Phúc công văn số 664/XNK-NS của Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương gửi các Hiệp hội v/v tham vấn các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu nhóm hàng nông sản, thủy sản sang thị trường Liên Bang Nga, Hiệp hội VASEP có ý kiến như sau:
1. Kết quả xuất khẩu sang LB Nga: 7 tháng đầu năm 2014, Việt Nam đã xuất khẩu sang Liên bang Nga trị giá 36.195.088 USD, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản phẩm chủ yếu xuất khẩu sang thị trường này gồm cá tra, tôm, nhuyễn thể chân đầu, cá ngừ. Theo đánh giá của Hiệp hội, những con số này chưa thể hiện đúng tiềm năng thương mại thủy sản giữa Việt Nam và CHLB Nga.
Hiện nay xuất khẩu thủy sản sang thị trường này có đặc điểm riêng là bị giới hạn số lượng công ty được phép xuất khẩu sang Liên bang Nga. Hiện nay chỉ có khoảng 25 phân xưởng chế biến xuất khẩu thủy sản trong tổng số trên 600 phân xưởng chế biến trên toàn quốc được phép xuất khẩu sang thị trường này. Các mặt hàng được phép xuất khẩu chủ yếu là cá tra/basa, tôm đông lạnh, thủy hải sản khô, nhuyễn thể chân đầu.
2. Đánh giá hiện trạng và những khó khăn, vướng mắc khi xuất khẩu sang thị trường này: LB Nga đã & đang siết chặt kiểm soát chất lượng thủy sản nhập khẩu từ các nước, trong đó có Việt Nam. Kết quả đánh giá của CQTQ Nga, và sau đó là việc giới hạn số lượng đơn vi được phép nhập khẩu của Nga và số lượng nhà máy chế biến thủy sản Việt Nam xuất khẩu sang LB Nga. Cục kiểm dịch thực vật Liên bang Nga (VPSS) thực hiện kiểm tra đánh giá những cơ sở chế biến tại Việt Nam và vói những trường hợp bị đình chỉ thì các lý do đưa ra thường khá chung chung: không đảm bảo VSATTP trong khi hàng hóa của các đơn vị này vẫn đang được sản xuất và xuất khẩu đi các thị trường EU, Nhật, Mỹ…mà chưa bị phản hồi về vấn đề VSATTP.
Đầu tháng 8/2014, phía Nga đã có thông báo dỡ bỏ lệnh tạm đình chỉ nhập khẩu thủy sản vào thị trường LB Nga và Liên minh Hải quan đối với 5 DN xuất khẩu cá tra, 2 DN xuất khẩu tôm, đồng thời cho phép thêm 3 cơ sở chế biến khác có tên mới trong danh sách được phép xuất khẩu.
3. Những kiến nghị, giải pháp ngắn hạn, dài hạn nhằm đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này:
Quan hệ thương mại thủy sản Việt Nam – LB Nga nói riêng và bao gồm cả Liên minh Hải quan nói chung còn rất nhiều tiềm năng phát triển. Hiệp hội và các DN đề nghị:
- LB Nga nói riêng và LMHQ nói chung mở rộng hơn nữa quy trình đánh giá và quy định của mình để có nhiều thêm nữa các DN Thủy sản Việt Nam được XK vào Nga, LMHQ.
- Trong khuôn khổ FTA, mức thuế nhập khẩu với các mặt hàng thủy sản Việt Nam được áp 0% để tạo thuận lợi hơn nữa việc XK các mặt hàng thủy sản Việt Nam sang LB Nga và LMHQ.