Ngày 05/01/2012, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 04/2012/TT-BTC (TT 04) quy định chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí trong công tác thú y và có hiệu lực từ ngày 01/03/2012.
Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp thủy sản (DN), hiện nay mức phí kiểm dịch lô hàng theo qui định tại TT 04 tăng quá cao, lên tới mức trên 300% so với qui định cũ tại Thông tư 199/2010/TT-BTC ngày 13/12/2010 của Bộ Tài chính (TT 199). Cụ thể như sau:
1. Theo qui định tại TT 199 (tại điểm 16, Mục A của Phụ lục 4: Phí về công tác thú y thủy sản), phí kiểm dịch động vật thủy sản và sản phẩm động vật thủy sản được tính theo lô hàng, bất kể lô hàng lớn hay nhỏ có từ 1 hoặc nhiều container trở lên, không tính theo trọng lượng, áp dụng chung đối với cả lô hàng nhập khẩu cũng như lô hàng xuất khẩu, với mức phí chung là: 285.000 đồng/lô hàng (chưa kể phí xét nghiệm theo chỉ tiêu đơn lẻ nếu lô hàng cần phải xét nghiệm).
2. Theo qui định mới tại TT 04 (tại điểm 1.2, Mục III của Phụ lục 4: Phí kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật), mức phí kiểm dịch được phân thành 2 cấp và được qui định cũng theo lô hàng nhưng lô hàng có ấn định trọng lượng cụ thể theo số lượng tấn, cụ thể mức phí kiểm dịch là: i) 400.000 đồng/lô hàng từ 12 – 24 tấn; ii) 200.000 đồng/lô hàng dưới 12 tấn (chưa kể phí xét nghiệm theo chỉ tiêu đơn lẻ nếu lô hàng cần phải xét nghiệm)
Theo qui định này, nếu DN nhập một lô hàng lớn, đóng trong nhiều container sẽ gặp khó khăn do phải trả phí kiểm dịch quá lớn. Cụ thể:
- Nếu lô hàng có 1 cont 24 tấn: phí kiểm dịch 400.000 đồng so với mức cũ 285.000 đồng thì tăng 40,35%.
- Nếu lô hàng có 2 cont 48 tấn: phí kiểm dịch 800.000 đồng so với mức cũ 285.000 đồng thì tăng 180,71%.
- Nếu lô hàng có 3 cont 72 tấn: phí kiểm dịch 1.200.000 đồng so với mức cũ 285.000 đồng thì tăng 321,06%.
- Nếu lô hàng càng lớn, thì mức phí sẽ tăng gấp nhiều lần do có nhiều cont.
Hiện nay, do khan hiếm nguyên liệu trong nước và việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu nhập khẩu ngày càng khó khăn, để gia tăng xuất khẩu, để giảm chi phí, có đủ nguyên liệu dự trữ để sản xuất trong năm, chủ động trong việc ký kết hợp đồng với khách hàng và đảm bảo công ăn việc làm thường xuyên cho người lao động, nhiều DN phải nhập với số lượng hàng lớn, nhất là vào những thời điểm mùa vụ tới, việc nhập cả tàu là chuyện bình thường trong thời điểm thiếu nguyên liệu như hiện nay.
Việc áp dụng qui định tại TT04 của Bộ Tài chính về phí kiểm dịch lô hàng như trên sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc tăng cường nhập khẩu để gia tăng xuất khẩu vì chi phí kiểm dịch tăng quá cao.
Năm 2012 là một năm rất khó khăn đối với các DN thủy sản khi vốn bị thắt chặt, hàng loạt chi phí đầu vào đều tiếp tục tăng từ 10-35% so với năm 2011 (điện, nước, lương, nguyên liệu thủy sản, chi phí kiểm nghiệm, xăng dầu, bao bì ....), nay lại xuất hiện thêm việc tăng phí kiểm dịch lô hàng theo qui định tại TT 04 đang ảnh hưởng rất lớn tới sức cạnh tranh của các DN thủy sản XK.
Từ trước tới nay, việc kiểm dịch lô hàng thủy sản đông lạnh NK thực tế chỉ là kiểm tra cảm quan, không có hoạt động gì mới so với trước nên việc tăng phí kiểm dịch lô hàng theo qui định mới phân theo trọng lượng cont là chưa hợp lý, gây tốn kém cho DN.