(vasep.com.vn) Sản xuất tôm giống là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững của ngành tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh của ngành tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, ngành sản xuất tôm giống của Việt Nam hiện nay đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Để nâng cao chất lượng tôm giống và phát triển ngành một cách bền vững, nhiều giải pháp cần được triển khai đồng bộ và hiệu quả.
Tình hình sản xuất tôm giống hiện nay
Việt Nam hiện đang sản xuất tôm giống chủ yếu ở các tỉnh trọng điểm như Cà Mau, Sóc Trăng và Quảng Ninh. Trong đó, Cà Mau chiếm tỷ lệ lớn khi sản xuất hơn 50% nhu cầu tôm giống của cả nước, chủ yếu là tôm sú. Tuy nhiên, để đáp ứng đủ nhu cầu, các địa phương vẫn phải nhập khẩu tôm giống từ các tỉnh khác, điều này ảnh hưởng đến tính chủ động và chất lượng của sản phẩm.
Chất lượng tôm giống vẫn là một vấn đề đáng lo ngại. Tỷ lệ tôm giống đạt chuẩn còn thấp, trong khi nhiều cơ sở sản xuất chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện theo quy định. Dịch bệnh tôm thường xuyên xảy ra, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, làm giảm hiệu quả sản xuất và ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Thêm vào đó, việc kiểm soát chất lượng con giống, thức ăn và các sản phẩm hóa học sinh học vẫn gặp khó khăn. Nguồn tôm sú bố mẹ chủ yếu phụ thuộc vào khai thác tự nhiên, trong khi tôm chân trắng chủ yếu phải nhập khẩu.
Khó khăn và thách thức trong sản xuất tôm giống
Một trong những thách thức lớn đối với ngành sản xuất tôm giống là dịch bệnh, vốn phát sinh thường xuyên, đặc biệt là vào các thời điểm giao mùa. Môi trường thay đổi và nguồn nước bị ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của tôm giống, dẫn đến các đợt dịch bệnh nghiêm trọng. Bên cạnh đó, chất lượng tôm giống và các sản phẩm đầu vào như thức ăn, hóa chất, chế phẩm sinh học vẫn khó kiểm soát, dẫn đến những rủi ro cho ngành.
Ngoài ra, tôm giống nhập khẩu từ các tỉnh Nam Trung Bộ còn thiếu kiểm dịch và chưa có nguồn gốc rõ ràng, tạo ra mối lo ngại về chất lượng giống khi lưu thông trên thị trường. Điều này càng làm tăng thêm khó khăn trong việc duy trì và cải thiện chất lượng sản phẩm của ngành tôm giống.
Giải pháp để nâng cao chất lượng sản xuất tôm giống
Để giải quyết những thách thức trên, việc ứng dụng khoa học và công nghệ là yếu tố then chốt. Việc tăng cường hợp tác nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất giống là giải pháp cấp thiết. Các công nghệ tiên tiến như nuôi tôm nhiều giai đoạn, Biofloc và Semi-Biofloc cần được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi để nâng cao năng suất và chất lượng của con giống.
Các địa phương cũng cần đẩy mạnh việc kiểm tra và quản lý chất lượng giống tôm, kiên quyết xử lý các cơ sở không đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, việc xây dựng các vùng sản xuất tôm giống tập trung, gắn với các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế cũng sẽ giúp nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh cho sản phẩm tôm giống Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Chính sách hỗ trợ từ Nhà nước là vô cùng quan trọng. Cần có cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển ngành tôm giống, đặc biệt là việc hỗ trợ hình thành các vùng sản xuất nguyên liệu trong nước cho thức ăn tôm, giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Đồng thời, việc xây dựng các cơ sở hạ tầng, tạo môi trường sản xuất ổn định cũng sẽ giúp các cơ sở sản xuất giống hoạt động hiệu quả hơn.
Với sự quyết tâm và đồng bộ trong việc triển khai các giải pháp, ngành sản xuất tôm giống ở Việt Nam có thể vượt qua được những khó khăn hiện tại và phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Việc nâng cao chất lượng giống tôm sẽ không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, mà còn giúp ngành tôm Việt Nam tăng trưởng bền vững, góp phần vào việc phát triển kinh tế quốc gia và nâng cao giá trị xuất khẩu.