thuận ràng buộc quốc tế đầu tiên về chống đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Angola, Eritrea, Morocco và Nigeria trong tuần đầu tháng 11/2022 đã ký Hiệp định về các biện pháp của quốc gia có cảng của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), đưa số lượng các bên ký liên kết toàn cầu về chống đánh bắt IUU lên 100 nước.
PSMA là công cụ ràng buộc quốc tế đầu tiên được thiết kế để ngăn ngừa, ngăn cản và loại bỏ các hoạt động đánh bắt IUU bằng cách từ chối cập cảng đối với các tàu nước ngoài tham gia và hỗ trợ các hoạt động như vậy. PSMA có hiệu lực vào tháng 6/2016.
Cứ 5 con cá bị đánh bắt trên khắp thế giới hàng năm thì có 1 con được cho là có nguồn gốc từ hoạt động đánh bắt IUU. Khai thác IUU là nguyên nhân của việc mất đi 11-26 triệu tấn cá mỗi năm, ước tính có giá trị kinh tế từ 10 tỷ - 23 tỷ USD.
Thế giới được cho là sẽ điều chỉnh một cách hiệu quả và chấm dứt tình trạng lạm thác, đánh bắt IUU và các hoạt động đánh bắt hủy diệt vào năm 2020, theo các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) do Liên hợp quốc ủy quyền.
Dự kiến sẽ thực hiện các kế hoạch quản lý dựa trên cơ sở khoa học để khôi phục trữ lượng hải sản trong thời gian ngắn nhất có thể, ít nhất là ở mức có thể tạo ra năng suất bền vững tối đa.
Chỉ số này được thiết lập để đạt được vào năm 2020, không giống như hầu hết các mục tiêu SDG với năm mục tiêu là 2030. Nhưng thế giới đã không đạt được mục tiêu loại bỏ khai thác IUU vào năm 2020. Vì vậy, thực hiện PSMA là một trong những cách tiết kiệm chi phí nhất FAO lưu ý các phương tiện để hạn chế đánh bắt IUU. 4 quốc gia châu Phi - Ăng-gô-la, Eritrea, Ma-rốc và Nigeria là những quốc gia mới nhất ủng hộ thỏa thuận.
Nigeria nằm trong số 10 quốc gia hoạt động kém nhất, theo Chỉ số đánh bắt IUU năm 2021. Chỉ số này đo lường mức độ các quốc gia phát hiện và chống đánh bắt IUU một cách hiệu quả.
Khoảng 60% các quốc gia có cảng hiện nay trên toàn cầu đã cam kết thực hiện thỏa thuận chống khai thác IUU.
Manuel Barange, Giám đốc cơ quan nghề cá và nuôi trồng thủy sản của FAO, nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác để tăng cường kiểm soát cảng và trao đổi thông tin đầy đủ thông qua việc thực hiện PSMA.
Theo ông Manuel Barange, điều này sẽ giúp chuyển đổi hệ thống thức ăn thủy sản và tối đa hóa vai trò của chúng như là động lực tạo việc làm, tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và bền vững môi trường.
Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), khai thác IUU đề cập đến đánh bắt hải sản và các hoạt động liên quan đến đánh bắt hải sản được thực hiện mà:
• Vi phạm luật pháp quốc gia, khu vực và quốc tế
• Không báo cáo, báo cáo sai hoặc báo cáo không đầy đủ thông tin về hoạt động đánh bắt và sản lượng đánh bắt
• Đánh cá bằng tàu không quốc tịch
• Đánh cá trong các khu vực dưới sự ủy quyền của các tổ chức quản lý nghề cá khu vực (RFMO) bởi các tàu không thuộc sự quản lý
• Các hoạt động đánh bắt hải sản không được quản lý bởi các quốc gia và không thể dễ dàng giám sát.
Hải sản đánh bắt trong tự nhiên thường di chuyển nhiều nơi từ các đại dương của chúng ta qua các tàu, cảng và các quốc gia cho đến khi đến được thị trường định sẵn. Khai thác hải sản bền vững phải tuân theo các quy tắc quốc tế để mang lại lợi ích cho nguồn lợi thủy sản, môi trường và sinh kế của các cộng đồng phụ thuộc vào đánh bắt hải sản.
Khoảng 100 quốc gia đã tán thành thỏa thuận này sẽ có thể trao đổi thông tin thông qua Hệ thống trao đổi thông tin toàn cầu của PSMA. Hệ thống này được FAO đưa ra vào tháng 12/2021.
Các quốc gia này sẽ có thể trao đổi thông tin với các quốc gia liên quan, FAO và các bên liên quan khác về các quyết định đối với các tàu đánh cá treo cờ nước ngoài. Điều này bao gồm kết quả kiểm tra và việc từ chối cấp phép cho các tàu.