Liên quan đến việc thực thi Nghị định 154/2016/NĐ-CP về phí bảo vệ môi trường đối với nước thải, sau thời gian gần một năm VASEP báo cáo, kiến nghị giải quyết bất cập nhưng đến nay tình hình vẫn không thay đổi và chúng tôi xin phép được báo cáo ngắn gọn như sau:
Đầu năm 2017, nhiều DN hội viên VASEP đã phản ánh việc các Chi cục Môi trường các Tỉnh đang yêu cầu các nhà máy chế biến thủy sản phải đóng phí bảo vệ môi trường (BVMT) theo Nghị định 154/2016/NĐ-CP (NĐ154) bao gồm cả 4 chỉ tiêu kim loại nặng (Hg, Pb, As, Cd) là các chỉ tiêu không có trong QCVN 11:2015/BTNMT (nước thải cho chế biến thủy sản). VASEP đã có văn bản số 78/2017/CV-VASEP ngày 27/6/2017 gửi BộTài nguyên & Môi trường (Bộ TNMT) để kiến nghị Bộ có văn bản chỉ đạo việc thực hiện NĐ 154, hướng dẫn để DN chế biến thủy sản không phải trả phí cho các chỉ tiêu không có trong QCVN 11:2015/BTNMT.
Ngày 7/8/2017,Tổng cục Môi trường đã có văn bản số 2106/TCMT-KSON trả lời công văn 78/2017/CV-VASEP của VASEP. Theo đó, BộTNMT thông báo đã có công văn số 1941/BTNMT-TCMT ngày 21/4/2017 báo cáo Thủ tướng Chính phủ và công văn số 2055/BTNMT-TCMT ngày 27/4/2017 gửi BộTài chính về các bất cập của NĐ154 để đề nghị Bộ Tài chính hướng dẫn, tháo gỡ các vướng mắc trong thực hiện quy định về phí BVMT đối với nước thải.
Ngày 3/7/2017, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 6793/VPCP-KTTH thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ giao Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ TNMT hướng dẫn triển khai thực hiện NĐ154; tổ chức khảo sát thực tế, đánh giá việc thực hiện ND154, trên cơ sở đó tổng hợp vướng mắc, khó khăn phát sinh và đề xuất biện pháp xử lý báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Ngày 22/8/2017, VASEP tiếp tục có công văn số 117/2017/CV-VASEP gửi Bộ Tài chính báo cáo và đề nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn việc thực hiện NĐ154 theo văn bản số 1941/BTNMT-TCMT của Bộ TNMT và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại công văn 6793/VPCP-KTTH.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng theo văn bản 6793/VPCP-KTTH của Văn phòng Chính phủ và để trả lời công văn 117/2017/CV-VASEP của VASEP, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản số 13740/BTC-CST ngày 12/10/2017 ngay sau cuộc họp 3 bên do đại diện lãnh đạo Vụ Chính sách Thuế-Bộ Tài chính chủ trì cùng với đại diện của Tổng cục Môi trường-Bộ TNMT và VASEP.
Theo văn bản 13740/BTC-CST kể trên, Bộ Tài chính hướng dẫn và khẳng định NĐ 154 không có quy định phải đánh giá, lấy mẫu phân tích đối với tất cả các thông số ô nhiễm, mà chỉ quy định mức phí và cách tính đối với các chất ô nhiễm có trong nước thải. Về xác định số phí phải nộp thì theo điểm b khoản 1 Điều 12 NĐ 154, Chính phủ đã giao Bộ TNMT quy định việc đánh giá, lấy mẫu phân tích nước thải công nghiệp để xác định số phí phải nộp theo quy định của NĐ154.
Tuy nhiên, đến nay Bộ TNMT vẫn chưa có văn bản hướng dẫn các Chi cục Môi trường các tỉnh theo điểm b khoản 1 Điều 12 NĐ 154 và đặc biệt là hiện tại (quý 1/2018) nhiều DN thủy sản tiếp tục phản ánh là vẫn đang phải đóng phí BVMT cho các chỉ tiêu kim loại nặng nói trên như năm 2017. Việc này không chỉ gây phiền phức cho các DN thủy sản mà còn đặc biệt khiến cộng đồng DN quan ngại và nghi ngờ vào tính hiệu quả của văn bản, của chỉ đạo và của cải cách.
Trên góc độ tuân thủ tuyệt đối các quy định phù hợp của pháp luật và chung tay cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, hợp tác đầy đủ với các Bộ ngành liên quan, bao gồm đặc biệt lĩnh vực bảo vệ môi trường, Hiệp hội VASEP trân trọng báo cáo Bộ trưởng-Chủ tịch Hội đồng TV CCTTHC cùng các Bộ trưởng và kiến nghị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường có văn bản chỉ đạo ngay việc thực hiện đúng NĐ154 mà trong đó không thực hiện việc yêu cầu các DN thủy sản phải lấy mẫu-kiểm nghiệm & trả phí BVMT cho các chỉ tiêu ô nhiễm không có trong QCVN 11:2015, đặc biệt là 4 chỉ tiêu kim loại nặng (Hg, Pb, As, Cd) theo đúng nội dung mà Bộ Tài chính đã có ý kiến tại văn bản 13740/BTC-CST ngày 12/10/2017.
Đỗ Hương